آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,192 |
| تعداد مقالات | 8,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,988,689 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,032,531 |
حوزه معنایی تربیت براساس واژ گان جانشین در قرآن کریم | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| دوره 29، شماره 50، خرداد 1400، صفحه 59-81 اصل مقاله (801.4 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| زینب روستایی* 1؛ زهرا ابراهیمی2 | ||
| 1نویسنده مسئول: استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد تفسیر قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، قم، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 21 بهمن 1397، تاریخ بازنگری: 16 آذر 1398، تاریخ پذیرش: 27 آذر 1398 | ||
| چکیده | ||
| از مهمترین و ابتدائیترین نیازهای بشر که نقش مهمی در رساندن انسان به سعادت و کمال ایفا می‌کند، تربیت است؛ به‌ویژه اگر این تربیت برگرفته از منابع دینی باشد. ازآنجاکه شکل مصدری واژه تربیت در قرآن کریم به‌کار نرفته است، این مسئله اهمیت مییابد که قرآن که خود آخرین و کاملترین کتاب تربیت الهی است برای این مفهوم از چه تعابیری استفاده کرده است و این تعابیر چه ارتباطی با مفهوم تربیت دارند؟ برای پاسخ به این پرسش و یافتن واژگان هممفهوم، آیات قرآن کریم مورد بررسی و تبیین قرار گرفت و چهار واژه: تزکیه، اصلاح، رشد و هدایت به‌عنوان جانشینهای مفهوم تربیت شناسایی شدند. با بررسی این واژگان در آیات قرآن به روش توصیفی و تحلیلی، این نتیجه حاصل شد که هریک از آنها در لایهای از معنا با تربیت اشتراک دارند. تزکیه و اصلاح، مقدمه و لازمه تربیت هستند و زمینه رشد فرد را فراهم میسازند؛ بنابراین، رشد، مرحله بالاتر تربیت و حرکتی آگاهانه است، ازآنجاکه هدایت نیز مراتبی دارد، گویی تربیت، نخستین مرتبه هدایت است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ حوزه معنایی؛ تربیت؛ تزکیه؛ اصلاح؛ هدایت؛ رشد | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Semantic Domain of Training on the Basis of Substitute Terms in the Holy Qur’an | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zeinab Roostaei1؛ Zahra Ebrahimi2 | ||
| 1Responsible author, Zeinab Roustaei, Assistant Professor, University of Holy Quran Sciences and Education, Qom, Iran | ||
| 2Master of Quran Interpretation, University of Holy Quran Sciences and Education, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Training is one of the most important and fundamental human needs playing essential roles in creating prosperity and leading to perfection, especially if it is taken from religious sources. Since the infinitive form of the word training has not been mentioned in the Holy Qur'an, it is essential to know what other synonyms the Holy Qur'an, as the last and most complete book of divine training, has employed for referring to this concept, and that how these terms relate to the concept of training. To answer this question and to find synonymous terms, the verses of the Holy Quran were reviewed precisely and four words were identified as the substitutes for the concept of training including purification, reformation, growth, and guidance. Investigation of these terms in the verses of the Holy Qur'an through descriptive and analytical method resulted in the fact that each of them shares meaning with training at a special level. Purification and reform are the prerequisites for training and pave the way for one’s growth. As a conscious effort, growth stands at a higher position than training. Since guidance can be defined at different hierarchical levels, training seems to stand at the first stage of guidance. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Holy Qur’an, semantic domain, training, purification, reform, guidance, growth | ||
