
تعداد نشریات | 34 |
تعداد شمارهها | 1,306 |
تعداد مقالات | 9,427 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,188,259 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,620,718 |
الگوی حل تعارض در روابط بین فردی مبتنی بر منابع اسلامی | ||
فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده | ||
دوره 20، شماره 70 - شماره پیاپی 40، فروردین 1404، صفحه 243-275 اصل مقاله (1.52 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمد تقی عابدی* 1؛ حمید رفیعی هنر2؛ رحیم میردریکوندی3 | ||
1کارشناسی ارشد، موسسه امام خمینی(ره)، قم، ایران | ||
2استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی | ||
3استادیار گروه روانشناسی، موسسه امام خمینی، قم، ایران | ||
تاریخ دریافت: 20 اسفند 1402، تاریخ بازنگری: 06 خرداد 1403، تاریخ پذیرش: 20 فروردین 1404 | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر به جهت دستیابی به الگویحلتعارض در روابط بین فردی بر اساس منابع اسلامی به روش آمیخته (کیفی و کمی) انجام شد. جامعه متنی پژوهش، کلیه مستندات قرآنی و روایی از کتب درجه «الف» و «ب» از نرمافزار جامعه الاحادیث است دادهها بر اساس ضعف کتب و عدم ارتباط مفهومی طی دو مرحله غربال شدند. بدین منظور در بخش کیفی پژوهش، ابتدا با استفاده از روش تحلیل محتوا و بر اساس تحلیل معنایی، منابع اسلامی موردبررسی و از میان 63648 گزاره، با توجه به اصل اشباع و غربال دادهها (ضعف کتب و عدم ارتباط مفهومی) 8134 گزاره انتخاب شد که با تحلیل گزارهها، 512 کدباز، 80 کد محوری و 23 کد انتخابی به دست آمد. در بخش کمی با استفاده از روش دلفی، میزان مطابقت کدهای انتخابی و محوری با کدهای باز و یافتهها، میزان ارتباط مفاهیم در سه سطح توسط متخصصان (cvi=0.90) تائید شد. نسبت سنجی میان مقولههای هستهای و عرضه آنها به مستندات نشان داد، حل تعارض در روابط بین فردی از چهار مقوله تشکیلشده است. روایی الگوی حل تعارض نیز توسط کارشناسان (cvi=1) مطلوب ارزیابی شد. یافتههای پژوهش نشان داد الگوی حل تعارض متشکل از چهار سطح مبانی، زمینهسازها، راهبردها و پیامدها سامانیافته و روابط فرضی میان آنها بررسی شد. الگوی بهدستآمده قابلیت تبدیل به پروتکلهای آموزشی و روانشناختی را خواهد داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
حل تعارض؛ روابط بین فردی؛ الگو؛ تحلیل محتوا؛ منابع اسلامی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Conflict resolution model in interpersonal relationships based on Islamic sources | ||
نویسندگان [English] | ||
MOHAMMAD TAGHI ABEDI1؛ Hamid rafiihonar2؛ Rahim Mirdarikondi3 | ||
1Master's degree, Imam Khomeini Institute, Qom, Iran | ||
2Assistant Professor, Islamic Science and Culture Research Institute, Qom, Iran | ||
3Assistant Professor, Department of Psychology, Imam Khomeini Institute, Qom, Iran | ||
چکیده [English] | ||
This study aimed to develop a conflict resolution model for interpersonal relationships based on Islamic sources using a mixed-methods approach (qualitative and quantitative). The textual community of the research included all Quranic and Hadith documents from grade "A" and "B" books available in the Jami' al-Hadith software. The data were filtered in two stages based on the weakness of the books and the lack of conceptual relevance. In the qualitative part of the study, Islamic sources were analyzed using content analysis and semantic analysis methods. From 63,648 propositions, 8,134 were selected based on the principle of saturation and data filtering (weakness of the books and lack of conceptual relevance). Through the analysis of these propositions, 512 open codes, 80 axial codes, and 23 selective codes were identified. In the quantitative part, using the Delphi method, the degree of correspondence between selective and axial codes with open codes and the findings, as well as the relevance of concepts at three levels, were confirmed by experts (CVI=0.90). The comparison among core categories and their reference to documents indicated that conflict resolution in interpersonal relationships consists of four components. The validity of the conflict resolution model was also evaluated as favorable by experts (CVI=1). The research findings showed that the conflict resolution model comprises four levels: foundations, facilitators, strategies, and outcomes, with the hypothetical relationships among them examined. The resulting model can be translated into educational and psychological protocols. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Conflict resolution, interpersonal relations, model, Content analysis. Islamic sources | ||
مراجع | ||
فهرست منابع
قرآن کریم
ابن ابی الحدید، عبدالحمید. (1404). شرح نهج البلاغه. (تصحیح ابراهیم محمد ابولفصل). قم: مکتبة آیة الله العظمی المرعشی النجفی (ره).
