آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,115 |
| تعداد مقالات | 8,121 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,013,420 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,275,626 |
اثربخشی آموزش غنیسازی زندگی زناشویی مبتنی بر هیجان در دوران بارداری بر عشق، رفتارهایفداکارانه و سواد سلامتجنسی زوجین جوان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| دوره 18، شماره 62 - شماره پیاپی 1، اردیبهشت 1402، صفحه 121-141 اصل مقاله (402.95 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نویسندگان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سحر بکعان1؛ سحر صفرزاده* 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 2استادیار گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| تاریخ دریافت: 06 شهریور 1401، تاریخ بازنگری: 24 آبان 1401، تاریخ پذیرش: 03 بهمن 1401 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش غنیسازی زندگی زناشویی مبتنی بر هیجان در دوران بارداری بر عشق، رفتارهای-فداکارانه و سواد سلامتجنسی زوجین جوان شهر اهوازبود. روش پژوهش حاضر، طرح نیمهآزمایشی با پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه زوجین‌جوان دارای زن باردار 22 تا 31 ساله، مراجعهکننده به بیمارستان و مطبهای خصوصی پزشکان زنان و زایمان شهر اهواز در نیمهی اول سال 1400 بودند. ازمیان آنها30 زوج داوطلب و واجد شرایط در چهارچوب نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و به شیوه جایگزینی تصادفی در دوگروه آزمایش و گواه (هرگروه 15زوج یا 30 نفر) گمارده شدند. برای جمع‌آوری‌داده‌ها از مقیاس عشق پرشور (هاتفیلد و رپسون، 1986)، پرسشنامه رفتارهایفداکارانه (هارپر و فیگرس، 2008) و پرسشنامه سواد سلامت جنسی بزرگسالان (معصومی و همکاران، 1398) استفاده شد. برای گروه آزمایش 8 جلسه 180 دقیقهای آموزش غنیسازی روابط زناشویی اجرا شد و در گروه کنترل مداخلهای صورت نگرفت. جهت تجزیه و تحلیل‌داده‌ها از روشهای آماری توصیفی و تحلیل کورانس یک متغیری و چندمتغیری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان‌داد آموزش غنیسازی روابط زناشویی مبتنی بر هیجان در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، باعث بهبود عشق، بهبود رفتارهایفداکارانه و افزایش سطح سواد سلامتجنسی در زوجین‌جوان میشود(05/0>P). بنابراین با استفاده آموزش غنیسازی زندگی زناشویی مبتنی بر هیجان در دوران بارداری میتوان سطح کیفیت و رضایت‌زناشویی زوجین‌جوان را در این مقطع خاص افزایش داد. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژهها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| آموزش غنیسازی روابط زوجین عشق؛ رفتارهای فداکارانه؛ سواد سلامت جنسی؛ زوجهای جوان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اصل مقاله | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
اثربخشی آموزش غنیسازی زندگی زناشویی مبتنی بر هیجان در دوران بارداری بر عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامتجنسی زوجهای جوان چکیده هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش غنیسازی زندگی زناشویی مبتنی بر هیجان در دوران بارداری بر عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامتجنسی زوجین جوان شهر اهواز بود. روش پژوهش حاضر، طرح نیمهآزمایشی با پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه زوجین جوان دارای زن باردار 22 تا 31 ساله، مراجعهکننده به بیمارستان و مطبهای خصوصی پزشکان زنان و زایمان شهر اهواز در نیمهی اول سال 1400 بودند. از میان آنها 30 زوج داوطلب و واجد شرایط در چهارچوب نمونهگیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب و به شیوه جایگزینی تصادفی در دوگروه آزمایش و گواه (هرگروه 15 زوج یا 30 نفر) گمارده شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس عشق پرشور (هاتفیلد و رپسون، 1986)، پرسشنامه رفتارهایفداکارانه (هارپر و فیگرس، 2008) و پرسشنامه سواد سلامت جنسی بزرگسالان (معصومی و همکاران، 1398) استفاده شد. برای گروه آزمایش 8 جلسه 180 دقیقهای آموزش غنیسازی روابط زناشویی اجرا شد و در گروه کنترل مداخلهای صورت نگرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روشهای آماری توصیفی و تحلیل کورانس یک متغیری و چندمتغیری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد آموزش غنیسازی روابط زناشویی مبتنی بر هیجان در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، باعث بهبود عشق، بهبود رفتارهای فداکارانه و افزایش سطح سواد سلامتجنسی در زوجین جوان میشود (05/0>P). بنابراین با استفاده آموزش غنیسازی زندگی زناشویی مبتنی بر هیجان در دوران بارداری میتوان سطح کیفیت و رضایت زناشویی زوجین جوان را در این مقطع خاص افزایش داد. کلیدواژهها: آموزش غنیسازی روابط زوجین عشق؛ رفتارهای فداکارانه؛ سواد سلامت جنسی؛
