آمار
| تعداد نشریات | 39 |
| تعداد شماره‌ها | 1,175 |
| تعداد مقالات | 8,453 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,342,774 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,590,897 |
تحلیل مفهوم عقل از دیدگاه امام علی علیه السلام و استنتاج دلالت های آن در مبانی و اصول تربیت عقلانی | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 5، دوره 31، شماره 58، خرداد 1402، صفحه 120-154 اصل مقاله (763 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| کیومرث قیصری گودرزی* | ||
| عضو هیات علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه ملایر | ||
| تاریخ دریافت: 29 مرداد 1400، تاریخ بازنگری: 17 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 08 اسفند 1401 | ||
| چکیده | ||
| هدف از این پژوهش تحلیل مفهوم عقل از دیدگاه امام علی علیه السلام و استنتاج دلالت های آن در مبانی و اصول تربیت عقلانی است. از آنجا که اندیشه ورزی و تفکر یکی از مهم ترین عوامل نیل به هدایت و راهبری بسوی کمال شایسته آدمی می باشد از این رو بررسی و تحلیل این عنصر سترگ نظام تربیت در هندسه تربیت علوی از اهمیت شایانی برخوردار می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش های توصیفی ، تحلیلی و استنتاجی به واکاوی سخنان آن حضرت در این خصوص پرداخته شد و مبانی و اصول ناظر بر تربیت عقلانی احصاء گردید در ارتباط با مبنای قابلیت عقل در نیل به شناخت، اصل عقل ورزی معطوف به شناخت و هدایت و در ارتباط با مبنای محدودیت عقل ،اصل اندیشه ورزی در حیطه عقل مطرح گردید همچنین اصول کسب دانش و تجربه، اصل مشورت، اصل گشودگی و اصل پیوند جویی با آموزه های وحیانی در ذیل مبنای قابلیت استکمال عقل و اصول تربیتی غلبه بر هوای نفس، پرهیز از خود بنیادی و کنترل حب و بغض در ارتباط با مبنای قابلیت زوال عقل بررسی گردید و در نهایت نیز با نظر به ویژگی ذو مراتب بودن عقل، اصل رعایت اقتضائات هر مرتبه و اصل تعالی یافتن در مراتب عقلی احصاء گردید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عقل؛ تربیت عقلانی؛ مبانی و اصول تربیت؛ امام علی علیه السلام؛ نهج البلاغه | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
نهج الفصاحه. (1384). پاینده، ابوالقاسم، اصفهان: انتشارات خاتم الانبیاء.
نهج البلاغه. (1379). دشتی، محمد، قم: انتشارات آل علی علیه السلام.
احسانی، محمد . (1393). تربیت عقلانی از منظر قرآن کریم، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
الهی، فاطمه. مهدوی نژاد، حسین و دلشاد تهرانی، مصطفی. (1394). جایگاه عقل در معرفت دینی از نگاه امام علی (ع). فصلنامه پژوهش‌های علوی، دوره 6، شماره صص 25-1.
امیدی، مهدی. (1388). منابع معرفتی فلسفه سیاسی اسلامی از منظر فیلسوفان اسلامی، نشریه معرفت، دوره 18 , شماره 145، صص40-13
باقری، خسرو . (1388). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، جلد یک، تهران: انتشارات مدرسه.
باقری، خسرو. سجادیه، نرگس و توسلی، طیبه . (1389). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
باقری، خسرو (1375). تعلیم و تربیت در منظر پست مدرنیسم، مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران شماره 56: 63- 83.
باقری، خسرو (1379). تربیت دینی در برابر چالش قرن بیست و یکم، فصلنامه تربیت اسلامی، شماره 3: 36- 14.
برک، لورا . (1390). روانشناسی رشد، ترجمه یحیی سید محمدی، ج 2، تهران: انتشارات ارسباران
برنجکار، رضا . (1380) عقل و تعقل، فصلنامه قبسات، دوره 6، شماره 19، صص 44-34
بهشتی، سعید. (1382). درآمدی بر قلمروشناسی عقلانیت در تربیت اسلامی، فصلنامه تعلیم و تربیت. ، سال 19، شماره 4، صص161-131
بهشتی، سعید (1379)، روش‌های تربیت عقلانی در سخنان امام علی (ع)، مجموعه مقالات همایش تربیت در سیره و کلام امام علی (ع)، تهران: نشر تربیت اسلامی.
تمیمی آمدی، عبدالواحد ابن محمد . (1410ه ق). غررالحکم و درراکلم: قم: انتشارات دار الکتاب الإسلامی
تمیمی آمدی. عبدالواحدبن محمد (1410ه ق). غررالحکم، تصحیح رجایی، قم: انتشارات دارالکتاب الاسلامی
تمیمی آمدی. عبدالواحدبن محمد. (1381). غررالحکم و درراکلم، ترجمه مصطفی درایتی، قم: مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامی
جوادی آملی، عبدالله.(1383). توحید در قرآن، قم: انتشارات اسراء.
جوادی آملی، عبدالله . (1388ب). زن در آینه جمال و جلال، قم: انتشارات اسراء
جوادی آملی، عبدالله. (1388الف). تسنیم. جلد 16. م: مرکز نشر اسراء.
جوانبخت، فاطمه. پهلوان، منصوره. طارمی راد، حسن. ( ۱۳۹۷) . نقش اندیشه ورزی در سبک زندگی اسلامی از منظر نهج البلاغه، فصلنامه پژوهش‌های نهج البلاغه، سال هفدهم، شماره ۵۶، صص83-۶۵
دلشاد تهرانی، مصطفی. (1394). تربیت در نهج البلاغه، تهران: انتشارات دریا.