ابن اثیر، علی بن محمد. (1407). الکامل فی التاریخ. (تحقیق قاضی ابی الفداء عبدالله، تصحیح محمد دقاق). بیروت، لبنان: دار الکتب العلمیة.
ابن ادریس، محمد بن احمد. (1410). السرائر: الحاوی لتحریر الفتاوی (چ دوم، 2 ج). قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
ابن اشعث، محمد بن محمد. (بی تا). الجعفریات. تهران، ایران: مکتبة النینوى الحدیثة.
ابن بابویه، محمد بن عی. (1376). امالی (چاپ اول). تهران، ایران: کتابچی.
ابن بایویه، محمد بن علی. (1362). من لایحضر الفقیه. (تحصیح غفاری). قم، ایران: جامعه مدرسین.
ابن شعبه حرانی، حسن بن علی. (1404). تحف العقول. (مصحح علی اکبر غفاری، چاپ اول). قم: جامعه مدرسین.
ابن هشام، عبدالملک بن هشام. (1375). السیره النبویه. (گردآورندگان ابیاری، سقا و شبلی). لبنان: دارالمعرفه.
ابنبابویه، محمد بن علی. (1380). علل الشرایع. (محمد جواد ذهنی تهرانی). قم، ایران: مؤمنین.
ابنبابویه، محمد بن علی. (1402). مصادقة الإخوان. (تصحیح خراسانی کاظمی). کاظمین، عراق: مکتبة الإمام صاحب الزمان العامة.
ابونعیم، احد بن عبدالله. (1412). دلائل النبوه. (تحقیق قلعه جی و عبدالبر، چاپ سوم). بیروت، لبنان: دار النفائس.
احمدی کوپایی، فاطمه سادات (1390)، مدیریت تعارض در قران و سنت، ارشد علوم حدیث دانشگاه اصفهان. zaya.io/enhq9
اصغری، محمد و حاجیزاده، ابراهیم. (1390). روشها و تحلیلهای آماری با نگاه به روش تحقیق در علوم زیستی و بهداشتی. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
اقبال، یونس. (1375). مدیریت تعارض مدل سلام، ترجمه عسکر نوربخش، فصلنامه مصباح، 9(33)، 81-91. zaya.io/ek85f
بخاری، محمد بن اسماعیل. (1407). صحیح بخاری، بیروت، لبنان: دار الفکر.
بشیری، ابولقاسم. (1389). الگوی انسان کامل با رویکردی روانشناختی، قم، ایران: موسسه امام خمینی (ره).
البَلَاذُری، أحمد بن یحیى بن جابر بن داود. (1996). انساب الاشرف، تحقیق سهیل زکار وریاض الزرکلی. چاپ اول، بیروت، لبنان: دار الفکر.
تابلی، حمید، مهدی نجفیان، مهدی لسانی، محبوبه لسانی. (1392). رفتار سازمانی با رویکرد اسلامی. تهران، ایران: اذین مهر.
تاج، علی اصغر، اسماعیلی و منوچهری (1399). رابطه ابعاد شخصیت و سبک های حل تعارض با میانجی گری حمایت اجتماعی کارمندان فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران، سلامت اجتماعی، 8(1)، 13-27. https://doi.org/10.22037/ch.v8i1.27061
تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد. (1410). غرر الحکم و درر الکلم. (تصحیح سیدمهدی رجائی، چاپ دوم). قم: دارالکتب الاسلامی.
