اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 34 |
| تعداد شماره‌ها | 1,289 |
| تعداد مقالات | 9,294 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,800,330 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,339,847 |
رویکردهای نظری به انگاره فروپاشی اجتماعی جامعه ایران و نقد و ارزیابی آنها | ||
| فصلنامه آفاق امنیت | ||
| دوره 16، شماره 59 - شماره پیاپی 2، مهر 1402، صفحه 89-116 اصل مقاله (827.92 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| علی کاکادزفولی* | ||
| دانشگاه شاهد تهران | ||
| تاریخ دریافت: 24 اسفند 1401، تاریخ بازنگری: 24 اردیبهشت 1402، تاریخ پذیرش: 23 مهر 1402 | ||
| چکیده | ||
| فروپاشی اجتماعی وضعیتی است که در آن جامعه نظام‌های حمایتی خود اعم از نظام‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هویتی خود را از دست می‌دهد و سقوط می‌کند. اگرچه برخی نشانه‌ها می‌توانند انگاره فروپاشی اجتماعی را به صورت احتمال به ذهن تحلیلگران متبادر کنند، اما پیش بینی دقیق این که چه زمانی و در کدام جوامع فروپاشی اجتماعی رخ می‌دهد، ممکن نیست. این مقاله با روش تحلیل اسنادی و بر مبنای چارچوب نظم اجتماعی مسعود چلبی در صدد شناسایی رویکردهای نظری به انگاره فروپاشی اجتماعی جامعه ایرانی در سه دهه اخیر است. دیدگاه‌های موافقان انگاره فروپاشی اجتماعی را می‌توان در قالب سه رویکرد سیاسی-اجتماعی، اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی-اجتماعی و رویکردهای مخالفان این انگاره را می‌توان به دو دسته دیدگاه‌های کاملا مخالف با انگاره و دیدگاه‌های قائل به نظریات جایگزین تقسیم نمود. یافته‌ها نشان می‌دهد که باورمندان به انگاره فروپاشی اجتماعی، ادله کافی را برای اثبات این موضوع در نسبت با جامعه ایران ندارند و از طرفی، وضعیت موجود جامعه ایران کاملا متفاوت از وضعیتی است که بتوان آن را با وضعیت در آستانه فروپاشی توصیف نمود و فرضیات مبتنی بر این انگاره نادرست هستند. در مقاله حاضر، ضمن شناسایی و دسته بندی رویکردهای نظری، مهم ترین ادله موافقان و مخالفان انگاره بیان شده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فروپاشی اجتماعی؛ انقلاب اسلامی؛ آشفتگی اجتماعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Theoretical approaches to the concept of social collapse of Iranian society and their criticism and evaluation | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ali kakadezfuli | ||
| shahed university | ||
| چکیده [English] | ||
| Social collapse is a situation in which the society loses its support systems including political, social, economic, cultural and identity systems and collapses. Although some signs can bring the idea of social collapse to the minds of analysts as a possibility, it is not possible to accurately predict when and in which societies social collapse will occur. This article, with the method of documentary analysis and based on the social order framework of Masoud Chalabi, aims to identify theoretical approaches to the concept of social collapse of Iranian society in the last three decades. The views of supporters of the concept of social collapse can be divided into three political-social, economic-social and cultural-social approaches, and the approaches of opponents of this concept can be divided into two categories: views that are completely against the concept and views that support alternative ideas. The findings show that the believers in the concept of social collapse do not have enough evidence to prove this issue in relation to the Iranian society, and on the other hand, the current situation of the Iranian society is completely different from the situation that can be described as the situation on the verge of collapse, and the assumptions based on They are wrong on this idea. In this article, while identifying and categorizing the theoretical approaches, the most important arguments of supporters and opponents of Angareh have been stated and reviewed. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Social collapse, Islamic revolution, social chaos | ||
| مراجع | ||
|
اباذری، یوسف (1381). «فروپاشی اجتماعی». آفتاب. شماره 19. صص 42-31.