[1]. دانشجوی کارشناسی ارشد، روانشناسی بالینی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
مقدمه ازدواج یکی از مهمترین پدیده‌های زندگی است که میتواند پناهگاه امنی برای مقابله با دشواری‌های زندگی باشد. در ازدواج ابعاد مختلف جسمی، عاطفی، اجتماعی و ذهنی پوشش داده میشود و رابطهای زیستی، اقتصادی، عاطفی و نیز روانی- اجتماعی بین زن و شوهر برقرار میگردد (گرور و هلیول[1]، 2019). ازدواج رابطهای منحصر به فرد است که میتواند در صورت موفقیت، همراه با حمایت، صمیمیت، امنیت و آرامش و رشد باشد (شکری[2] و همکاران، 2022). یکی از اهداف ازدواج فرزندآوری و تولید نسل است. بارداری یکی از حساس‌ترین دورهها در زندگی برخی زنانی است که باردار میشوند. بـااینکه این دوران برای اکثر زنان مسرتبخش اسـت، اما بهدلیل تغییرات جسمانی و روانشناختی بسیاری که به همراه دارد، ممکن است زنان باردار را با مسائل و مشکلات زیادی روبرو کند (امینی و همکاران،1400). در این دوران آسیبپذیری زنان نسبت به شرایط زندگی افزایش مییابد، بهعبارت دیگر در دوره بارداری سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و در مجموع کیفیت زندگی زنان باردار دچار تغییرات زیادی میشود (عاملی و همکاران، 1399). از سوی دیگر صمیمت و عشق همسر بهعنوان عاملی جهت تحمل مشکلات جسمی و روانشناختی زنان باردار تأثیری بسزایی در گذراندن این دوران حساس دارد. میزان عشقی که افراد در روابطشان ایجاد میکنند به توانایی آنها در داشتن ارتباط دقیق، مؤثر و شفاف با افکار، احساسها، نیازها، خواستهها و کارکردها بستگی دارد (لیفکر[3] و همکاران، 2015). یکی از نظرات مهم در خصوص عشق، نظریه استرنبرگ[4] (1986) است. وی یک نظریه سه وجهی را ارائه داده است که شامل؛ روابط صمیمانه (مشتمل بر خود افشایی، شراکت، درک متقابل و حمایت هیجانی)، روابط شورآمیز (مشتمل بر کشش بدنی، تمایل جنسی و برانگیختگی فیزیولوژیانی) و تصمیم و تعهد (این جز مشتمل بر تعهد بلندمدت برای حفظ عشق و عاشق ماندن) است (محمودی و همکاران، 1392). بهطور کلی رفتارهای فداکارانه و منش همسر در دوران بارداری بسیار حائز اهمیت است، زیرا روابط با همسر، عنصر اصلی زندگی عاطفی شخص منظور میشود (بنیآدم و همکاران، 1396). رفتار و مهربانی همسر در کنار عشق و صمیمت میتواند تجربهی زیبایی از دوران بارداری در ذهن زنان ایجاد. رفتارهای فداکارانه بهعنوان تمایل به رها کردن منافع شخصی و آنی در جهت رفاه و آسایش شریک ارتباطی و از دست دادن چیزی با ارزش و مهم بهخاطر کسی که با ارزشتر و مهمتر است، شناخته میشود (هال[5]، 2011). به عقیده گاتمن[6] (1999) کیفیت تعامل و ارتباط و عشق ورزیدن بین زن و شوهرها پیشبین مهمی برای کاهش آشفتگی زناشویی و طلاق است (زارعی محمودآبادی و زارعی، 2018). بنابراین، یادگیری ارتباط کارآمد توأم با عشق و احترام، گام مهمی در فرایند ایجاد و یا افزایش صمیمیت و سازگاری زوجین است (استالهوفر[7] و همکاران، 2014). در کل ایجاد و حفظ رابطه صمیمانه در ازدواج، هنری است که نیازمند کسب مهارت، آموزش و انجام وظایف ویژه و فداکارانه در قبال همسر است (گریف و مالهرب[8]، 2012). لازم به توضیح است برای نشان دادن علاقه و عشق و عمیقتر شدن روابط صمیمی بین زوجین، داشتن اطلاعات کافی در خصوص وظایف زناشویی و سواد سلامتجنسی[9] امری مهم است. این مؤلفه به مجموعهای از پرسش، نگرشها و باورها، انگیزهها و تواناییهای شخصی در دسترسی، درک، ارزیابی و استفاده از اطلاعات مرتبط با سلامت جنسی گفته میشود (گیلبرت[10] و همکاران، 2014). سطح سواد جنسی بهعنوان بعدی از سواد سلامت که شــامل حیطـههای مختلـف از جملـه تکامـل جنسـیتی و جنسی، بلوغ، بارداری، روشهـای پیشـگیری از بارداری، بارداری ناخواسته، بیماریهای منتقل‌شونده از راه جنســی، توســعه مهــارتهــای مدیریت روابط جنسی از جمله مذاکره در مورد کیفیت روابـط جنسـی، ترجیحـات و اجبارهـایجنسی و ابعاد مثبت و رمانتیک روابـط جنسـی است (معصومی و همکاران، 1398). برخورداری از سطح مطلوبی از سواد سلامت جنسی مهارت فرد در تجزیه و تحلیل، قضاوت، گفتمان، تصمیمگیری و تغییر رفتار جنسی را افزایش داده و وی را در تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جنسی خود توانمند مینماید (گیلبرت و همکاران، 2014). یکی از راههای افزایش سازگاری، عشق و سواد سلامت جنسی در زندگی زناشویی، آموزش در این خصوص است و محققان عقیده دارند آموزش مهارتهای ارتباطی، بخصوص آموزش برنامه مبتنی بر غنیسازی روابط بین زوجین جوان در افزایش صمیمیت