ثقفى، ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال. (1410). الغارات. (تصحیح عبدا لزهراء حسینی، چاپ اول). قم: دار الکتاب الإسلامی.
حاجی کرم، امنه. (1395). ارتباط تعارض خانواده-کار با سلامت روان و تعارض زناشویی در زنان شاغل شهر تهران. دوره ششم، شماره یک، پیاپی 11.
حرعاملی، محمد بن حسن. (1409). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
حلوانی، حسین بن محمد. (1385). نزهة الناظر و تنبیه الخاطر. (تحقیق عبدالهادی مسعودی، چاپ دوم). قم، ایرن: مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث.
رفیعی هنر، حمید. (1395). روانشناسی مهار خویشتن با نگرش اسلامی. چاپ اول. قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
ری شهری، محمد. (1416). میزان الحکه. چاپ اول. قم، ایران: دارالحدیث.
سیفعلیئی، فاطمه، مروتی، سهراب، & حسینی نیا، سیدمحمدرضا. (1397). بازنمایی سبکهای مدیریت و راهبردهای حل تعارض در قرآن کریم. پژوهشنامه مددکاری اجتماعی، 5(17), 151-190. https://doi.org/10.22054/rjsw.2018.11896
شاهسوند، پروانه و صبحیه، محمدحسین. (1400). تاثیر بکارگیری اصول مذاکره در حل و فصل تعارضات بین فردی. نخبگان علوم و مهندسی، 6(3)، 115-124 https://sid.ir/paper/510550/fa
شجاعی، محمدصادق و جان بزرگی، عسگری، غروی راد، پسندیده (1393)، کاربرد نظریه حوزه های معنایی در مطالعات واژگانی ساختار شخصیت بر پایه منابع اسلامی، مطالعات اسلام و روانشناسی، 8(15)، 7-38. https://journals.rihu.ac.ir/article_881.html
شریف الرضی، محمد بن حسین. (1414). نهج البلاغة. قم: نشر هجرت.
شفیعی، عباس؛ خدمتی، ابوطالب؛ پیروز، علیآقا. (1385). رفتار سازمانی با رویکرد اسلامی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
شیخ مفید. (1413). الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة. (تحقیق میرشریفی، چاپ اول). قم، ایران: کنگره شیخ مفید.
صالح، صبحی. (1387). نهج البلاغه. (جمعی از راویان). قم: مرکز البحوث الاسلامیه.
طباطبایى، محمدحسین. (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. (چاپ دوم). بیروت، لبنان: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طباطبایی، سید محمدکاظم. (1390). منطق فهم حدیث. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
طلائیان، رضوانه و زهراکار، کیانوش. (1393). بررسی سبک های اداره تعارض بین فردی به عنوان عامل پیش بینی کننده طلاق در زوجین متقاضی طلاق. کنگره ملی آسیب شناسی خانواده https://sid.ir/paper/879917/fa
طوسی، محمد بن حسن. (1407). تهذیب الأحکام. (تصحیح اخوندی، ۱۰ جلد). تهران، ایران: دار الکتب الإسلامیة.
عسگری، پرویز، صفرزاده، سحر.(1393) رابطة تنظیم هیجانی و اعتقادات مذهبی با راهبردهای حل تعارض با والدین در دانشجویان. فصلنامه روانشناسی و دین، 7(1)، 81-95.
فتحی آشتیانی، علی؛ محمدی، بهاره؛ و فتحی آشتیانی، مینا. (1395). آزمونهای روانشناختی. 2 جلد. تهران: بعثت.
قانع، سید مسعود. (1393). مدیریت تعارض با رویکرد اسلامی. تهران، ایران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407). الکافی. (تصحیح غفاری و آخوندی). تهران، ایران: دارالکتب الاسلامیه.
