آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,115 |
| تعداد مقالات | 8,109 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,004,258 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,268,630 |
گونه‌شناسی اهداف مذاکره سیاسی در سیرۀ نبوی (صلی‌الله علیه و آله) | ||
| دولت پژوهی انقلاب اسلامی | ||
| دوره 8، شماره 1، شهریور 1401، صفحه 11-39 اصل مقاله (751.36 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| محمد قاسمی شوب* | ||
| دانش‌آموخته دکتری،گروه علوم قرآن و حدیث ، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران. | ||
| تاریخ دریافت: 23 آذر 1400، تاریخ بازنگری: 25 اسفند 1400، تاریخ پذیرش: 22 شهریور 1401 | ||
| چکیده | ||
| بر پایه آموزه‌های دینی، شأن پیامبران از سیاست‌ورزی والاتر است اما در صورت به دست گرفتن زعامت و رهبری، ایشان نیز تحت شرایطی، چون اهل سیاست رفتار کرده و به روش سیاست‌مداران، از جمله مذاکره سیاسی عمل کرده‌اند. این امر در سیره پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله)، در مذاکره با بنی‌ضمره، مذاکرات حدیبیه و مذاکره با بنی‌أشجع، به‌وضوح قابل‌مشاهده و نیز شایسته بررسی است. از نقطه‌نظر پژوهش، «اهداف مذاکره» در سیره نبوی، بارزترین عنصر متمایزکننده مذاکرات پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله)، در مقایسه با مذاکرات دیگر سیاست‌مداران به‌حساب می‌آید. در مقاله پیش‌رو، با استفاده از روش تحلیل محتوا، ضمن بازخوانی منابع تاریخی-روایی مرتبط با سیره سیاسی پیامبر اسلام (صلی‌الله علیه و آله) در سه مذاکره مزبور، مهم‌ترین اهداف و مقاصد ایشان از مذاکره سیاسی با مخالفان، در قالب اهداف عُقلایی فراگیر و اهداف اختصاصی محدود، بررسی و تحلیل گردیده است. پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله) از انجام این مذاکرات، به دنبال تحقق اهداف عقلایی فراگیر و مشترک، همچون حل مسالمت‌آمیز اختلافات، تأمین مصالح طرفین و ایجاد امنیت پایدار و اهداف اختصاصی متناسب با زمان و مکان در هر مورد خاص، همچون جلوگیری از اتحاد نظامی با دشمنان، مهیا نمودن زمینه فتح مکه و دفاع از هم‌پیمانان بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مذاکره سیاسی؛ سیره؛ پیامبر اکرم (ص)؛ حدیبیه؛ بنی‌ضمره؛ بنی‌أشجع | ||
| مراجع | ||
|
ابن جوزی، أبوالفرج عبدالرحمن بن على بن محمد (1412 ق). المنتظم فى تاریخ الأمم و الملوک. تحقیق محمد عبد القادر عطا و مصطفى عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن سعد، محمد بن سعد بن منیع الهاشمی البصری (1410 ق). الطبقات الکبرى. تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة.
إبن شهرآشوب مازندرانى، محمد بن على (1379 ق). مناقب آل أبی‌طالب علیهم السلام. قم: انتشارات علامه.
ابن غیث البلادی، عاتق (1403 ق). معجم معاجم الحجاز. مکه مکرمه: دارالمکۀ.
ابن فارس، احمد بن فارس (1404 ق). معجم مقاییس اللغه. تحقیق و تصحیح: عبدالسلام محمد هارون، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ابن کثیر، أبو الفداء اسماعیل بن عمر (1407 ق). البدایة و النهایة. بیروت: دار الفکر.
إبن منظور، جمال‌الدین محمد بن مکرّم (۱۴۰۸ ق). لسان العرب. نسقه و علّق علیه و وضع فهارسه علی شیری، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
ابن هشام الحمیرى المعافرى، عبدالملک (بی‌تا). السیرة النبویة. تحقیق مصطفى السقا و ابراهیم الأبیارى و عبد الحفیظ شلبى، بیروت: دار المعرفة.
ابن‌خلدون، عبدالرحمن بن محمد (1408 ق). دیوان المبتدأ و الخبر فى تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوى الشأن الأکبر. تحقیق خلیل شحادة، بیروت: دار الفکر.