رضایی ،محمد جعفر و علی نوروزی، رضا و سپاهی، مجتبی . (1397) . کارکردهای تربیت عقلانی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، شماره 38، صص 53-29
سخاوت، سعید. سلحشوری، احمد و فرمهینی فراهانی، محسن. (1399). جایگاه عقل در ارزش شناسی از منظر نهج البلاغه، فصلنامه پژوهشنامه اخلاق، سال سیزدهم، شماره 49، صص110-91.
شرفی، محمد رضا. (1397). تعلیم و تربیت در نهج البلاغه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شورت، آدموند سی . (1387). روش شناسی مطالعات برنامه درسی، ترجمه محمود مهر محمدی و همکاران، تهران: انتشارات سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
طباطبایی، محمد حسین. (1387). مجموعه رسائل، جلد1، قم: انتشارات بوستان کتاب.
علم الهدی، جمیله . (1379). غایت شناسی تربیت علوی، مجموعه مقالات همایش تربیت در سیره و کلام امام علی (ع)، تهران: نشر تربیت اسلامی
فرازمندی، میترا. فقیهی، علیرضا و ناطقی، فائزه (1398). اندیشه ورزی در آیینه قرآن و نهج البلاغه، پژوهشنامه علوی، سال دهم، شماره 1 صص:201-171
فرمیهنی فراهانی، محسن. (1383). پست مدرنیسم و تعلیم وتربیت، تهران: آبیژ.
فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی . (1418 ه ق) . علم الیقین، جلد اول، قم: انتشارات بیدار.
قیصری گودرزی، کیومرث. (1396). پایان نامه ارائه الگوی تربیت توحیدی بر اساس آموزه‌های قرآن و ائمه اطهار (ع) در دوره‌های سه گانه سنی، دانشگاه بو علی سینا همدان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1387) الکافی، جلد اول، قم: انتشارات دار الحدیث.
مجلسی، محمّد باقر . (1403 ق) . بحار الأنوار، جلد یک، چاپ دوم، بیروت: مؤسسة الوفاء
محمدی پویا، فرامرز (1398). تبیین وظیفه‌گراییِ معرفتی در نهج‌البلاغه و آثار آن در نظام تعلیم‌وتربیت، فصلنامه پژوهش نامه نهج البلاغه، دوره 7، شماره 27، صص 45-63
محمدی ری شهری، محمد ).۱۳۶۲ .( میزان الحکمه ،قم : انتشارات اسلامی
محمدی ری شهری، محمد . (1381). منتخب میزان الحکمه، جلد 1، قم: انتشارات دار الحدیث.
محمدی ری شهری، محمد. (1386الف). میزان الحکمه، جلد 1، چاپ هفتم، قم: انتشارات دارالحدیث
محمدی ری شهری، محمد. (1386پ). میزان الحکمه، جلد 2، چاپ هفتم، قم: انتشارات دارالحدیث
محمدی ری شهری، محمد. (1394). علم و حکمت در قرآن و حدیث، قم: انتشارات دارالحدیث
محمدی ری شهری، محمد. (1386ب). میزان الحکمه، جلد 7، چاپ هفتم، قم: انتشارات دارالحدیث
محمدی ری شهری، محمد. (۱۳۸7). خرد گرایی در قرآن و حدیث، قم: انتشارات دارالحدیث
محمدی ری شهری، محمد. (۱۳۸۸). منتخب میزان الحکمه، جلد ۲، چاپ چهاردهم، قم: انتشارات دارالحدیث
مشایخی، شهاب الدین . (1381). اصول تربیت از دیدگاه اسلام، مجله حوزه و دانشگاه روش شناسی علوم انسانی، شماره 32: 68-50.
معارف، مجید و قاسمی حامد، مرتضی. ( ۱۳۹۶). کارکردهای عقل از دیدگاه نهج البلاغه، فصلنامه پژوهش‌های قرآن و حدیث، شماره دوم، صص 315- ۳۳۷
مغربی، ابو حنیفه نعمان بن محمد تمیمی. (1385). دعائم الإسلام، جلد دو، چاپ دوم، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام
مکارم شیرازی، ناصر، و جمعی از فضلا. (۱۳۸۶ب). پیام امام امیر المومنین علیه السلام. ج. ۹. قم: مدرسة الإمام علی بن أبی طالب (علیه السلام).
مکارم شیرازی، ناصر، و جمعی از فضلا، (۱۳۸۶ الف). پیام امام امیر المومنین علیه السلام. ج 1. قم: مدرسة الإمام علی بن أبی طالب (علیه السلام).
مهدوی نژاد، محمد حسین و همکاران . (1399) نسبت سنجی میان عقل و ایمان در نهج البلاغه، نشریه علمی اندیشه‌های نوین دینی، دوره 16، شماره 62: 176- 157
یاوریان، نرگس. میرزایی الحسینی، سید محمود . (1393). بررسی حوزه معنایی عقل در نهج‌البلاغه. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه لرستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
یعقوبی، ابوالقاسم. عروتی موفق، اکبر و نادری پور، حسین (1399) . واکاوی مفهوم خرد و ویژگی‌های افراد خردمند در پرتو نهج‌البلاغه، فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه، دوره 8 شماره 32، صص141-121. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 221 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 179 |
||