لطفی، سید مهدی. (1395). درامدی بر کاربرد نظریه حوزه معنایی در مطالعات قرانی. تحقیقات علوم و قران و حدیث، دانشگاه الزهراء.
متقی، علی بن حسامالدین. (۱۴۱۹). کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال. (تصحیح محمود عمر دمیاطی). بیروت، لبنان: دار الکتب العلمیة.
مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى. (1403). بحارالاتوار. (جعی از محققان). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مدنی فر، مرضیه، اسمعیلی، معصومه، فرحبخش، کیومرث، & عسگری، محمد. (1401). بسط مفهومی تعارض همسران از منظر اخلاق مبتنی بر آثار اخلاقی امام خمینی (رحمةالله). فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، 17(58), 11-41. 20.1001.1.26454955.1401.17.58.1.0
مصباح، محمد تقی. (1386). خودشناسی برای خودسازی. (چاپ سیزدهم). قم، ایران: موسسه امام خمینی (ره).
مطهری، زهراسادات، بهزادپور، سمانه و سهرابی، فرامرز، (1392)، تبیین سطح تعارض زناشویی بر اساس هیجان خواهی و تاب آوری در زوجین، مجله زن و مطالعات خانواده، 5(20)، 105-122. https://sanad.iau.ir/journal/jwsf/Article/519777?jid=519777
مکارم شیرازى، ناصر. (1371). تفسیر نمونه. (چاپ دهم). تهران، ایران: دار الکتب الإسلامیة.
مهدوی راد، نعمت. (1392). مدیریت تعارض و فنون مذاکره. تهران، ایران: مرکز آموزش مدیریت دولتی ریاست جمهوری.
موسوی، سیده فاطمه. (1395). بررسی تعاملات، سبکهای حلتعارض و کیفیت زناشویی؛ تحلیل روند مبتنی بر سن و طول مدت ازدواج. فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، 11(34), 25-50. https://cwfs.ihu.ac.ir/article_201679.html
نوری، حسین بن محمد تقی. (1408). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. قم، ایران: مؤسسة آل البیت علیهمالسلام.
نیک نژاد، الهه، & عسگری، پرویز. (1398). اثربخشی گروه درمانی به شیوه تحلیل تبادلی بر ابراز احساسات، افزایش احترام متقابل، حل تعارض زناشویی و رضایت زناشویی. فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده، 14(47), 129-146. 20.1001.1.26454955.1398.14.47.7.3
همتی، محمدعلی، شیری، علی (1400). آثار و پیامدهای حسد در تعاملات فردی و اجتماعی در آموزههای قرآنی. دوفصلنامه علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 9(16). 20.1001.1.24237396.1400.9.16.10.2
الویری، محسن. (۱۳۹۲). مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امام کاظم علیه السلام. (۱ جلد). قم، ایران: مرکز مدیریت حوزههای علمیه.
یوسفی، ناصر، عزیزی، آرمان (1397)، تبیین مدلی برای پیش بینی تعارض زناشویی بر اساس تمایز یافتگی و تیپ های شخصیتی، فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 9(35).
Abdalla, A. (2000). Principles of Islamic interpersonal conflict intervention: A search within Islam and Western literature. Journal of Law and Religion, 15(1/2), 151-184. DOI:10.2307/1051517
Abu-Nimer, M. (1996). Conflict resolution in an Islamic context: Some conceptual questions. Peace & Change, 21(1), 22-40. https://doi.org/10.1111/j.1468-0130.1996.tb00253.x
Ahsan A.(2022), role of religion in peacebuilding and conflict resolution: case study of islam, Reality of Politics. Estimates - Comments – Forecasts, (4)7-27. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=1100983
Blake, R. R. & Mouton, J. S. (1964). The managerial grid. Houston, TX: Gulf. https://www.scirp.org/reference/ReferencesPapers?ReferenceID=2233815
Boroş, S. Meslec, N. Curşeu, P. L. & Emons, W. (2010). Struggles for cooperation: Conflict resolution strategies in multicultural groups. Journal of managerial psychology, 25(5), 539-554. https://doi.org/10.1108/02683941011048418
De Dreu, C.K.W. & Giebels, E. (2005). "Conflict and cooperation in groups: Paradoxes and mechanisms. In W. Stroebe & M. Hewstone (Eds.), Introduction to social psychology (pp. 356-378). Malden, MA: Blackwell Publishing. DOI:10.1037/a0024844
Hellriegel, Don, John W. Slocum, Jr. (2012), Organizational Behavior, 13th Edition, South-Western Cengage Learning, USA.