ابن خلدون، عبدالرحمن (1391). مقدمه. چاپ سیزدهم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
اطهاری، کمال (1399). «کمال اطهاری در گفت و گو با «اعتماد»: عدالت اجتماعی به شیوه مبتذل یارانه دادن، تنزل پیدا کرد». روزنامه اعتماد. شماره 4774. 05/08/1399
ایران هم دچار تله‌ی توسعه شده و هم فاقد سیاست‌های اجتماعی است...» (1400)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا). https://www.ilna.news/fa/tiny/news-1074459.21/02/1400.
انجمن جامعه شناسی ایران (1393). مقالات دومین همایش ملی آسیب‌های اجتماعی در ایران، 1391: بحران هویت و آنومی. جلد پنجم. چاپ اول. تهران: آگاه.
آزاد ارمکی، تقی (1386). «انتخابات و جلوگیری از فروپاشی اجتماعی». آیین. شماره 11 و 12. صص 37-35.
بخارایی، احمد (1399). «گفت‌وگو با احمد بخارائی، مدیر گروه مسائل و آسیب‌های اجتماعی انجمن جامعه شناسی ایران». کانال رسمی بی بی سی فارسی.
https://www.youtube.com/channel/UCHZk9MrT3DGWmVqdsj5y0EA .
(1400) بحران اقتصادی در سیطر فروپاشی اجتماعی/ریشه فقر نبود نظام حمایتی/اوج فقر؛ اوج ثروت اندوزی در جامعه». روزنامه اقتصاد پویا. (منتشر شده در تارنمای رسمی) https://eghtesadepooya.ir/?p=25609
جلایی پور، حمیدرضا (1385). «فروپاشی یا آشفتگی اجتماعی در ایران 1384–1376». مجله جامعه شناسی ایران. دوره 7. شماره 3. صص 75-59.
(1392) جامعه‌شناسی ایران: جامعه کژمدرن. چاپ اول. تهران: علم.
جوادی یگانه، محمدرضا (1398). «به فروپاشی جامعه معتقد نیستم». روزنامه ایران. شماره 7052. 16/02/1398.
چلبی، مسعود (1394). جامعه شناسی نظم؛ تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی. چاپ هفتم. تهران: نی.
دستجردی، رضا (1398). «دکترسعید معیدفر در تشریح موقعیت کنونی جامعه ایران: جامعه به انفعال رسیده است». روزنامه همدلی. 25/06/1398.
رجب زاده، احمد (1382). «آنومی سیاسی در ایران با تکیه بر نظر شهروندان تهرانی». نامه علوم اجتماعی. دوره 11. شماره 1 (پیاپی21). صص 348-319.
رفیع پور، فرامرز (1378). آنومی، یا، آشفتگی اجتماعی: پژوهشی در زمینه پتانسیل‌آنومی در شهر تهران. چاپ اول. تهران: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (سروش).
رفیعی، حسن و مدنی قهفرخی، سعید (1384). «واکنش غیرسیاسی نسبت به بحران‌های اجتماعی». رفاه اجتماعی. شماره 16. صص 136-105.
رنانی، محسن (1399). «سلام بر ایران، سلام بر رهبری (گفتاری درباره واپسین فرصت افق‌گشایی و آخرین آزمون توسعه خواهی جمهوری اسلامی ایران)». تارنمای رسمی محسن رنانی. http://renani.net/texts/notes/832-p1 . 07/11/1399.
رهبری، محمد (1397). شبکه‌های اجتماعی مجازی و آنومی‌های نوظهور در ایران. چاپ اول. تهران: کویر.
رییس دانا، فریبرز (1384). «عوامل و انگیزه‌های اقتصادی-اجتماعی بروز بحران‌ها و تهدیدهای اجتماعی در ایران». رفاه اجتماعی. شماره 16. صص 250-221.
شجاعی زند، علیرضا (1400). «سه جامعه‌شناس و یک ادعا». روزنامه همدلی. شماره 1767. 16/06/1400.
صداقتی فرد، مجتبی (1390). «مطالعه آنومی سیاسی در بین دانشجویان ایرانی». مطالعات سیاسی. دوره 3. شماره 11. صص 142-117.