و سازگاری مؤثر است (هالویج وریچتر[11]،2010). این برنامه، حرکت برای رشد در راستای افزایش کیفیت رابطه زناشویی است (دنتون[12] و همکاران، 2012). رویکرد مبتنی بر غنیسازی روابط، بهبود شرایط زوجین را از طریق تغییر کیفیت روابط زوجین از طریق یادگیری مهارتهای ارتباطی و نحوه تعامل با یکدیگر میداند (جمالی و همکاران، 1393). آموزش غنیسازی زندگی زناشویی مبتنی بر هیجان، حالات هیجانی را بهعنوان یکی از عوامل کلیدی و قدرتمند در زوجدرمانی معرفی میکند (جانسون[13]، 2004). این روش آموزشی، بر پایه نظریه دلبستگی استواراست که هم بر کنترل رفتار و هم بر کنترل هیجان تمرکز دارد (شکری و همکاران، 2022) و بر اساس فهم نیازهای زوجین نسبت به یکدیگر پایهریزی شده و از جمله اهداف آموزشی آن ایجاد پیوند امن و قوی در روابط زوجین است (دنتون و همکاران، 2012). عواملی که این رویکرد را برای حفظ روابط سالم و طولانی لازم میداند عبارت‌اند از توانایی حل مشکلاتی که برای زوجین بهعنوان عامل فشارزا به حساب میآید، توانایی ایجاد جو حمایتی در هنگام گفت و گو برای حل مسئله، توانایی درک دیدگاه دیگری و ارتباط با همسر، توانایی دیدن خود و دیگری بهطور روشن و بدون تحریف، توانایی مدیریت تبادل ارتباط منفی و کنترل خشم، توانایی تغییر الگوهای رفتاری که شخص خواهان آن است (ازخودگذشتگی) و توانایی کمک به همسر تا الگوهای ارتباطی خود را بهطور مطلوب تغییر دهد (سوکا[14]، 2005). در راستای اثربخشی این رویکرد میتوان به مطالعهی جانسـون و گرینبـرگ[15] (1998) اشاره نمود، که نشان دادند رویکـرد هیجـانمـدار باعـث بهبـود و افزایش صمیمیت زوجها شده است. همچنین بهـرامپور و همکاران (1391) تأثیر زوجدرمانی هیجـانمحـور را بر صمیمیت و دلزدگی زناشویی زوجها نشان دادند. تنباکوچیان و همکاران (1399) طی پژوهشی نشان دادند آموزش رویکرد متمرکز بر هیجان بر سبکهای دلبستگی زنان دچار دلزدگی زناشویی مؤثر است. درگاهی و همکاران (2021) به بررسی تأثیر برنامه آموزشی غنیسازی روابط جنسی بر سلامت و رضایت جنسی پرداختند و نتایج پژوهش ایشان، اهمیت آموزش برنامه غنیسازی روابط جنسی را در افزایش سطح سلامت و رضایت جنسی در زوجهای هر دو شاغل تأکید کردند. بالایی (1400) در پژوهشی نیز نشان داد که مشاوره گروهی در ارتقاء سلامت جنسی به زنان سنین باروری، بر سواد سلامت جنسی و احقاق جنسی آنان مؤثر است. شاهمرادی و همکاران (1400) و ادیبی (1400) نشان دادند زوجدرمانی میتواند بر افزایش طرح‌واره عشق ایمن و رضایت زناشویی زنان متأهل مؤثر واقع شود. علوی و امان الهی (2019) نیز طی تحقیقی گزارش دادند که زوج درمانی متمرکز بر هیجان موجب بالا رفتن سطح صمیمیت جنسی و عاطفی در زوجین ناسازگار میگردد. قدم پور و همکاران (2018) نیز در پژوهشی بیان کردند برنامه آموزش غنیسازی روابط بر ادراک رفتارهای ازخودگذشتگی خود و شوهر و تاب‌آوری ابهام زنان تأثیر دارد. مکنین و جانسون[16] (2016) نیز در تحقیقی، زوجدرمانی هیجانمدار را موجب صمیمیت در زوجین و بهبود دروابط بلاخص در بعد جنسی گزارش کردند. مطالعه روابط زوجین به روشن شدن چهارچوبهای ساختاری که سازگاری و صمیمیت همسران در آن شکل میگیرد کمک مینماید. در بیشتر جوامع، بررسی روابط زناشویی نقش اساسی در ارزیابی کیفیت کلی ارتباطات خانوادگی دارد (ناگاراجا[17] و همکاران، 2012). یکی از شرایطی که بر روابط زوجین میتواند مؤثر باشد، دوران بارداری است. با توجه به دوران حساس بارداری و نیاز به مراقبت فراوان زنان باردار و همچنین با توجه به نقش همسران، روابط صمیمی با همسر میتواند به کاهش سختی در این دوران کمک کند. برای ایجاد این روابط نیاز به آموزشهایی مانند آموزش غنیسازی زندگی زناشویی مبتنی بر هیجان است که به‌صورت چندجانبه مهارت اصلاح روابط زوجین را افزایش میدهد. نبود پژوهشی در زمینهی متغیرهای پژوهش حاضر، یکی دیگر از ضرورتهای انجام این پژوهش در گروه زوجین با همسر باردار است. بر اساس مطالب فوق هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش غنیسازی زندگی زناشویی مبتنی بر هیجان در دوران بارداری بر عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامت جنسی زوجین جوان شهر اهواز است. روش پژوهش پژوهش حاضر یک طرح نیمهآزمایشی با پیشآزمون و پسآزمون بود. