آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,169 |
| تعداد مقالات | 8,428 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,289,578 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,534,940 |
تأثیر شکل‌گیری پیمان‌های امنیتی چندجانبه میان همسایگان در تقابل با جمهوری اسلامی ایران | ||
| سیاست دفاعی | ||
| دوره 31، شماره 119 - شماره پیاپی 2، مهر 1401، صفحه 153-182 اصل مقاله (1.12 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| سیروس حاجی زاده* | ||
| استادیار، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 31 فروردین 1400، تاریخ بازنگری: 19 تیر 1400، تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1400 | ||
| چکیده | ||
| همواره در شکل‌گیری پیمان امنیتی ـ دفاعی، مواردی چون ساختار نظام بین‌الملل، نیازهای امنیتی و جهت‌گیری‌های سیاسی مؤثرند. در این پیوند عواملی نظیر قدرت نظامی، ساختارهای بین‌المللی، درک از تهدید، اهداف پیمان دفاعی، همبستگی و انسجام میان اعضا و نهایتاً تهدید مشترک در کاربست یک پیمان دفاعی مؤثر است. در این زمینه، همواره یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های جمهوری اسلامی در منطقه غرب آسیا، شکل‌گیری پیمان‌های امنیتی چندجانبه برمبنای ژئوپولیتیک تهدید و با محوریت تخاصم علیه کشورمان بوده است. این نگرانی ازسوی جمهوری اسلامی به‌خصوص پس از تحولات 2011 و گسترش قیام‌های عربی در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا افزایش نیز یافته است. در این میان متغیرهای متعددی منجر به عدم شکل‌گیری پیمان‌های امنیتی یک‌جانبه‌ای علیه ایران شده است که می‌توان در این خصوص به عدم قطعیت، وضعیت آنارشی و بی‌ثباتی فضا در غرب آسیا اشاره کرد؛ به‌گونه‌ای که تا حدود زیادی پیش‌بینی حرکت بعدی بازیگران در چنین شرایطی را با مشکل مواجه کرده است بنابراین، ارزیابی نحوه قطب‌بندی‌های منطقه، نقش بازیگران منطقه‌ای و دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای در تبیین موضوع، اهمیت فراوانی دارد. هدف از این پژوهش، بررسی میزان ظرفیت‌های ذاتی این رویکرد در تبیین پویش‌های امنیتی منطقه است. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و روش جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت کتابخانه‌ای است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روندهای امنیتی؛ قطب‌بندی‌های منطقه‌ای؛ بازیگران منطقه‌ای؛ بازیگران فرامنطقه‌ای؛ تحولات 2011 جهان عرب | ||
| مراجع | ||
|
امامی، محمدعلی (1385)، عوامل تأثیرگذار خارجی در خلیج‌فارس، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
جاودانی مقدم، مهدی (1386)، «بررسی تحلیلی ـ تطبیقی ائتلاف‌سازی آمریکا پس از جنگ سرد»، فصل‌نامه مجلس و راهبرد، شماره 57.
جوان‌پور، عزیز؛ بنی‌هاشمی، میرقاسم (1390)، جنبش‌های انقلابی عربی: چشم‌اندازها و چالش‌های الگوی نوین دولت، فصل‌نامه مطالعات راهبردی، سال 14، شماره 2.
حاجی‌زاده، سیروس (1399)، رهیافت ارتقای جایگاه جمهوری اسلامی ایران در ترتیبات امنیتی منطقه، فصل‌نامه سیاست دفاعی، سال 29، زمستان، شماره 113.
حاجی‌زاده، سیروس (1399)، الگوی دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران در راستای امنیت‌زایی و عمق‌بخشی انقلاب اسلامی ، فصل‌نامه آفاق امنیت، پاییز.
حافظ‌نیا، محمدرضا (1389)، خلیج‌فارس و اهمیت استراتژیک تنگه هرمز، تهران: سمت.
رسولی‌ثانی، الهام (1393)، ماهیت اتحادها در خاورمیانه؛ قدرت یا هویت، فصل‌نامه مطالعات راهبردی، سال هفدهم، شماره سوم.
زارعی، بهادر؛ زینی‌وند، علی؛ محمدی، کیمیا (1391)، جایگاه خلیج‌فارس در رقابت قدرت‌های بزرگ، فصل‌نامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا، شماره دوازدهم.