| مراجع | ||
|
ابن اثیر، مبارک‌بن‌محمد (1376)، النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان. ابن‌سکیت، یعقوب‌بن‌اسحاق (بی‌تا)، القلب و الابدال، بی‌جا: بی نا. ابن‌درید، محمدبنحسن (1988)، جمهره اللغه، بیروت: دارالعلم للملایین. ابن‌سیده، علی‌بن‌اسماعیل (1421)، المُحکم و المُحیط الأعظم، بیروت: دارالکتب العلمیّه. ابن‌فارس، احمد‌بن‌فارس، (1404)، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. ابن‌منظور، محکم‌بن‌مکرم (1414)، لسان‌العرب، بیروت: دار صادر. ابوعبید، قاسم‌بن‌سلّام (1990)، الغریب المصنف، تونس: المؤسسه الوطنیه للترجمه و التحقیق و الدراسات، بیت الحکمه. احمدزاده، محمدعالم (1389)، مفهومشناسی تربیت در قرآن کریم، مجله مطالعات فقه تربیتی(راه تربیت سابق)، ش 13، زمستان: 13 ـ 30. ازهری، محمد‌بن‌احمد (1421)، تهذیب‌اللغه، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی. استرآبادی، رضی‌الدین (1390)، شرح شافیه ابن‌الحاجب، قم: دارالمجتبی. آذرنوش، آذرتاش (1390)، واکاوی و معادلیابی تعدادی از واژگان قرآن کریم، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی. بلخی، مقاتل‌بن‌سلیمان (1423)، تفسیر مقاتل‌بن‌سلیمان، بیروت: دار احیاء التراث. بیضاوی، عبدالله‌بن‌عمر (1418)، تفسیر انوارالتنزیل و أسرارالتأویل، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. توسلی، طیبه (1395)، مفهوم تربیت از دیدگاه شاعران، ادیبان و اندیشمندان زبان فارسی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی اندیشههای نوین تربیتی، دوره 12، ش4، زمستان: 137 ـ 155. جفری، آرتور (1385)، واژههای دخیل در قرآن مجید، ترجمه فریدون بدرهای، تهران: توس. جمعٌ من العلما (1431)، جامع المقدمات، تحقیق: الشیخ جلیل الجرائیمی، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. جوهری، اسماعیل‌بن‌حماد (1376)، الصحاح، بیروت: دارالعلم للملایین. خوانین‌زاده، محمدعلی و فتح الله نجارزادگان (1393)، بازخوانی دیدگاههای دانشمندان در معنا و اشتقاق ربّ، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات قرآن و حدیث، سال هشتم، ش اول، پاییز و زمستان: 33 ـ 67. راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (1412)، مفردات ألفاظ قرآن، بیروت: دارالقلم. صاحب، اسماعیل‌بن‌عباد (1414)، المحیط فی‌اللغه، بیروت: عالم الکتب. طباطبائی، سیدمحمدحسین (1417)، المیزان فی‌التفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1377)، تفسیر جوامع‌الجامع، تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم. طبرسی، فضل‌بن‌حسن (1372)، مجمع‌البیان فی تفسیرالقرآن، تهران: انتشارات ناصرخسرو. طریحی، فخرالدین محمد (1375)، مجمع‌البحرین، تهران: مرتضوی. طوسی، محمدبنحسن (بی‌تا)، التبیان فی تفسیرالقرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی. طیب، سیدعبدالحسین (1378)، اطیب‌البیان فی تفسیرالقرآن، تهران: انتشارات الاسلام. عبدالباقی، محمدفؤاد (1380)، المعجم المفهرس لألفاظ القرآن الکریم، قم: انتشارات اسلامی. عسکری، حسن‌بن‌عبدالله (1429)، الفروق فی‌اللغه، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. فخر رازی، ابوعبدالله محمد‌بن‌عمر (1430)، مفاتیح‌الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی. فراهیدی، خلیل‌بن‌احمد (1409)، العین، قم: نشر هجرت. فیوی، احمد‌بن‌محمد (1414)، المصباح‌المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: مؤسسه دارالهجره. مرتضی، زبیدی و محمدبن‌محمد (1414)، تاج‌العروس، بیروت: دارالفکر. مشاعی، ناهید (1379)، درآمدی بر اشتقاق در زبان عربی، مجله زبان و ادبیات فارسی، دوره 8، ش 30 و 31، پاییز و زمستان: 145 ـ 164. مصطفوی، حسن (1430)، التحقیق فی کلمات‌القرآن، بیروت/ قاهره/ لندن: دارالکتب العلمیه، مرکز نشر علامه مصطفوی. مهدی‌زاده، حسین (1381)، کاوشی در ریشه قرآنی واژه تربیت و پیامد معنایی‌آن، مجله معرفت، شماره 59، آبان: 1 ـ 11. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 362 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 357 |
||