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه زوجین دارای زن باردار مراجعهکننده به بیمارستان و مطبهای خصوصی پزشکان زنان و زایمان شهر اهواز در نیمهی اول سال 1401 بودند. گروه نمونه با توجه به ملاکهای ورود، تعداد 30 زوج (60 نفر) بین 22 تا 31 سال به‌صورت نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 زوج) و کنترل (15 زوج) قرار گرفتند. پس از آن پیشآزمون بر هر دو گروه اجرا شد و مداخلهی آزمایشی پروتکل برنامه غنیسازی زندگی زناشویی با تمرکز بر هیجان جلالی شاهکوه و همکاران (1396) و به مدت 8 جلسه 180 دقیقهای برای گروه آزمایش اعمال شد. ملاکهای ورود به پژوهش حاضر عبارت بود از: بارداربودن فرزند اول، ماه بارداری مادر بین 3 تا 6 ماه، نداشتن پیشینه سقط جنین و یا مردهزایی، بارداری خواسته، سن زوجین بین 22 تا 31 سال، سطح تحصیلات حداقل دیپلم، نبود فاصله فیزیکی و تصمیم به جدایی در زوج، نبود پیشینه بیماری جسمی (دیابت، تالاسمی عمده، بیماری قلبی) و بیماری روانشناختی تشخیص داده شده، و ملاکهای خروج در تحقیق حاضر شامل؛ غیبت بیش از دو جلسه در جلسات غنیسازی، ابراز عدم تمایل به ادامه همکاری در تحقیق، و عدم شرکت در جلسات آموزشی روانشناختی از سوی یکی از زوجین است. پژوهش حاضر دارای کد اخلاق از کمیته اخلاق دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز به شماره IR.IAU.AHVAZ.REC.1401.100 است. ابزارهای پژوهش مقیاس عشق پرشور[18] مقیاس عشق پرشور توسط هاتفیلد و رپسون[19] (1986) ساخته شد و شامل 15 ماده و شیوه پاسخگویی به آن در یک طیف 9 درجهای در یک پیوستار از نمره 1 (اصلاً) تا 9 (کاملاً) است. آزمودنیها میبایست میزان موافقت خود را با هریک از عبارتها از نمره 1 تا 9 مشخص کنند. حداقل نمره 15 و حداکثر نمره 135 است. هاتفیلد و رپسون (1996) پایایی مقیاس را با آلفای کرونباخ 94/0 محاسبه کردند، همچنین آنها روایی سازه این مقیاس را نیز از طریق همبستگی با مقیاس عشق رابینز 86/0 برای مردان بهدست آوردند که در سطح 01/0 معنادار بود. همچنین ضریب آلفای کرونباخ توسط رفیعی نیا و اصغری (1386) 82/0 گزارش شد. ضریب پایایی این پرسشنامه در پژوهش حاضر با روش آلفای کرونباخ 82/0 بهدست آمد. پرسشنامه رفتارهای فداکارانه[20] پرسشنامه رفتارهای فداکارانه توسط هارپر و فیگرس[21](2008) تهیه شده است و یک ابزار 50 سؤالی است که 25 سال اول دربرگیرنده رفتارهای فداکارانه خود فرد و 25 سؤال دوم دربرگیرنده ادراک فرد از رفتارهای فداکارانه شریک زندگی‌اش است. آزمودنی با استفاده از یک درجهبندی از نوع لیکرت در دامنهای از 1 (هرگز) تا 5 (همیشه) به سؤالات جواب میدهد و حداقل نمره 50 و حداکثر نمره 250 گزارش میشود. هارپر و فیگرس (2008) در بررسی خود پایایی این مقیاس را با روش آلفای کرونباخ برای شوهران 84/0 و برای همسران 81/0 عنوان کرده است. کاوند (1390) پایایی این مقیاس را با روش آلفای کرونباخ که ضریب پایایی 25 سؤال اول به ترتیب در مردان 90/0 و در زنان 88/0 و ضریب پایایی 25 سؤال دوم هم در مردان و هم در زنان 92/0 گزارش کرده است. پایایی آزمون در پژوهش کاوند (1390) به روش آلفای کرونباخ در 25 سؤال اول برای مردان 90/0 و برای زنان 88/0 و در 25 سؤال دوم برای شوهران 92/0 و زنان 92/0 بهدست آمد. همچنین روایی سازه این مقیاس با پرسشنامه کیفیت زناشویی نورتون[22] (1983) در نمونه مردان 55/0 و 65/0 و در نمونه زنان 51/0 و 68/0 بهدست آمد که همگی در سطح 001/0 معنادار بودند. ضریب پایایی این پرسشنامه در پژوهش حاضر با روش آلفای کرونباخ 87/0 بهدست آمد. پرسشنامه سواد سلامتجنسی بزرگسالان[23] پرسشنامه حاضر در سال 1398 توسط معصومی و همکاران طراحی و روان‌سنجی شد. این پرسشنامه در ابتدا شامل 45 گویه بود که نتایج حاصل از بررسی روایی محتوای ابزار منجر به بازنویسی 13 گویه و حذف 5 گویه (3،11،21،27،36) شد و در بخش روایی محتوای کمی نیز شاخص کلی روایی محتوای ابزار 84/0 و نسبت روایی محتوای آن 81/0 بهدست آمد. تحلیل عاملیاکتشافی روی دادههای حاصل از 250 نمونه انجام یافت. نتایج حاصل از گیسرمیبر-اولکین حاکی از کفایت نمونهگیری برای انجام تحلیل عاملی اکتشافی بود. 4 عامل مشخصشده شامل مهارت دسترسی (1،2،4،5،6،7،8)، مهارت خواندن و درککردن (9،10،12،13،14،15،16،17،18،20،22،23،24،25،26،28،29،30)، مهارت تحلیل و ارزیابی (19،31،32،33،34) و مهارت کاربرد (35،37،38،39،40،41،42،43،44،45) بودند. نتایج بررسی همسانی درونی خردهمقیاس-های نسخه 40 سؤالی پرسشنامه طراحی شده با روش آلفای کرونباخ از همسانیدرونی مطلوب خردهمقیاسهای این پرسشنامه حکایت داشت. ضرایب الفا برای خردهمقیاس‌ها به ترتیب 94/0، 94/0، 87/0 و 84/0 بهدست آمد. همچنین شاخص کلی آلفای کرونباخ 95/0 بهدست آمد که بیانگر سطح مطلوبی از همسانی درونی کلی ابزار طراحی‌شده است. ضریب پایایی این پرسشنامه در پژوهش حاضر با روش آلفای کرونباخ 90/0 بهدست آمد. در این تحقیق از پروتکل برنامه غنیسازی زندگی زناشویی با تمرکز بر هیجان که طبق درمان متمرکز بر هیجان که یکی از گسترده‌ترین رویکردها در دهه 1980 بود ایجاد شده، توسط جلالی شاهکوه و همکاران (1396) ساخته شده و به مدت 8 جلسه 180 دقیقه اجرا میشود. در تحقیق حاضر این پروتکل به‌صورت گروهی در گروه آزمایش ارائه گردید.