عبدی، عباس (1385). فروپاشی اجتماعی؛ ابعاد و احتمالات. آیین. شماره 6. صص 18-15.
(1388). تحولات فرهنگی در ایران. چاپ اول. تهران: علم.
(1400). تحولات اجتماعی تهران؛ براساس سرشماری‌های ۱۳۷۵-۱۳۹۵. چاپ اول. تهران: همشهری.
عسگری، جعفر (1398). «آسیب شناسی نظام آماری کشور 6. نظرسنجی از تولیدکنندگان و خبرگان آمار درباره قانون و نظام آماری ایران». گزارش‌های کارشناسی (مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی)». شماره 110. صص 439-405.
علی بیگی، مهسا (1397). «همبستگی اجتماعی در گفت‌وگو با تقی آزاد ارمکی: نه در وضعیت گذار هستیم و نه کاملا مستقر». روزنامه اعتماد. 01/05/1397.
غفاری هشجین، زاهد (1397). «پیاده روی اربعین حسینی به مثابه جنبش اجتماعی». دانش سیاسی. سال چهاردهم. شماره 1 (پیاپی 27). صص 21-1.
غفاری، غلامرضا و جوادی یگانه، محمدرضا (۱۳۹۵). مجموعه مقالات گزارش وضعیت اجتماعی کشور، تهران: وزارت کشور (امور اجتماعی و فرهنگی).
فاضلی، محمد (1397). «در کاربرد فروپاشی محتاط‌تر باشیم: چارچوب‌هایی برای اندیشیدن، سؤالاتی برای پاسخ گفتن». عصر اندیشه. سال چهارم. شماره ۱۷. صص 132-126.
فراستخواه، مقصود (1397). «نااطمینانی‌های امروز ما را به آینده مبهم پرتاب می‌کند». روزنامه آرمان امروز. شماره 3696. 19/06/1397.
فکوهی، ناصر (1397). «موقعیت و شرایط جامعه بودگی». خبرگزاری مهر. https://mehrnews.com/xMbms . 22/05/1397.
فیاض، ابراهیم (1399). «ابراهیم فیاض: اگر دولت بعدی مثل همین مجلس باشد، فروپاشی اجتماعی رخ خواهد داد». سایت تحلیلی خبری عصر ایران. https://asriran.com/0035mM. 22/04/1399.
قادری، حاتم (1398). «ایران در حال از دست دادن فرصت گذار به دموکراسی است». یورونیوز فارسی. https://per.euronews.com/2020/02/10/iran-itw-hatam-ghaderi-says-iran-is-losing-an-opportunity-for-transition-toward-democracy . 21/11/1398.
(1400) آشفتگی یا فروپاشی اجتماعی در ایران؟». رادیو فردا. https://www.radiofarda.com/a/sixth-hour-on-social-collapse-in-Iran/31374139.html . 01/05/1400.
کچویان، حسین (1397). «مناظره حسین کچویان و عباس عبدی با موضوع فروپاشی اجتماعی». مجله تصویری علوم انسانی زاویه. شبکه چهار. 18/07/1397.
کوزر، لوئیس آلفرد و روزنبرگ، برنارد (1393). نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی. چاپ ششم. تهران: نی.
کوشکی، محمدصادق (1392). «ﻭﺿﻌﯿﺖ ﻗﺮﻣﺰ ﺧﻄﺮ ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﯽ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ». ﭘﺎﺳﺪﺍﺭ ﺍﺳﻼﻡ. ﺷﻤﺎﺭﻩ 383. صص 15-1.
محبوب فر، محمدرضا (1399). «کرونا و تاب آوری». روزنامه جهان صنعت. شماره 4448. 03/02/1399.
محدثی، حسن و شجاعی زند، علیرضا (1400). «سه جامعه‌شناس و یک ادعا». روزنامه همدلی. شماره 1767. 16/06/1400.
مدنی، سعید (1399). «سعید مدنی از اعتراضات ایران می‌گوید». پایگاه خبری و تحلیلی انصاف. http://www.ensafnews.com/261062 . 15/07/1399.