زارعی، بهادر (1391)، اطلس نظامی ـ راهبردی خلیج‌فارس، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
سامی، حجار (1381)، امریکا در خلیج‌فارس: چالش‌ها و چشم‌انداز، ترجمه ابوالقاسم راه‌چمنی، تهران: انتشارات ابراز معاصر تهران.
صالحی، علیرضا؛ محسنی، سجاد (1392)، دستاوردهای نظامی ایران و معمای امنیت در خاورمیانه (با تأکید بر اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس)، فصل‌نامه سیاست خارجی، سال بیست و هفتم.
عباس‌پور باغابری، عباس؛ خواجوئی راوری، محمدحسن (1394)، بررسی امکان‌سنجی ایجاد هم‌گرایی امنیتی در حوزه ژئوپلیتیک خلیج‌فارس ازمنظر رئالیسم ساختاری، مجله سیاست دفاعی، سال بیست و سوم، شماره 91.
قیاسوندی، فاطمه؛ ابراهیمی، نبی‌الله؛ سلطانی‌نژاد، احمد (1393)، انقلاب‌های عربی و شکل‌گیری نظم‌های جدید امنیتی در خاورمیانه، پژوهش سیاست نظری، سال شانزدهم.
گریک، مایکل (1384)، ارزیابی چارچوب‌های امنیتی جایگزین برای خلیج‌فارس، ترجمه علی پورقلی، مطالعات دفاعی و امنیتی، شماره 42.
مارتین، جی. لی. نور (1389)، چهره جدید امنیت در خاورمیانه، ترجمه قدیر نصری، تهران دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام).
موسوی، سیدحسین (1386)، الگوی امنیت منطقه‌ای در خلیج‌فارس، تجربه‌ها و موانع، فصل‌نامه مطالعات راهبردی، سال دهم، شماره چهارم.
واعظی، محمود (1385)، ترتیبات امنیتی خلیج‌فارس، فصل‌نامه راهبرد، مرکز تحقیقات استراتژیک، شماره 40.
واعظی، محمود (1389)، نقش قدرت‌های بزرگ در منطقه خلیج‌فارس و چالش‌های هژمونی آمریکا، فصل‌نامه روابط خارجی، سال دوم، شماره ششم.
وکاله الانبا القطریه، وثائق مجلس التعاون الخلیجی، مؤسسه الخلیج للنشر و الطباعه، قطر 1981.
هالستی، کی. جی (1380)، مبانی تحلیل سیاست بین‌الملل، ترجمه بهرام مستقیمی و مسعود طارم‌سری، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه، چاپ سوم.
هانتینگتون، ساموئل (1375)، سامان سیاسی در جوامع دست‌خوش دگرگونی، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ دوم، تهران، علم.
Ahrari, M. E. 1992. “GCC and the Security Dimension in the Persian Gulf”, inAmirahmadi, Hooshang and Nader Entessar (eds.), Reconstruction andRegional Diplomacy in the Persian Gulf, New York: Routledge.
Bruce R.Kuniholm, Origins of Cold War in The Near East, Princeton: Princeton University، 1980, p.
Charles G. McDonald, US Policy and Gulf Security in the Gulf Security into the 1980, Edited by Robert. G. Barius, California: Hoover Instiution Press، 1984,
Deutsch, Robert S (1997), Symposium- the Challenge in the Gulf: Building a Bridge from Containment to Stability, Middle East Policy, Vol.7, and No.2.
Freedman, Lawrence. 1991. “The Gulf War and the New World Order”, Survival,
Gasiorowski, Mark(2007), The New Aggressiveness in Iran's Foreign Policy, Middle East Policy, Vol. 14, No. 2.
Kelly, Robert E (2007), Security Theory in the "New Regionalism", International Studies Review, Published by Blackwell Publishing.
Mattair, Thomas R (2007), Mutual Threat Perception in the Arab/ Persian Gulf: GCCPerception,Middle East Policy, Vol. 14, No.2.
Miller, Benjamin (2005), When and How Regions Become Peaceful: Potential Theoretical Pathways to Peace, Published by Blackwell Publishing.
Rollo, Jim. 2008. “ Prospects for and EU – Gulf Cooperation Council Free Trade Area”, Chatham house, April.
Seznec, Jean Francois(2008), ), War with Iran: Regional Reactions and Requirements, Middle East Policy, Vol.15, No.3.
Snida, D (1991) “Relative Gains and the Pattern of International Cooperation” American Political Science Review, No 85, 701-726.Vol. 3. No. 3. May/ June. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 171 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 159 |
||