جدول 1. ساختار جلسات برنامه غنیسازی زندگی زناشویی با تمرکز بر هیجان (جلالی شاهکوه و همکاران، 1396)
یافتههای پژوهش شرکتکنندگان در پژوهش شامل 30 زوج مراجعهکننده به بیمارستان و مطبهای خصوصی پزشکان زنان و زایمان شهر اهواز بود که ویژگی‌های جمعیتشناختی ایشان در سن و تحصیلات به شرح ذیل است. جدول 2. فراوانی و درصد فراوانی آزمودنیها بر اساس سن و تحصیلات
میانگین و انحراف معیار مربوط به متغیرهای پژوهش به تفکیک گروهها در پیشآزمون و پسآزمون در جدول 3 نشان داده شده است. جدول 3. میانگین و انحراف معیار عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامت جنسی در زوجین گروههای آزمایش و کنترل، به تفکیک در مراحل پیشآزمون و پسآزمون
نتایج جدول 3 میانگین و انحراف معیار متغیرهای عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامت جنسی در گروه آزمایش در پیشآزمون و پسآزمون را به‌صورت روند افزایشی نشان میدهد. قبل از تحلیل دادههای مربوط به فرضیهها، مفروضههای زیربنایی تحلیل کوواریانس برآورده شد. در این پژوهش، پیشآزمون عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامت جنسی بهعنوان متغیرهای کمکی (کوواریتها) و پسآزمونهای آنها، بهعنوان متغیرهای وابسته تلقی شدند. رابطه بین پیشآزمون و پسآزمون برای 3 متغیر در عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامت جنسی به ترتیب برابر 86/0=r، 97/0=r و 83/0=r بهدست آمد. با توجه به دادههای بهدستآمده، مفروضهی خطی بودن برای متغیرهای عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامت جنسی برقرار است. همچنین همبستگی بین پیشآزمونهای هر 3 متغیر با یکدیگر در دامنهای بین 05/0 تا 26/0 (05/0<p) بهدست آمد (05/0>p). با توجه به همبستگی-های بهدستآمده، میتوان گفت که مفروضه عدم همخطی چندگانه بین متغیرهای کمکی (کوواریتها)، رعایت شده است. محاسبه آزمون ام باکس برای بررسی تفاوت واریانسهای گروهها در دو آزمون برای تغییرها در سطح 05/0>P معنیدار نیست (613/0 Box M=، 902/0 F=، 492/0 P=)، بنابراین تفاوت معناداری در واریانسهای دو گروه وجود ندارد و مفروضه همگنی واریانسها برابر است. آزمون لوین در هر سه متغیر عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامت جنسی غیرمعنیدار میباشند. در نتیجه فرض همگنی واریانسها تأیید میشود. همچنین تعامل بین متغیرهای کمکی (پیشآزمونها) و وابسته (پسآزمونها) در سطوح عامل (گروههای آزمایش و کنترل) معنیدار نیست؛ بنابراین فرض همگنی رگرسیون رعایت شده است و سطح معنیداری آزمون کولموگروف-اسمیرونوف از مقدار 05/0 بیشتر است، لذا پیشفرض نرمال بودن توزیع متغیرها رعایت شده است. جدول 4. نتایج حاصل از تحلیل کواریانس چندمتغیری بر روی میانگین نمرههای پسآزمون متغیرها در گروههای آزمایش و کنترل
مندرجات جدول 4 نشان میدهد که بین گروه آزمایش و کنترل از لحاظ متغیرهای وابسته در سطح 05/0≥P تفاوت معنیداری وجود دارد و میتوان گفت که حداقل در یکی از متغیرهای وابسته (عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامت جنسی) بین دو گروه، تفاوت معنیدار وجود دارد. جهت پی بردن به این تفاوت تحلیل کوواریانس در متن مانکوا صورت گرفت. جدول 5. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس در متن مانکوا روی میانگین نمرههای پسآزمون متغیرها در گروههای آزمایش و کنترل
با توجه به مندرجات جدول 5، مقدار F برای متغیر عشق، 46/100، متغیر رفتارهای فداکارانه، 98/35 و متغیر سواد سلامت جنسی، 5/62 بهدست آمد که در سطح 05/0≥P معنیدار است. میتوان گفت، آموزش غنیسازی روابط زناشویی مبتنی بر هیجان باعث بهبود میزان عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامتجنسی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است. بحث و نتیجهگیری هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش غنیسازی روابط زناشویی مبتنی بر هیجان در دوران بارداری بر بهبود عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامتجنسی در زوجین جوان بود. نتایج حاکی از اثربخشی آموزش غنیسازی روابط زناشویی مبتنی بر هیجان در دوران بارداری بر بهبود عشق، بود. این یافته با پژوهشهای شاهمرادی و همکاران (1400)، ادیبی (1400)، علوی و امان الهی (2019)، مکنین و جانسون (2016) همسو بود. در همین راستا میتوان بیان کرد، نظر به اینکه آموزش روابط هیجانمدار از ترکیب رویکرد تجربی، سیستمی و دلبستگی ایجاد شده است (موسیالرضایی و طاولی، 1396)، عناصر مورد تأکید در این رویکردها دقیقاً با عناصر اصلی ایجادکننده‌ی صمیمیت (همدلی، باز بودن هیجانی، خودافشایی و ارتباط غنی) تطابق دارد (جونس و پالهوس[24]، 2014). این رویکـرد بـر رفتارهای مختلف فرد تأثیر میگذارد و ایـن تأثیرگـذاری راهحلی بـرای افزایش صمیمیت، تعهد و میزان عشق در زوجین است. همچنین یکی از مبانیای که زوجین در غنیسازی زندگی زناشویی مبتنی بر هیجان میآموزند، این است که میتوانند به‌راحتی افکار و احساسات و هیجانات خود را با همسو خود در میان بگذاردند. از آنجا که در میان گذاشتن افکار، احساسات و هیجانات از عناصر اصلی