(1400) آشفتگی یا فروپاشی اجتماعی در ایران؟. رادیو فردا. https://www.radiofarda.com/a/sixth-hour-on-social-collapse-in-Iran/31374139.html . 01/05/1400.
معیدفر، سعید (1385). جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران. چاپ اول. همدان: نور علم.
(1392) آسیب‌های اجتماعی در گفت و گو با سعید معیدفر؛ جامعه در عرصه عمومی فروپاشیده است». ضمیمه روزنامه اعتماد. 15/11/1392.
(1399) گفت‌وگو با سعید معیدفر؛ فروپاشی اجتماعی عامل اصلی افزایش خودکشی در ایران». پایگاه خبری تحلیلی آبان پرس. http://abanpress.ir/magazine/29680/1399/07/25 . 25/07/1399.
موسسه رحمان، گزارش داخلی (1399). آتش خاموش. به مدیریت سعید مدنی. چاپ اول. تهران: موسسه رحمان.
همتی، شهرزاد (1400). «مقصود فراستخواه: سرقفلی اصلاح‌طلبی به نام هیچ‌کس نیست». روزنامه شرق. شماره 4032. 01/04/1400.Dery-Chaffin, M.)2020(Parental Involvement in Title I Schools: Examining Perspectives of Parents and Teachers (Doctoral dissertation, Arizona State University). Al Tarawneh, Fatima. (2017). The Collapse of Western Civilization: A Comparative S through the Theories of Challenge and Response to the Philosopher Arnold Toebney and the Theory of the Collapse of Western Civilization of the Philosopher Oswald Spengler Study. Asian Social Science, 13(7), 83–91. https://doi.org/10.5539/ass.v13n7p83. Author, A. A. (Year of publication). Title of work: Capital letter also for subtitle. Publisher Name. Bardi, Ugo. Falsini, S. & Perissi, I. (2019). Toward a General Theory of Societal Collapse: A Biophysical Examination of Tainter’s Model of the Diminishing Returns of Complexity. Springer, 4(1), 1-9. https://doi.org/10.1007/s41247-018-0049-0. Britannica, Encyclopædia. (2014). Arnold Toynbee. Encyclopædia Britannica Online Academic Edition. Brunk, Gregory G. (2002). Why Do Societies Collapse?. Journal of Theoretical Politics 14(2), 195-230. https://doi.org/10.1177/095169280201400203. Butzer, Karl W. (2012). Collapse, Environment, and Society. PNAS, 109 (10), 3632-3639. https://doi.org/10.1073/pnas.1114845109. Diamond, Jared. (2011). Collapse: How Societies Choose to Fail or Succeed. Viking Press. Diamond, Jared. (Oct 2008). Why do societies collapse?. TED talk. https://www.ted.com/speakers/jared_diamond. Dutton, Edward. (2018). At Our Wits' End: Why We're Becoming Less Intelligent and What It Means for the Future (Chapter 10: Does This Mean that Civilizations Always Rise and Societas. Fall?). Imprint Academic. Hall, Charles A.S. (2009). What is the Minimum EROI that a Sustainable Society Must Have?. Energies 2(1), 25-47. https://doi.org/10.3390/en20100025. Hall, Charles A.S. (2017). Energy Return on Investment: A Unifying Principle for Biology, Economics, and Sustainability. Springer International Publishing. Kumar, Krishan. (2014). The Return of Civilization—and of Arnold Toynbee? . Comparative Studies in Society and History. 56 (4), 815–843. https://doi.org/10.1017/S0010417514000413. Motesharrei, Safa. Rivas, Jorge. & others. (2016). Modeling sustainability: population, inequality, consumption, and bidirectional coupling of the Earth and Human Systems. National Science Review, 3(4), 470–494. https://doi.org/10.1093/nsr/nww081. Orlov, Dmitry. (2013). The Five Stages of Collapse: Survivors' Toolkit Paperback. New Society Publishers. Tainter, Joseph. (1988). The Collapse of Complex Societies. Cambridge University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 422 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 321 |
||