
تعداد نشریات | 34 |
تعداد شمارهها | 1,306 |
تعداد مقالات | 9,427 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,188,299 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,620,736 |
جایگاه توسعه روستایی در برنامههای توسعه جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر برنامههای پنجم و ششم) | ||
دولت پژوهی ایران معاصر | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 4، اسفند 1403، صفحه 188-161 اصل مقاله (934.94 K) | ||
نوع مقاله: مسائل سیاسی ایران | ||
نویسندگان | ||
افسانه شیخعلیشاهی1؛ نجات محمدی فر* 2؛ ابوالفضل شاهمحمدی مهرجردی3 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران | ||
2استادیارگروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران | ||
3استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران | ||
تاریخ دریافت: 24 دی 1403، تاریخ بازنگری: 04 اسفند 1403، تاریخ پذیرش: 04 اسفند 1403 | ||
چکیده | ||
نقش اجتنابناپذیر روستاها و اهمیت فزآینده آنها در فرآیند توسعه و اقتصاد ملی کشورها به طور گسترده در عرصه جهانی مورد بحث قرار گرفته است. روستاها کوچکترین فضای سرزمینی در تقسیمات کشوری هستند که پتانسیل بالایی برای پیشبرد توسعه ملی ایفا میکنند؛ به عبارت دیگر، روستا به عنوان یک موجودیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، واحد اساسی توسعه ملی است. در ایران نیز روستاها همواره نقش و جایگاه مهمی در اقتصاد کشور و برنامهریزیهای کلان داشته است. هدف اصلی این مطالعه، جایگاه توسعه روستایی در برنامههای توسعه بعد از انقلاب اسلامی با تأکید بر برنامههای پنجم و ششم است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری دادهها کتابخانهای، اینترنتی و اسنادی است. تحلیل محتوا در این پژوهش از نوع مضمونی و درواقع واحد تحلیل، مضمونهای موجود در متن مواد قانونی، اهداف کلان و خطمشیها در تحلیل برنامههای پنجم و ششم توسعه است. نتایج مطالعه نشان میدهد که در هر دو برنامه به طور مشترک بر توسعه عمران روستایی، مدیریت اراضی روستایی، توسعه کشاورزی و توسعه اشتغال و سلامت روستاییان تأکید شده است. علاوه براین، برنامه پنجم توسعه بر اهدافی نظیر توسعه آموزش فنی و حرفهای روستاییان، توسعه تعاونیهای روستایی و توسعه حملونقل روستایی تأکید نموده است. در برنامه ششم نیز اهداف توسعه سلامت روستاییان، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه اقتصادی و بخشی روستاها بهصورت متمایز از برنامه پنجم در نظر گرفته شده است. با این حال، به نظر میرسد توجه به راهبردهای عمرانی و زیرساختی، محرومیتزدایی و پاسخ به نیازهای اساسی بیشتر بر این برنامهها سایه افکنده است و مسئله توسعه روستایی با نگاهی انسانمحور میتواند زمینه را برای ارتقای بهتر آن فراهم نماید. | ||
کلیدواژهها | ||
برنامههای پنجم و ششم توسعه؛ توسعه پایدار روستایی؛ حکمرانی فضایی؛ روش تحلیل مضمون | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analyzing of situation of Rural Development in Development Programs of Iran (The Focus on the fifth and sixth Development Programs) | ||
نویسندگان [English] | ||
Afsaneh shikhalishahi1؛ nejat mohammadifar2؛ Abolfazl shahmohammadi Mehrjardi3 | ||
1Master's student of Political Science, Ardakan University, Ardakan, Iran | ||
2Assistant Professor, Department of Political Science, Faculty of Humanities and Social Sciences, Ardakan University, Ardakan, Iran | ||
3Assistant Professor of Department of Economics, Ardakan University, Ardakan, Iran | ||
چکیده [English] | ||
The inevitable role of villages and their increasing importance in the development process and national economy of countries has been widely discussed in the global arena. Villages are the smallest territorial space in the country's divisions that play a high potential for advancing national development; in other words, the village, as an economic, social and cultural entity, is the basic unit of national development. In Iran, villages have always had an important role and position in the country's economy and macro-planning. The main objective of this study is the position of rural development in development programs after the Islamic Revolution, with an emphasis on the fifth and sixth development programs. The research method in this article is descriptive-analytical and the data collection tools are library, internet and documents. Content analysis in this research is thematic and in fact the unit of analysis is the themes in the text of legal articles, macro-goals and policies in the analysis of the fifth and sixth development programs. The results of the study show that both programs jointly emphasize the development of rural development, rural land management, agricultural development, and the development of employment and health of rural people. In addition, the Fifth Development Plan emphasizes goals such as the development of technical and vocational education for rural people, the development of rural cooperatives, and the development of rural transportation. In the Sixth Plan, the goals of rural health development, the development of information and communication technology, and the economic and sectoral development of villages are considered separately from the Fifth Plan. However, it seems that attention to development and infrastructure strategies, the elimination of deprivation, and the response to basic needs have overshadowed these programs, and the issue of rural development with a human-centered perspective can provide the basis for its better promotion. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Fifth and Sixth Development Programs, Sustainable Rural Development, Spatial Governance, Content Analysis Method | ||
مراجع | ||
ازکیا، مصطفی و دیباجی فروشانی، شکوه (1395). نقد برنامههای توسعة روستایی در ایران. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 5(1)، 103-125.
امیر انتخابی، شهرام؛ جوان، فرهاد و جاوید، لقمان (1397). تحلیل جایگاه سکونتگاههای روستایی در برنامههای کلان توسعه کشور مورد مطالعه: برنامههای توسعه اقتصادی- اجتماعی پس از انقلاب اسلامی (95-1368). راهبرد اجتماعی فرهنگی، 7(4)، 35-72.
