سعیدی, علی, دژپسند, مهرداد. (1403). بررسی و تحلیل مکان‌یابی اسکان موقت در شرایط بحران با تاکید بر تهدیدات انسان‌ساخت (مطالعه موردی : منطقه یک شهرکرمانشاه). پدافند الکترونیکی و سایبری, 15(4), 11-24.
علی سعیدی; مهرداد دژپسند. "بررسی و تحلیل مکان‌یابی اسکان موقت در شرایط بحران با تاکید بر تهدیدات انسان‌ساخت (مطالعه موردی : منطقه یک شهرکرمانشاه)". پدافند الکترونیکی و سایبری, 15, 4, 1403, 11-24.
سعیدی, علی, دژپسند, مهرداد. (1403). 'بررسی و تحلیل مکان‌یابی اسکان موقت در شرایط بحران با تاکید بر تهدیدات انسان‌ساخت (مطالعه موردی : منطقه یک شهرکرمانشاه)', پدافند الکترونیکی و سایبری, 15(4), pp. 11-24.
سعیدی, علی, دژپسند, مهرداد. بررسی و تحلیل مکان‌یابی اسکان موقت در شرایط بحران با تاکید بر تهدیدات انسان‌ساخت (مطالعه موردی : منطقه یک شهرکرمانشاه). پدافند الکترونیکی و سایبری, 1403; 15(4): 11-24.
بررسی و تحلیل مکان‌یابی اسکان موقت در شرایط بحران با تاکید بر تهدیدات انسان‌ساخت (مطالعه موردی : منطقه یک شهرکرمانشاه)
2دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده و پژوهشکده مهندسی پدافند غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 27 مرداد 1402،
تاریخ بازنگری: 10 مهر 1403،
تاریخ پذیرش: 10 مهر 1403
چکیده
یکی از اقدامات اساسی از دیدگاه پدافند غیرعامل حفاظت از شهروندان در مقابل آسیب‌های ناشی از تهدیدات انسان‌ساخت است به نحوی که در هنگام بروز تهدیدات و آسیب مراکز هدف توسط دشمن مردم آسیب دیده تحت تأثیر این تهدیدات نیز در سریع‌ترین زمان در محدوده‌های مناسب اسکان داده شوند تا پس طی دوران بازسازی به مناطق اولیه خود بازگردند. با توجه به پیشینه تهدیدات و آسیب‌های وارده به دارایی‌های شهر کرمانشاه در دوران هشت سال دفاع مقدس و همچنین تجمع دارایی‌های تهدید پذیر در منطقه یک، موضوع اسکان موقت در محدوده منطقه یک شهر کرمانشاه به عنوان یک ضرورت در دسته اقدامات پیش از بحران‌ها مطرح می‌باشد؛ لذا در این پژوهش با شناسایی محدوده مطالعاتی و معرفی معیارها و عوامل مؤثر در مکان‌یابی، این معیارها با روش AHP بر اساس نظر خبرگان حوزه پدافند غیرعامل وزن‌دهی شده و با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS محدوده‌های مناسب اسکان موقت مشخص گردیده است. در نهایت بر اساس نتایج به دست آمده محدوده‌های نوار غربی و جنوب منطقه یک شهر کرمانشاه به عنوان محدوده‌های مناسب شناسایی شده و با توجه به نوع کاربری‌ها، مساحت و مالکیت در این محدوده‌ها گزینه‌های دارای شایستگی جهت استفاده برای احداث اسکان موقت در منطقه یک شهر کرمانشاه معرفی گردیده و در پایان پیشنهاداتی در راستای بهبود شرایط منطقه از دیدگاه پدافند غیرعامل شهری جهت بهره‌برداری در برنامه‌ریزی‌های مدیریت شهری ارائه شده است.