احمدی میانجی، على (1419 ق). مکاتیب الرسول (صلی‌الله علیه و آله). قم: دارالحدیث.
اخوان کاظمی، بهرام (1393). اصول و کارکردهای دیپلماسی عمومی در سیره نبوی. پژوهشهای سیاست اسلامی، شماره 5، 34-11.
آقابخشی، علی و افشاری راد، مینو (1375). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
آقایی، سید داود (1387). آداب دیپلماسی و فنون مذاکره. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
آل یاسین، شیخ راضى (1348). صلح امام حسن علیه‌السلام (ترجمه سید علی خامنهاى). بی‌جا: آسیا.
آیتی، محمدابراهیم (1378). تاریخ پیامبر اسلام. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا (1390). تحلیل محتوای کیفی. عیار پژوهش در علوم انسانی، سال سوم، شماره 2، 44-15.
باطنی، محمد رضا (1376). فرهنگ معاصر انگلیسی- فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
بحرالعوم، سید محمد (1412 ق). صلح الحدیبیه بین التکتیک و الاسراتیجه، بیروت: دارالزهراء (س).
بلاذری، أبو الحسن أحمد بن یحیى (1417 ق). انساب الأشراف. تحقیق سهیل زکّار و ریاض زرکلی، بیروت: دار الفکر.
بیهقی، ابوبکر احمد بن الحسین (1405 ق). دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة. تحقیق عبد المعطى قلعجى، بیروت: دار الکتب العلمیة.
پاک آیین، محسن (1389). سفیران پیامبر (صلی‌الله علیه و آله) و دیپلماسی نبوی. تهران: انتشارات فرهنگ سبز.
پاکتچی، احمد (1389). روش تحقیق با تکیه بر حوزه علوم قرآن و حدیث. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
جعفریان، رسول (1377). تاریخ سیاسی اسلام. قم: مؤسسه چاپ الهادی.
حمید اللّه، محمد، (1383). سلوک بین المللی دولت اسلامی (ترجمه و تحقیق سید مصطفی محقق داماد). تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
رسولی محلاتی، سید هاشم (1385). زندگانی امام مجتبی (ع). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
رفیعی، علی، (1387). حسین (ع) الگوی ناب پاسداری. پیام، شماره 89، 32-16.
زمخشرى، محمود بن عمر (1407 ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل. تحقیق حسین احمد، مصطفى، بیروت: دار الکتاب العربی.
سبحانی، جعفر و رضایی، محمد (1388). اندیشه اسلامی 2، قم: دفتر نشر معارف.
سرخسی، محمد بن أحمد بن أبی سهل شمس (1414 ق). المبسوط. بیروت: دار المعرفة.
سهیلی، عبدالرحمن (1412 ق). الرّوض الاُنُف. تحقیق عبدالرحمن الوکیل، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
شبان نیا، قاسم (1399). مذاکره دولت اسلامی با سایر دول از منظر فقه اسلامی. قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی (صلی‌الله علیه و آله).
صدوق، محمد بن على بن بابویه (1385). علل الشرایع. قم: کتابفروشی داوری.
طباطبائی، سید محمدحسین (1417 ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسى، احمد بن على. (1403 ق). الإحتجاج على أهل اللجاج. مشهد: نشر مرتضى.
طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
طبرسی، فضل بن حسن (1377). تفسیر جوامع الجامع. تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم.
طبرسی، فضل بن حسن (1417 ق). إعلام الورى بأعلام الهدى. قم: آل البیت.
طبری، أبو جعفر محمد بن جریر (1387 ق). تاریخ الأمم و الملوک. تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، بیروت: دار التراث.
عبدالباقی، محمدفؤاد (1386). المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم. قم: (همسفر) قدس.
عبدالقوی الغفاری، علی (2002 م). الدیبلوماسیه القدیمیه و المعاصره. دمشق: دارالأوائل.
عبدالمحمدی، حسین (1386). حجیت سیره اهل بیت (ع) در مسائل سیاسی و اجتماعی. کوثر معارف، شماره 2، 46-27.
عبدالونیس شتا، احمد (1417 ق). الاصول العامة للعلاقات الدولیه فی الاسلام وقت السلم. تحت اشراف نادیه محمود مصطفی، قاهره: المعهد العالمی للفکر الإسلامی.
علی، جواد (1413). المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام. بغداد: جامعۀ بغداد.
