آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,192 |
| تعداد مقالات | 8,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,988,711 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,032,560 |
ارزیابی وضعیت شاخص‌های الگوی حکمرانی اسلامی در نظام مدیریت شهری ایران | ||
| مدیریت اسلامی | ||
| دوره 30، شماره 3، آذر 1401، صفحه 195-220 اصل مقاله (1.76 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محسن رفیعیان* 1؛ محراب محرابی2؛ خضر دریانورد2 | ||
| 1نویسنده مسئول: استادیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشکده هنر ومعماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 14 تیر 1400، تاریخ بازنگری: 01 تیر 1401، تاریخ پذیرش: 13 تیر 1401 | ||
| چکیده | ||
| جهان پر تلاطم امروزی، انگاره‌های گوناگونی در زمینه حکمرانی که تماماً ریشه در تفکرات پوزیتیویسمی دارد و توسعه و کمال را تنها در تأمین نیازهای مادی و دنیوی که اساساً از خرد و باور‌های دوران رنسانس و به‌ویژه انقلاب صنعتی در اروپا بر می‌آید، می‌داند. این در حالی است که دین اسلام با نگاهی همه جانبه، حکمرانی با مفهومی فراتر از بینش مادی گرایانه غربی ارائه می‌دهد که بر پایه کلان‌نظریه "عبادت‌محوری"، که اساس خلقت آدمی می‌باشد، استوار است و در تمامی امور با توجه به "وجود برتر" معنا می‌یابد. پارادایمی که مشتمل از ارتباطات درونی و عمیق آدمی و همچنین ارزش‌های حیات اجتماعی اوست، که در نهایت منجر به عالم بالا که کمال اصلی آدمی است ختم می‌شودمی‌شود. الگویی که این ظرفیت را دارد تا شمول شهروندان را به وجود برتر رهنمون سازد. حال ضرورتأ این پژوهش بر آن است؛ با توجه به ظرفیت بالای الگوی حکمرانی اسلامی، در گام نخست شاخص‌های این الگو را از دل مطالعات و مستندات علمی پیشین شناسایی و سپس با استفاده از آن، نظام مدیریت شهری ایران را که داعیه این نوع از حکمرانی را دارد سنجیده، و درنهایت در صورت وجود انحراف از این بینش اسلامی راه را برای شناسایی موانع آن در پژوهشهای آتی بگشاید. نتایج پژوهش با توجه به آزمون T تک‌نمونه‌ای در محیط نرم‌افزار SPSS حاکی از آن است که دیدگاه کلی پاسخ‌دهندگانپاسخ‌دهندگان نسبت به عملکرد نظام مدیریت شهری ایران با توجه به شاخص‌های حکمرانی اسلامی نامطلوب می‌باشد و انحراف میانگین تمامی شاخص‌های مستخرج منفی می‌باشد و بیانگر ضعف، انحراف و گاهاً خروج از خط سیر این بینش الهی در حوزه مدیریت شهری ایرانی است. این نکته قابل ذکر است، تاکنون عمده پژوهشهای صورت یافته در حوزه مدیریت اسلامی تنها به شناسایی و استخراج شاخص‌ها پرداخته؛ و ارزیابی وضعیت سیستم مدیریت اسلامی کشور حلقه مفقوده این‌گونه پژوهش‌ها می‌باشد. لذا توصیه می‌گرددمی‌گردد با توجه نتایج به‌دست‌آمده؛ در جهت کاهش این انحرافات و بازگشت به این اندیشه توحیدی، در پژوهشهای آتی در پی شناسایی موانع و محدودیت‌های استقرار و پیاده‌سازی این نوع از حکمرانی در موضوع مورد مطالعه بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حکمرانی خوب؛ حکمرانی اسلامی؛ مدیریت شهری؛ ایران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Assessing the Status of Indicators of the Islamic Governance Model in the Urban Management System of Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Rafiyan1؛ Mehrab Mehrabi2؛ Khezr Daryanavard2 | ||
| 1Corresponding Author: Assistant Professor, Faculty of Art and Architecture, Yazd University, Yazd, Iran | ||
| 2Master's student in Urban Planning, Faculty of Arts and Architecture, Yazd University, Yazd, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Today's turbulent world has various ideas in the field of governance, which are all rooted in positivist thinking, and sees development and perfection only in providing material and worldly needs, which basically come from the wisdom and beliefs of the Renaissance era and especially the industrial revolution in Europe.At the same time, the religion of Islam, with an all-round view, offers governance with a concept that goes beyond the