Investigating and analyzing the location of temporary accommodation in crisis conditions with an emphasis on man-made threats (Case Study: District 1 of Kermanshah Municipality)
نویسندگان [English]
ali saeidi1؛ Mehrdad Dejpasand2
1Associate Professor, Imam Hossein (AS) University, Tehran, Iran
2Master's degree student, Faculty and Research Institute of Passive Defense Engineering, Imam Hossein (AS) University, Tehran, Iran
چکیده [English]
One of the basic measures from the point of view of passive defense is to protect citizens from harm caused by man-made threats in such a way that when threats and damage to the target centers by the enemy occur, the people that affected by these threats are resettled in appropriate areas as soon as possible until return to their original areas after the reconstruction period. According to the history of threats and damage to the assets of Kermanshah during the eight years of holy defense, it is necessary to pay attention to temporary accommodation in the area of Kermanshah due to the accumulation of threatenable assets. Therefore, in this research, by identifying the study area and introducing the effective criteria and factors in locating, these criteria are weighted with the AHP technique based on the opinion of experts, and the appropriate ranges of temporary accommodation have been determined using Arc GIS software. Finally, based on the obtained results, the western and southwestern Region one of Kermanshah city have been identified as suitable areas,and according to the type of uses, area and ownership in these areas, 3 options from the study area have merit to be used for construction The temporary accommodation site is located in region one of of Kermanshah city.
کلیدواژه‌ها [English]
Locating, temporary accommodation, hierarchical analysis, geographic information system, Region 1 of Kermanshah municipality
مراجع
شریفی رسائی، حمیدرضا، "تعیین اهداف و راهبردهای پدافند غیرعامل در طرحهای توسعه شهری"، فصلنامه علمی - ترویجی پدافند غیرعامل، شماره 22، صفحات 75-89، 1394.
طالبی‌نیا، عبدالله، پدافند غیرعامل، تهران، دانشگاه افسری امام علی علیه‌السلام، 1389.
امینی ورکی، سعید، مدیری، مهدی، شمسایی زفرقندی، فتح الله، قنبری نسب، علی، "شناسایی دیدگاه‌های حاکم بر آسیب‌پذیری شهرها در برابر مخاطرات محیطی و استخراج مؤلفه‌های تأثیرگذار در آن با استفاده از روش کیو"، فصلنامه مدیریت بحران، ویژه نامه هفته پدافند غیرعامل،صفحات 5-18، 1393.
نظرپور دزکی، رضا، "سنجش آسیب‌پذیری کاربری‌های ویژه از منظر پدافند غیرعامل در کلان‌شهر اهواز، نمونه موردی کاربری‌های بهداشتی و درمانی"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، 1393.
دستجردی، غلامرضا، "مکان‌یابی مراکز خدمات رسان در سطوح شهری با استفاده از مدلهای gis ، مطالعه موردی ، مدارس متوسطه پسرانه تفت"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، 1378.
فرقانی، محمدعلی، دربندی، سمانه، "ارزیابی عوامل مؤثر در انتخاب مکان‌های اسکان موقت پس از زلزله با استفاده از GIS و روش "AHP، دوره7، شماره2، صفحات 54-80، 1394.
حسینی، مازیار، مدیریت بحران، تهران، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، انتشارات نشر شهر، 1387.
شریفی رسایی، حمیدرضا، "طراحی اسکان موقت پس از بحران با دیدگاه پافند غیرعامل"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده پدافند غیرعامل، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 1391.
فلاحی، علیرضا، معماری و مدیریت اردوگاه های پناهندگان و آوارگان، تهران، موسسه آموزش عالی علمی کاربردی هلال احمر ایران، 1388.
سعیدی، علی، نژادمرعشی، سید مصطفی، بداغی، محمد، "مکان‌یابی و طراحی اردوگاه اسکان موقت برای آسیب‌دیدگان ناشی از تهاجم دشمن با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونه موردی؛ منطقه 2 شهرداری اهواز) "، نشریه پدافند غیرعامل و امنیت، شماره 22، صفحات 5-29، 1397.