Helmy, S. Labib, A. & AbouKahf, A. (2014). The Impact of Islamic values on interpersonal relationship conflict management in Egyptian business organizations: An applied study. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 143, 1090-1110. DOI:10.1016/j.sbspro.2014.07.561
Hocker, Joyce L. & Wilmot, William W. (2018), Interpersonal Conflict, Hocker, J - Interpersonal Conflict_ 10th ed-McGraw Hill Education, New York, NY 10121.
Hsieh, H.F. & Shannon, S. E. (2005). Three Approaches to Qualitative Content Analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277–1288. DOI:10.1177/1049732305276687
Hwang, K.K. (2012). Foundations of Chinese Psychology: Confucian Social Relations. Springer New York Dordrecht Heidelberg London.
Kilag, O. K. Largo, J. Rabillas, A. Kilag, F. Angtud, M. K. Book, J. F. & Sasan, J. M. (2024). Administrators’ Conflict Management and Strategies. International Multidisciplinary Journal of Research for Innovation, Sustainability, and Excellence (IMJRISE) - ISSN: 3028-032X, 1(1), 60-67. https://risejournals.org/index.php/imjrise/article/view/6
Kwok, Leung (2009), Harmony and Conflict: Towards an Integrated Model of Conflict Styles, City University of Hong Kong, Kyoto, Japan.
Lo, C. K. M. Chen, Q. Chen, M. Chan, K. L. & Ip, P. (2024). Changes in, and factors associated with family functioning: Results of four cross-sectional household surveys from 2011 to 2017 in Hong Kong. BMC Public Health, 24(160).
Marriage and Family, 82(1), 404–419.
McCullough, M. E. & Larson, D. B. (2000). Religion and forgiving others: A theoretical account and meta-analysis. Personality and Social Psychology Bulletin.
Metch, B. R. & Olson, D. H. (2002). Religious and spiritual resources in marriage and family life. Marriage and Family Review, 33(1-2), 189-218. https://www.academia.edu/33908549/The_Spiritual_Dimension_of_Family_Life
Pargament, K. I. (1997). The psychology of religion and coping. Journal of Personality and Social Psychology, 72(1), 130-146.
Rahim, Afzalur M. (2001), Managing Conflict in Organizations, Third Edition, Quorum Books, Westport, Connecticut, London.
Schermerhorn, J. R. Jr. Hunt, J. G. & Osborn, R. N. (2010), Organizational Behavior, 11 e, United States of America.
Strauss, Anselm; & Corbin, Juliet. (1990). Basics of qualitative research. Sage publications.
Thomas, Kenneth W. (1992), Conflict and Conflict Management: Reflections and Update. Naval Postgraduate School, Monterey, CA, U.S.A. Journal of Organizational Behavior, Vol. 13, 265-274. https://doi.org/10.1002/job.4030130307
Umberson, D. & Thomeer, M. B. (2020). Family matters: Research on family ties and health, 2010–2020. Journal of
VandenBos, G. R. (Ed). (2013). APA dictionary of clinical psychology. American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/13945-000.
Varma, V. S. & Gupta, R. (2023). Conflict resolution strategies in the workplace: Empirical study of managing interpersonal and team conflicts. ONTOLOGIC, 35(1), 35-42. https://www.nirwanuniversity.ac.in/uploads/pdf/reshu-gupta.pdf
Zheng M, Guo X, Chen Z, Deng J and Hu M, (2023) Association between interpersonal relations and anxiety, depression symptoms, and suicidal ideation among middle school students. Front. Public Health 11:1053341. doi: 10.3389/fpubh.2023.1053341
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 79 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 71 |