western materialistic vision, which is based on the "worship-oriented" macro theory, which is the basis of human creation, and in all matters, according to the "superior existence". It makes sense. A paradigm that includes the inner and deep connections of a person as well as the values of his social life, which ultimately leads to the upper world, which is the main perfection of a person. A model that has the capacity to lead the inclusion of citizens to a higher existence.Now, this research is based on that; Considering the high capacity of the Islamic governance model, in the first step, the indicators of this model were identified from previous scientific studies and documents, and then, using it, the urban management system of Iran, which demands this type of governance, was measured, and finally, if The existence of deviation from this Islamic vision opens the way to identify its obstacles in future researches. The results of the research according to the single-sample T-test in the SPSS software environment indicate that the general view of the respondents towards the performance of the urban management system of Iran is unfavorable with regard to the indicators of Islamic governance and the average deviation of all extracted indicators is negative and indicates weakness, deviation and sometimes Departing from the trajectory of this divine vision is in the field of Iranian urban management.It is worth mentioning that, so far, most of the researches carried out in the field of Islamic management have only identified and extracted indicators; And evaluating the state of the Islamic management system in the country is the missing link in such researches. Therefore, it is recommended according to the obtained results; In order to reduce these deviations and return to this monotheistic thought, future researches sought to identify the obstacles and limitations of establishing and implementing this type of governance in the subject under study. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Good Governance, Islamic Governance, Urban Management, Iran | ||
| مراجع | ||
|
آهنی، منا، موسی خانی، مرتضی، افشارکاظمی، محمدعلی (1397)، آینده‌پژوهی حکمرانی خوب در ایران: با رویکرد سناریونویسی، فصلنامه انجمن علوم مدیریت ایران، 13(51)، 61-80.
ارسطا، محمد جواد (1393)، حکمرانی شایسته در عظیم‌ترین آیه قرآن. مجله فقه حکومتی، 1(1).
امینیان، ناصر، سید‌نقوی، میر‌علی، جهانیان، منوچهر، امامی، سید‌محسن (1396)، وضعیت ارزیابی شاخص‌های حکمروایی مطلوب در توسعه گردشگری شهری (مورد مطالعه: شهر تهران)، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، 5(18)، 127-139.
بردبار، غلامرضا، ضرابی زاده، شیما، صالحی، طاهر (1394)، ارائه الگوی حکمرانی خدا مدار، فصلنامه مدیریت اسلامی، 23(2)، 9-41.
امینی، سیدجواد، خلیلی‌باصری، محسن، محمدی، سیدمحمود (1399)، تبیین منظومۀ (اعتقادی/رفتاری) سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی به‌عنوان حکمران اسلامی، فصلنامه تخصصی حکمرانی متعالی، 1(1)، 129-160.
بامری، نصرت، منشادی، مرتضی، اسلامی، روح الله (1396)، سیاست عملی و فنون حکمرانی امام علی (ع) مطالعه موردی حکومت‌مندی در نامه‌های نهج‌البلاغه، فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، 5(19)، 83-100.
بردبار، غلامرضا، ضرابی‌زاده، شیما، صالحی، طاهر (1394)، ارائه الگوی حکمرانی خدا‌مدار، فصلنامه مدیریت اسلامی، 23(2)، 9-41.
برک‌پور، ناصر، اسدی، ایرج، توکلی‌شاندیز، ابوالفضل (1390)، مدیریت و حکمروایی شهری، انتشارات دانشگاه هنر.
بصیرت، میثم (1385). تجربیات جهانی حکمروایی مناطق کلانشهری؛ آموزه‌هایی برای ایرانیان، مدیریت شهری، 5(18)، 34-51.
تقوایی، علی‌اکبر، تاجدار، رسول (۱۳۸۸)، درآمدی بر حکمروایی خوب شهری در رویکردی تحلیلی، نشریه مدیریت شهری، 10(۲۳)، 45-58.