صمیمیت و عشق به شمار می‌آیند، طبیعی به نظر میرسد که آموزش هیجان مدار که زوجین را به برونریزی هیجانی به شیوهای جدید تشویق میکند، در میان زوج، صمیمیت و عشق‌آفرینی نماید (حسینی، 1390). در دورههای آموزشی غنیسازی، زوجین یاد میگیرند که چگونه به مرور زمان، رفتارها و سبکهای ارتباطی نامطلوبشان را با کمک یکدیگر تغییر دهند (شاکری و شبانی، 2019). با این سبک زندگی با گذشت زمان بیشتر به سمت آنچه مطلوب طرفین است، پیش میرود و درنتیجه زوجین به ابراز عشق بیشتر و صمیمت مناسبی میرسند. اینکه زوجین میدانند زندگی بهطرف تغییرات مثبت پیش میرود، بهبود نگرش آنها را بهدنبال دارد و روند عشقورزی را افزایش میبخشد. همچنین نتایج حاکی از اثربخشی آموزش غنیسازی روابط زناشویی مبتنی بر هیجان در دوران بارداری بر بهبود رفتارهای فداکارانه بود. این یافته با پژوهش قدم پور و همکاران (2018) همسو است. لازم به توضیح است که آموزش غنیسازی روابط زوجین به‌صورت هیجانمدار، تلاشی است در جهت آشکار ساختن هیجانهای آسیبپذیر در هرکدام از زوجین و تسهیل توانایی زوجین در ایجاد این هیجانها به شیوههای ایمن و محبتآمیز، است. اعتقاد بر این است که پردازش این هیجانها در بافتی ایمن، الگوهای تعاملی سالمتر و جدیدتر را بهوجود میآورد که سبب آرامشدن سطح آشفتگی و افزایش دوستداشتن، صمیمیت و در پایان ارتباطی رضایتبخشتر است (تیموری و همکاران، 1400). در روند آموزش، به زوجین کمک میشود تا با برآوردن نیازهای روانشناختی یکدیگر در جهت افزایش تجارب مثبت زوجین با یکدیگر، احساسهای مثبت نیز به رابطه آنها برگردد. آموزش غنیسازی روابط با رویکرد هیجانمدار با تأکید بر حمایت زوجین از یکدیگر، تمرکز بر هیجانهای خود و شناسایی آنها، اهمیت بر مراقبت از همسر، شناسایی چرخههای تعاملی منفی و حذف آنها در زندگی زناشویی به زوجین کمک میکند تا ارتباط خود را با همسرشان بازسازی نمایند (فروزانفر و صیادی، 1398). بر این اساس این رویکرد با کاهش تعارضات زناشویی موجب افزایش همدلی در زوجین شده و تمایل به انجام رفتارهای فداکارانه در قبال همسر و در زندگی زناشویی را ارتقاء میبخشد. همچنین نتایج حاکی از اثربخشی آموزش غنیسازی روابط زناشویی مبتنی بر هیجان بر افزایش سواد سلامتجنسی در زوجین جوان بود. این یافته با پژوهشهای بالایی (1400)، درگاهی و همکاران (2021)، علوی و امان الهی (2019)، مکنین و جانسون (2016) همسو است. لازم به توضیح است رویکرد آموزش غنیسازی روابط زوجین به همسران میآموزد که از طریق افزایش امنیت و حمایت، در دسترسبودن، پاسخدهی به نیاز همسر و ایجاد رفتارهای امن، روشهای افزایش صمیمیت و ارتباط، آموزش مهارتهای ارتباطی صحیح و ایجاد رابطهی جنسی مطلوب، رفتار خود را تصحیح کنند. همچنین این رویکرد آموزشی، از طریق بازسازی روابط زوجین، رضایت را در زندگی آنها افزایش میدهد، میل به ترک رابطه و طلاق را کاهش داده، بهزیستی افراد را بالا برده و سبب ارتقای سلامت جسمانی آنها میگردد. همچنین به زوجین میآموزد که آنها میتوانند تعاملهای کلامی و غیرکلامی خود را افزایش دهند، خودابرازی جنسی از جمله لمس و در آغوش گرفتن را در رابطه با همسر نشان دهند و افکار، احساسات، نیازها و تمایلات خود را بیان کرده و نزدیکی جنسی بیشتری داشته باشند (بطلانی و همکاران، 1389). بر اساس نظر سوکا (2005) مهمترین این تمایلات عشق، دلسوزی، تعلق، اعتماد، وفاداری، امنیت و رفتارهای فداکارانه را شامل میشوند. در کل با توجه به مطالب فوق میتوان با استناد به جلسات مداخله گفت، برنامه غنیسازی روابط زناشویی از جمله رویکردهای بسیار کارآمد در ارتقاء روابط همسران و سلامت خانواده دانست. در این مداخله آموزشی افزون بر تمرین مهارتهای ارتباطی، موضوعات بدون توافق نیز مشخص میشوند و انتظارات زوجین از زندگی و تأثیر این انتظارات بر روابط میان آنها تعدیل میشود. همچنین در جلسات آموزشی، مهارت‌هایی آموزش داده میشود که به ارضاء نیازهای اساسی خانواده مانند عشق، مهربانی، تعلق، اعتماد، وفاداری، امنیت و لذت کمک میکند. این مهارت‌ها عبارت‌اند از مهارتهای زندگی از جمله مهارتهای ارتباطی، مهارت حل مسئله، مهارت حل تعارض و مهارت همدلی. در کنار موارد فوق زوجین برای دستیابی به روابط جنسی بهتر و موفقتر ملزم به افزایش سطح سواد جنسی خود میباشند و همه این نکات عاملی بر تبیین اثربخشی آموزش غنیسازی روابط زناشویی مبتنی بر هیجان بر بهبود عشق، رفتارهای فداکارانه و سواد سلامت جنسی در زوجین جوان است. برخی محدودیت‌های تحقیق حاضر شامل این بود که نتایج تحقیق حاضر منحصر به زوجین دارای زن باردار مراجعهکننده به بیمارستان و مطبهای خصوصی پزشکان زنان و زایمان شهر اهواز است. لذا تعمیم نتایج آن به سایر اقشار جامعه، شهرهای دیگر باید با احتیاط صورت گیرد، بنابراین پیشنهاد میشود جهت تعمیمپذیری بهتر نتایج این پژوهش در جوامع دیگر نیز مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین با توجه به اهمیت سواد سلامت جنسی، عشق و رفتارهای فداکارانه بین زوجین، پیشنهاد میشود در کلاسهای آموزشی پیش از ازدواج به این مؤلفه‌ها و عوامل تأثیرگذار بر آن پرداخته شود.