علی، صالح احمد (1375). حجاز در صدر اسلام (ترجمه عبدالمحمد آیتی). بی جا: نشر مشعر.
عمید زنجانی، عباسعلی (1390). فقه سیاسی؛ حقوق معاهدات بین المللی و دیپلماسی در اسلام. تهران: انتشارات سمت.
عمید زنجانی، عباسعلی (1377). فقه سیاسی (جلد اول: حقوق اساسی و مبانی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران). تهران: امیرکبیر.
العینی، بدر الدین (بی‌تا). عمدة القاری شرح صحیح البخاری. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
فتلاوی، سهیل حسین (1435 ق). العلاقات الدولیه الاسلامیه (دراسه مقارنه فی القانون الدولی العام). عمان: دارالثقافه للنشر و التوزیع.
فیض کاشانى، محمد محسن بن شاه مرتضى (1406 ق). الوافی. اصفهان: کتابخانه امام أمیرالمؤمنین على علیه السلام.
قاسمی شوب، محمد (1399). مذاکره سیاسی با مخالفان، در سیره پیامبران و امامان (ع) بر پایه روایات فریقین. پایان‌نامه دکتری، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیفات تهران.
قاضی ابرقوه، رفیع الدین اسحاق بن محمد همدانى (1377 ش). سیرت رسول الله. تحقیق: اصغر مهدوى، تهران: خوارزمى.
قمی، علی بن ابراهیم (1367). تفسیر قمی. تحقیق: سید طیب موسوی جزایری، قم: دارالکتاب.
کلینى، محمد بن یعقوب (1407 ق). الکافی. تحقیق و تصحیح على‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
کحاله، عمر رضا (1414 ق). معجم قبائل العرب القدیمة و الحدیثة. بیروت: مؤسسة الرسالة.
مجلسى، محمد باقر (1403 ق). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مدنی، سید جلال الدین (1377). حقوق بینالملل عمومی و اصول روابط دول (جلد دوم). بی‌جا: پایدار.
مشکینی، علی (1375). سنت در نگاه اهل تشیّع و تسنّن. علوم حدیث، شماره 1، 16-9.
معارف، مجید (1391). تاریخ عمومی حدیث با رویکرد تحلیلی. تهران: کویر.
معین، محمد (1386). فرهنگ معین. تهران: پارس نوین.
مقریزی، علی (1420 ق). إمتاع الأسماع بما للنبى من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع. تحقیق محمد عبد الحمید النمیسى، بیروت: دار الکتب العلمیة
مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیۀ.
منتظری مقدم، حامد (1390). بررسی تاریخی صلحهای پیامبر (صلی‌الله علیه و آله). قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
میرجلیلی، علی‌محمد؛ رضایی هفتادر، حسن و ملکی، یاسر (1396). پیشفرض‌ها و مبانی فهم و نقد روایات از دیدگاه امام خمینی (ره). مطالعات فهم حدیث، سال چهارم، شماره 7، 79-55.
نوایی، علی‌اکبر (1388). شاخصه های کارامدی صلح در مکتب پیامبر (صلی‌الله علیه و آله). پژوهشهای اجتماعی اسلامی، شماره 75، 200-175.
نیک‌فرجام، علی (1389). اهداف و نتایج مذاکره. تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
واقدی، محمد بن عمر (1409 ق). المغازی. به کوشش مارسدن جونس، بیروت: اعلمی.
یعقوبی، احمد بن أبى یعقوب بن جعفر بن وهب واضح الکاتب العباسى (۱۴۱۵ ق). تاریخ یعقوبی. بیروت: دارصادر.
Berman, Maureen & William Zartman. (1982). The Practical Negotiator. Yale University Press.
Hellriegel, Don John. W,Slocum & Richard W. Woodman. (1995(. Organizational Behavior. 8th edition, New York, South-Western College Pub.
Kolb, D.M., & Williams. (2003). Everyday Negotiation: Navigating the hidden agendas of bargaining. San Francisco, CA: Jossey-Bass. John Wiley.
LAll, A. (1966). Modern International Negotiation - Principles and Practice. New York: Colombia University Press.
Levinson, J.C& Smith, M.S.A. (1999). Guerrilla negotiating: Unconventional weapons and tactics to get what you want. Newyork: John Wiley.
Thompson, L. (2008). The Truth about negotiations. New Jersey: Pearson education, Inc. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 70 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 64 |
||