پور‌احمد، احمد، پیری، اسماعیل، محمدی، یادگاری، پارسا، شهرام، حیدری، سامان (1397)، حکمروایی خوب شهری در محله‌های شهری (مورد مطالعه: شهر مریوان)، فصلنامه علمی اقتصاد و مدیریت شهری، 6،4(پیاپی 24)، 81-98.
تقی پور، علی‌اکبر، مشایخی، ابوالفضل، جعفری، قاسم (1397)، تحلیل سرمایه‌های اجتماعی در بهبود شاخص‌های حکمروایی خوب شهری (نمونه مطالعاتی: شهر سمنان)، فصلنامه برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه‌ای، 3(6)، 145-168.
جمشیدی، محمد (1396)، سیاست برتر از حکومت: مبانی و چیستی حکمرانی خوب در اندیشه سیاسی علامه صدر، پژوهش حوزه، (52)،154-159.
حسینی‌تاش، سید‌علی، واثق، قادرعلی (1393)، حکمرانی خوب و ارائه حکمرانی شایسته: بررسی و شاخص‌های این دو از دیدگاه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام. پژوهشهای مدیریتی،8(3)، 7-28.
درخشه، جلال، موسوی‌نیا، سیدمهدی (1397)، مؤلفه‌های حکمرانی شایسته در سیرۀ حکومتی پیامبر اسلام (ص)، پژوهشهای علم و دین، 9(1)، 1-28.
رفیعیان، محسن (1394)، گفتاری پیرامون کلان نظریه شهرسازی عبادت‌محور، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، دانشگاه یزد.
رضایی، حسن، دهقانی، روح‌الله، مهرداد، کیانپور (1394)، طراحی و تبیین مؤلفه‌ها و شاخص‌های اساسی حکمرانی اسلامی، مرکزی بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری.
سمیعی، جواد (1396)، ارزیابی و تحلیل نقش حکمروایی مطلوب در پایداری شهر گرگان، به راهنمایی: خدارحیم بزی، دانشگاه گلستان، کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری.
شاه‌آبادی، ابوالفضل، جامه برزگی، آمنه (1392)، نظریه حکمرانی خوب از دیدگاه نهج‌البلاغه، فصلنامه پژوهشنامه نهج‌البلاغه، 1(2)، 1-17.
صدرایی، سید صارم (۱۳۹۶)، درآمدی بر مبانی نظری حکمرانی خوب (بررسی مقایسه‌ای وضعیت حکمرانی در امارات و بحرین)، ماهنامه پژوهش ملل، ۲(۱۹)، ۲۳.
صیامی، قدیر، خاکپور، براتعلی، رهنما، محمدرحیم (1395)، تحلیلی راهبردی از رویکردهای نوین حکمروایی در مناطق کلانشهری اروپا (مطالعه موردی بارسلونا و لندن)، راهبرد، 25(78)، 299-318.
عیوضلو، داود، رضویان، محمدتقی (1397)، ارزیابی وضعیت مدیریت شهری کلان‌شهرها مبتنی بر شاخص‌های حکمروایی مطلوب شهری مورد مطالعه: کلان‌شهر تهران، فصلنامه جغرافیا و توسعه، 16(52)، 175-192.
عیوضی، محمدرحیم، مرزبان، نازنین (1395)، بررسی مؤلفه‌های حکمرانی خوب از منظر امام خمینی (ره).، مطالعات سیاسی جهان اسلام، 5(3)، 117-138.
فاتح‌راد، مهدی، نقوی، محمدحسین، جلیلوند، محمدرضا (1392)، دانشگاه حکمت‌بنیان نهاد مبنایی پیشرفت متعالی، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، 17(56)، 471-496.
فیروزی، محمدعلی، سجادیان، مهیار (1397)، تحلیلی بر مدخلیت حکمرانی شهری شایسته اسلامی در تعمیق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد، 27(2)، 87-114.
کاظمی، حیدر، رحمانی، بیژن (1399). ارزیابی حکمرانی خوب شهری برای شهرهای ایران مطالعه موردی: شهر اهواز، آمایش محیط، 13(48)، 89-108.
کمانداری، محسن، رهنما، محمد رحیم (۱۳۹۶)، ارزیابی شاخص‌های شهر هوشمند در مناطق چهارگانه شهر کرمان، فصلنامه فضای جغرافیایی، ۱۷(۵۸)، ۲۰۹-۲۲۶.