[1]. Grover, S & Helliwell, J [2]. Shokri, M [3]. Leifker, F [4]. Sternberg, R J [5]. Hall, L [6]. Gottman, J [7]. Stulhofer, A [8]. Greef, P & Malherbe, L [9]. Sexual Health Literacy [10]. Gilbert, M [11]. Hahlweg, K & Richter, D [12]. Denton, W [13]. Johnson, S [14]. Scuka, R [15]. Greenberg, L [16]. Makinen, J & Johnson, S [17]. Nagaraja, A [18]. Passionate love scale (PLS) [19]. Hatfield, E & Sprecher, R L [20]. Questionnaire of altruistic behaviors [21]. Harper, J M & Figuerres, K S [22]. Norton, A [23]. Adult Sexual Health Literacy Questionnaire [24]. Jones, D N & Paulhus, D L | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مراجع | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
فهرست منابع
ادیبی، سمانه. (1400). اثربخشی رویکرد زوجدرمانی هیجان مدار بر طرح‌واره‌های عشق و رضایت زناشویی زنان متأهل. نشریه مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 7(3)، 69-58.
امینی، محمد؛ گودرزی، محمود؛ شاه غیبی، شعله. (1400). مقایسه اثربخشی آموزش زوجدرمانی هیجانمدار، شناختی–رفتاری و مدل EIS بر رضایت زناشویی، عملکرد جنسی، استرس ادراک شده و نگرش نسبت به نوع زایمان در زنان باردار. مجله مراقبت پرستاری و مامایی ابنسینا، 29(3)، 244-233.
بالایی، شیما. (1400). بررسی تأثیر مشاوره گروهی ارتقا سلامت جنسی به زنان سنین باروری بر سواد سلامت جنسی و احقاق جنسی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه گیلان.
بطلانی، سعیده؛ و احمدی، سیداحمد؛ و بهرامی، فاطمه؛ و شاه سیاه، مرضیه؛ محبی، سیامک. (1389). تأثیر زوجدرمانی مبتنی بر نظریه دلبستگی بر رضایت و صمیمیت جنسی زوجین. اصول بهداشت روانی، 12(2)، 496-505.
بنیآدم، لیلا؛ مکوند حسینی، شاهرخ؛ صداقت، مستوره. (1396). اثربخشی درمان رویایی و بازداری از پاسخ REP)) بر علائم وسواس فکری-عملی و رضایت زناشویی زنان متأهل. فصلنامه پژوهشهای کاربردی روانشناختی، 8(2)، 143-131.
بهرامپور، خدیجه؛ سودانی، منصور؛ مهرابـیزاده، مهناز. (1391). تـأثیر زوجدرمانی هیجانمحور بر صمیمیت و دلزدگی زناشـویی زوجـین کارکنـان شرکت ملی حفاری اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشکدة روانشناسـی و علـوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز.
تنباکوچیان، رزیتا؛ زنگنه مطلق، فیروزه؛ بیات، محمدرضا. (1399)، مقایسه اثربخشی رویکرد متمرکز بر هیجان و طرح‌واره درمانی به شیوه گروهی بر سبکهای دلبستگی زنان دچار دلزدگی زناشویی. نشریه علمی زن و فرهنگ، 12(45)، 73-61.
تیموری، زهره؛ مجتبایی، مینا؛ رضازاده، سیدمحمدرضا. (1400). مقایسه اثربخشی زوجدرمانی هیجانمدار و درمان مبتنی بر شفقت خود بر تنظیم هیجان در زنان آسیب‌دیده از خیانت همسر. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، ۳۰ (۲)، ۱۴۳-۱۳۰.
جلالی شاهکوه، سمیرا؛ مظاهری، محمدعلی؛ کیامنش، علیرضا؛ احدی، حسن. (1396). تدوین بسته آموزشی غنیسازی زندگی زناشویی بر اساس رویکرد هیجان مدار و بررسی اثربخشی آن بر بهبود الگوهای ارتباطی زوجین تازه ازدواج کرده. چهارمین کنفرانس بین‌المللی نوآوری‌های اخیر در روانشناسی، مشاوره و علوم رفتاری، تهران.
جمالی، عبداله؛ افروز، غلامعلی؛ غلامعلی لواسانی؛ مسعود؛ زهراکار، کیانوش. (1393). اثربخشی آموزش برنامه غنیسازی ارتباط زناشویی بر وابستگی مهرورزانه (رمانتیک) زنان. فصلنامه خانواده پژوهی، 10(4)، 529-547.
حسینی، بیتا. (1390). مقایسه اثربخشی درمان هیجانمدار و راهحلمحور بر افزایش سازگاری و صمیمیت زناشویی و ارائه مدل پیشنهادی. پایان‌نامه‌ی دکترا. رشتهی مشاوره، دانشکدهی روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
خدامرادی، محبوبه؛ اسماعیلی، علی. (1398). اثربخشی آموزش غنیسازی زندگی زناشویی بر کاهش ترس از صمیمیت و بهبود عملکرد جنسی. سنجش و پژوهش در مشاوره و روانشناسی، 1(2)، 83-100.
رفیعی نیا، پروین؛ اصغری، آرزو. (1386). رابطه بین انواع عشق و بهزیستی ذهنی در دانشجویان متأهل. خانواده پژوهی، 3(9)، 491-501.
شاهمرادی، مهناز؛ نیکنام، مژگان؛ خاکپور، رضا. (1400). اثربخشی زوجدرمانی شناختی-رفتاری بر طرح‌واره‌های عشق و رضایت زناشویی زنان متأهل. سلامت جامعه، 15(4)، 24-14.
عاملی، سمیرا؛ اصل ذاکر، مریم؛ صالح‌پور، ساغر؛ جعفری، مهدی. (1399). اثربخشی آموزش تنظیم هیجان گروهی بر بهبود کیفیت زندگی و دشواری تنظیم هیجان زنان در دوران بارداری. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت، 7(۶)، ۴۲-۲۸.