التجائی، ابراهیم (1395). تحلیلی از اقدامات نهادی- اقتصادی دولت طی چهار دهه 1320 تا 1350 ﻫ.ش، دولت پژوهی، 2(5): 63-99.
تقی زادفانید، ابوالقاسم و جلیلی، جلوه (1400). بررسی میزان بومیسازی سیاستگذاریهای توسعه روستایی با تأکید بر برنامههای اول تا ششم توسعه در ایران. جغرافیا و روابط انسانی, 4(1), 182-200
جوان، فرهاد و آشفته پور لیلاکوهی، سپیده (1397). تحلیل روند و جایگاه توسعه پایدار روستایی در برنامههای توسعه بعد از انقلاب، چهارمین کنفرانس بینالمللی علوم انسانی و آموزشوپرورش، تهران.
خالقی، عقیل . (1398). آسیبشناسی برنامهریزی توسعه با تأکید بر برنامهریزی توسعه روستایی در ایران. جغرافیا و روابط انسانی، 2(3)، 221-261.
خسرویپور، بهمن، خسرویپور، الهام، تیموری کوهسار، زهرا (1401). نقش حکمرانی خوب در مدیریت روستایی. نشریه: نخبگان علوم و مهندسی، 7(6)، 89-99.
رضوانی، محمدرضا (1383). مقدمهای بر نامهریزی روستایی در ایران. چاپ اول، تهران: انتشارات قومس.
زاهدی، محمدجواد؛ غفاری، غلامرضا و ابراهیمی لویه، عادل (1391). کاستیهای نظری برنامهریزی توسعه روستایی در ایران. پژوهشهای روستائی، 3(12)، 7-30.
طاهرخانی، مهدی (1379). صنعتی شدن روستاها. اداره کل طرحهای صنعتی.
عباسی، محمد، جمالالدینی، عباس، اسمعیلپور، مرضیه (1394). رابطه مدیریت نوین روستایی و توسعه روستایی. دومین کنفرانس بینالمللی پژوهشهای نوین در عمران، معماری و شهرسازی. ترکیه: استانبول.
عیدیوندی کاظم، قانع علیرضا، فرشاد الناز، محمدی جعفرآبادی فاطمه (1402). تدوین سناریوها و استراتژیهای توسعه روستایی کشور در افق ۱۴۱۴ با رویکرد آیندهپژوهی. فصلنامه چشمانداز شهرهای آینده. ۴ (۱)، ۶۱-۷۶.
فاضل بیگی، محمدمهدی ، یاوری، غلامرضا (1388). تعاون روستایی سرآغازی بر توسعه کارآفرینی. فصلنامه تعاون، 204 و 205، 41-62.
قادری، رضا، احمدی، خالد، تاراسی، زهرا (1391). توسعه پایدار روستایی. همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت، چالشها و رهیافتها. ایران: تهران.
نوری زاده، مسلم؛ دارا، جلیل و نوری ممبنی، زینب (1402). فرار مغزها و کیفیت حکمرانی با تاکید بر پدیده سیاستزدگی در ایران معاصر. دولت پژوهی ایران معاصر، 9(2): 93-118.
نیلی، مسعود؛ کریمی، محسن (1400). برنامهریزی در ایران 1316-1356: تحلیلی تاریخی، با تمرکز بر تحولات نقش و جایگاه سازمان برنامهوبودجه، تهران: نی
Bhattacharya, A., & Saha, D. (2019). Sustainable development: Theory and practice. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780429468805 Brunori, G., KNICKEL, J., MARSDEN, T., ROEST, K., SEVILHA-GUSMAN, E., & VENTURA, F. (2000). Rural development: from practices and policies towards theory. Sociologia Ruralis, Netherlands, 40(4). Egbe, E. J. (2014). Rural and community development in Nigeria: An assessment. Arabian Journal of Business and Management Review (Nigerian Chapter), 2(2), 17-30. Evans, D., Kosec, K., & Holtemeyer, B. (2019). Community-driven development: A rigorous review of the evidence. World Bank Group. Harbiankova, A., & Gertsberg, L. (2022). Information model for sustainable rural development. Energies, 15(11), 4009. Inglehart, R., & Welzel, C. (2005). Modernization, cultural change, and democracy: The human development sequence (Vol. 333). Cambridge: Cambridge university press. Jacob, W. J. (2018). Integrated rural development from a historical and global perspective. Asian Education and Development Studies, 7(4), 438-452. Lisimba, A. F. (2021). China's trade and investment in Africa: A dependency theory perspective. Springer. Sakketa, T. G. (2023). Urbanisation and rural development in sub-Saharan Africa: A review of pathways and impacts. Research in Globalization, 6, 100133. Sarapung, S. D., Furqan, A. C., & Zahra, F. (2024). The Role of Credit Facilities and Micro and Small Enterprises (MSEs) in Enhancing Rural Development Performance (A Study in Villages in Central Sulawesi Province). KnE Social Sciences, 413-433. Sen, A. (1999). Development as freedom. Oxford University Press. Stein, V., Pentzold, C., Peter, S., & Sterly, S. (2025). Digital political participation for rural development: Necessary conditions and cultures of participation. The Information Society, 41(1), 18-32. Tomaney, J., Krawchenko, T., & McDonald, C. (2019). Regional planning and rural development: Evidence from the OECD. In The Routledge companion to rural planning (pp. 170-182). Routledge. UNDP. (2020). Human development report 2020: The next frontier - Human development and the Anthropocene. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf World Bank. (2018). World development report 2018: Learning to realize education’s promise. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/28340 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 125 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 55 |