گیوه چی، سعید، عطار، محمدامین، رشیدی ابراهیم حصاری، اصغر، و نصبی، نسترن، "مکان‌یابی اسکان موقت پس از زلزله با استفاده از GIS و روش AHP مطالعه موردی: منطقه شش شهر شیراز"، نشریه مطالعات و پژوهش‌های شهری منطقه‌ای، شماره 17، صفحات 101-118، 1392.
قنبری، محمد، پویا، رضا، "مکان‌یابی بهینه پایگاه‌های اسکان موقت در مدیریت بحران با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: شهر راسک) "، نشریه علمی دانش انتظامی استان سیستان و بلوچستان، شماره 3، صفحات 63-40، 1398.
علی زنگی آبادی، مهین نسترن، و زیبا مومنی، “تحلیل جغرافیایی و مکان‌یابی مراکز اسکان موقت شهری در بحران‌های محیطی با استفاده از GIS (مطالعه موردی منطقه 6 شهر اصفهان)،” جغرافیا و برنامه‌ریزی، شماره 56، صفحات 149-169، 1395.
علی مصیب زاده، حامد حسنی بخشکندی، و میلاد محمودی شیخ سرمست، “تحلیل مکان‌گزینی استقرار انسانی در شرایط بحرانی (مطالعه موردی: شهر ارومیه)، ” پژوهش‌های جغرافیای انسانی (پژوهش‌های جغرافیایی)، دوره 49، شماره1، صفحات 149-133، 1396.
نگار حسنی، "مکان‌یابی مطلوب شهری برای اسکان اضطراری در شرایط بحران در منطقه 22 کلان‌شهر تهران"، پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی گروه علمی جغرافیا، دانشگاه پیام‌نور مرکز ری، 1394.
Liu, X. Ruan, and P. Shi, “Selection of emergency shelter sites for seismic disasters in mountainous regions: Lessons from the 2008 Wenchuan Ms 8.0 Earthquake, China,” Journal of Asian Earth Sciences, vol. 40, no. 4, pp. 926–934, Mar. 2011.
محمدعلی فرقانی، و سمانه دربندی، ارزیابی عوامل مؤثر در انتخاب مکان‌های اسکان موقت پس از زلزله با استفاده از GIS و روش AHP (مطالعه موردی: منطقه 4 کرمان)، فصلنامه علمی‌پژوهشی امداد و نجات، سال 7، شماره 2، صفحات 54-80، 1394.
Sphere Project, "Sphere Handbook: Humanitarian Charter and Minimum Standards in Disaster Response", 2011.
مهدی نوجوان، بابک امیدوار، و اسماعیل صالحی، مکان‌یابی اسکان موقت با استفاده از الگوریتم‌های فازی؛ مطالعه موردی: منطقه یک شهرداری تهران”، نشریهمدیریت شهری، دوره 11، شماره 31، صفحات 205-221، 1392.
Kelly, “Checklist-based guide to identifying critical environmental considerations in emergency shelter site selection, construction,” management and decommissioning .CARE International, 2005.
Chu and Y. Su, “The application of TOPSIS method in selecting fixed seismic shelter for evacuation in cities,” Systems Engineering Procedia, 3: 391-397, 2012.
UN High Commissioner for Refugees (UNHCR), Handbook for Emergencies, February, Third edition, 2007.
محسن احدنژاد روشتی، کریم جلیلی، و علی زلفی، “مکان‌یابی بهینه محل‌های اسکان موقت آسیب‌دیدگان ناشی از زلزله در مناطق شهری با استفاده از روش‌های چندمعیاری و GIS (مطالعه موردی شهر زنجان) ”، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی)، دوره 20، شماره 23، 1390.
ایزد بخش، حمیدرضا و همکاران، آموزش کاربردی نرم‌افزارهای مهندسی صنایع و مدیریت، جلد اول، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر. چاپ دوم، 1388.
زبردست، اسفندیار، "کاربرد فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی در برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای"، نشریه هنرهای زیبا، شماره 10، صفحات 13-21، 1380.