فروزانفر، آزاده؛ صیادی معصومه. (1398). فراتحلیل اثربخشی زوجدرمانی هیجان مدار بر کاهش مشکلات زناشویی. ارمغان دانش، ۲۴ (۱)، ۱۰۹-۹۷.
کاوند، مهری. (1390). بررسی رابطه رفتارهای فداکارانه، انگیزه‌های فداکاری و ادراک انصاف با صمیمیت زناشویی در والدین دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر بروجرد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه شهید چمران اهواز.
محمودی، غلامرضا؛ گلشنی، فاطمه؛ نوروزیان، مهتاب (1392). مقایسه سبکهای دلبستگی و سبکهای عشقورزی در والدین دارای کودک عقبمانده ذهنی و والدین دارای کودک عادی. تحقیقات روانشناسی، 6(3)، 78-66.
معصومی، راضیه؛ طاووسی، محمود؛ زارعی، فاطمه. (1398). سنجش سواد سلامت جنسی بزرگسالان ایرانی: طراحی و روان‌سنجی ابزار. حیات، ۲۵ (۱)، ۶۹-۵۶.
موسی الرضایی، مهدیه؛ طاولی، آزاده. (1396). بررسی اثربخشی زوجدرمانی مبتنی بر هیجان بر افزایش صمیمیت جنسی زوجهای ناسازگار دریافت فرهنگی ایران. اولین کنفرانس بین‌المللی فرهنگ، آسیب‌شناسی روانی و تربیت، تهران.
Alavi, S., & Amanelahi, A., & Attari, Y., & Koraei, A. (2019). The effectiveness of emotionally focused couple therapy on emotional and sexual intimacy of incompatible couples. Journal of Family Counseling and Psychotherapy, 8(26), 25-46.
Dargahi, S., Sadri, E., Ghamari Givi, H., Rezaei Sharif, A., & Nazari, A. (2021). Effect of sexual relationship enrichment educational program on the sexual satisfaction of dual-career couples in Ardabil, Iran (2019): A case study. Journal of Occupational Health and Epidemiology, 10(1), 57-63.
Denton, W. H., Wittenborn, A. K., & Golden, R. N. (2012). Augmenting antidepressant medication treatment of depressed women with emotionally focused therapy for couples: A randomized pilot study. Journal of Marital and Family Therapy, 38(1), 23-38.
Ghadampour, E., Yousefvand, L., & Radmehr, P. (2018). The efficacy of training program of relationship enrichment on the perception of self- sacrificing behaviors of one and one's husband and ambiguity tolerance among female students. Family Counseling & Psychotherapy, 7(2), 106-125.
Gilbert, M., Dulai, J., Wexel, D., & Ferlatte, O. (2014). Health literacy, Sexual health. Current perspectives. Retrieved from.
Gottman, J. M. (1999). Couple's handbook: Marriage survival kit couple's workshop.seattle. WA: Gottman
Greef, P.A., & Malherbe, L. (2012). Intimacy and marital satisfaction in spouses. Journal of sex & marital therapy, 27(3), 247-257.
Grover, S., & Helliwell, J.F. (2019). How’s life at home? New evidence on marriage and the set point for happiness . Journal of Happiness Studies, 20(2), 373-390.
Hahlweg, K., & Richter, D. (2010). Prevention of marital instability and distress. Journal of behavior research therapy, 48, 377-383.
Hall, L. K. (2011). The military culture, language, and lifestyle. Families under fire: Systemic therapy with military families, 1(2), 31-52.
Harper, J. M., & Figuerres, K. S. (2008). Perception of sacrifice scale. Unpublished measure.Brigham young university, Provo, Ut.
Hatfield, E., & Rapson, R. L. (1996). Stress and passionate love . Journal of Adolescence, 9, 383- 410.
Johnson, S. (2004). The practice of therapy emotionally focused couple therapy. New York: Brunner – Rutledge.
Johnson, S. M., & Greenberg, L, S. (1998). Emotionally focused couples therapy: An outcome study. Journal of Marital and Family Therapy, 11(3), 313-317.
Jones, D. N., Paulhus, D. L. (2014), Introducing the short Dark Triad (SD3): a brief measure of dark personality traits. Assessment, 21(1), 28-41
Leifker, F. R., White, K. H., Blandon, A. Y., & Marshall, A. D. (2015). Posttraumatic stress disorder symptomsimpact the emotional experience of intimacy during couple discussions Journal of Anxiety Disord, 29, 119-127.
Makinen, J. A., & Johnson, S. (2016). Resolving attachment injuries in couples using EFT: Steps toward forgiveness and reconciliation . Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74(6), 1055-1064.
Nagaraja, A., Rajamma, R.N., & Viswanatha, R.S. (2012). Effect of parent’s marital satisfaction, marital life period and type of family on their children mental health status. Journal of Psychology, 3(2), 65-70.
Scuka, R.F. (2005). Relationship enhancement therapy. New York: taylor& francis group.
Shakeri S. S., & Shabani. J, (2019). Mediating role of attitude towards betrayal and marital conflict in relation between using virtual social networks and emotional divorce. Journal of Community Health Research, 8(4), 220 –227.
Shokri, M., Rahmani, M. A., & Abolghasemi, S. (2022). The effect of emotion-oriented couple therapy on forgiveness, emotional self-regulation and marital boredom of couples seeking divorce referring to family social emergencies. Islamic Life Style, 6(1), 145-155.
Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological Review, 93, 119-135.
Stulhofer. A., Ferreira, C., &landripet., I. (2014). emotional intimacy sexual desire and sexual satisfaction among partnered heterosexual man. Sexual and relationship therapy, 29(2), 229-244.
Zareei Mahmoodabadi, H., & Zarei, F. (2018). The effect of divorce counseling based on gottman approach on the self-Efficacy in divorce management of couples appling for divorce social . Behavior Reseach &Health(SBRH), 2(2), 219-227.
||| | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 87 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 51 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||