کمیجانی، علی، عیوضی، محمدرحیم، بزرگ‌مهری، مجید، نظامی پور، قدیر (1398)، سیمای حکمرانی مطلوب در آینده‌پژوهی: از تصویرپردازی تا شکل‌بخشی آینده، آینده‌پژوهی ایران، 4(1)، 207-235.
محمدی، جمال، مویدفر، سعیده، صفرآبادی، اعظم (۱۳۹۲)، شهر اسلامی، شهری ورای گنبد و مناره، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، ۳(۹)، ۲۵.
میرمیران، سیده مهدیه، الیاسی، فاطمه (1391)، اصول شهرسازی اسلامی از نظرگاه قرآنی، دومین همایش ملی شهر اسلامی، اصفهان.
موحد، علی، کمانرودی، موسی، ساسانپور، فرزانه، قاسمی کفرودی، سجاد (1393)، بررسی حکمروایی خوب شهری در محله‌های شهری (مورد مطالعه منطقه 19 شهرداری تهران) مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 2(7)، 147-176.
یغفوری، حسین، اسکندری ثانی، محمد، ارشد، حامد (1395)، تحلیل جایگاه حکمروایی شایستۀ شهری و برنامه‌ریزی راهبردی آن (مطالعۀ موردی: شهر بیرجند)، پژوهشهای جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 4(3)، 411-429.
محمدی، جمال، کمالی باغراهی، اسماعیل (1395)، تحلیل شاخص‌های حکمروایی خوب شهری در راستای استراتژی توسعۀ شهری مورد شناسی: محدودۀ بافت فرسودۀ شهر کرمان، فصلنامه جغرافیا و آمایش شهری-منطقه ای، 6(21)، 153-170.
مزینانی، مهدی (1399)، حکمرانی جهادی (درآمدی بر تحلیل سیرۀ سردار سلیمانی از منظر آموزه‌های حکمرانی)، فصلنامه تخصصی حکمرانی متعالی، 1(1)، 109-128.
مشکینی، ابوالفضل، ربانی، طاها، افتخاری، رکن‌الدین، رفیعیان، مجتبی (۱۳۹۸)، آینده‌نگاری حکمروایی، بسط مفهوم و آینده حکمروایی کلان‌شهر تهران، فصلنامه پژوهشهای جغرافیایی برنامه‌ریزی شهری، ۷(۳)، ۴۳۱-۴۵۳.
ملکی، سعید، زارعی، جواد، زادولی‌خواجه، شاهرخ (1397)، ارزیابی شاخص‌های حکمروایی مطلوب شهری با رویکرد مدیریت محله محور (مورد شناسی: محلات شهر همدان)، جغرافیا و آمایش شهری منطقه‌ای، 8(26)، 61-74.
منتظری،محمد، بهمنی، اکبر، فتحی‌زاده، علیرضا (1397)، الگوی حکمرانی خوب از دیدگاه نهج‌البلاغه: گامی در جهت تبیین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، الگوی پیشرفت اسلامی ایران، 6(11)، 133-154.
نیکونسبتی، علی (۱۳۹۰)، حکمرانی و توسعه: گذشته، حال، آینده، فصلنامه برنامه ریزی و بودجه، ۱۶(۱۱۵)، ۱۲۹.
Biswas، R.، Jana، A.، Arya، K.، & Ramamritham، K. (2019). A good-governance framework for urban management. Journal of Urban Management، 8(2)، 225-236. Badach، J.، & Dymnicka، M. (2017، October). Concept of ‘Good Urban Governance’and Its Application in Sustainable Urban Planning. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering (Vol. 245، No. 8، p. 082017). IOP Publishing. Blatter، J. (2012). Forms of political governance: theoretical foundations and ideal types. da Cruz، N. F.، Rode، P.، & McQuarrie، M. (2019). New urban governance: A review of current themes and future priorities. Journal of Urban Affairs، 41(1)، 1-19. Jiang, H., Geertman, S., & Witte, P. (2021). Smartening urban governance: An evidence‐based perspective. Regional Science Policy & Practice, 13(3), 744-758. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 312 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 209 |
||