تعداد نشریات | 38 |
تعداد شمارهها | 1,240 |
تعداد مقالات | 8,994 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,844,822 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,706,439 |
زیستنامه شهدا و لایههای ذهنی مخاطبان: ربایشها، رانشها، رویشها | ||
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
دوره 29، شماره 53، بهمن 1400، صفحه 123-164 اصل مقاله (1.6 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمود سعیدی رضوانی* 1؛ فاطمه غلامی2 | ||
1نویسنده مسئول: دانشیار، گروه برنامهریزی درسی و مدیر گروه پژوهشی تعلیموتربیت اسلامی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
2کارشناس ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران. | ||
تاریخ دریافت: 07 مرداد 1399، تاریخ بازنگری: 10 آبان 1400، تاریخ پذیرش: 17 آبان 1399 | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر کندوکاو لایههای ذهنی مخاطبان زیستنامههای شهدا بوده است و این امر با توجه به اهمیت الگوپذیری از شهدا، زنده نگاهداشتن نام و یاد آنها و نقش خاص آن بزرگمردان در پیشبرد اهداف تربیتی، ضرورتی آشکار است. در این پژوهش کاربردی، زیستنامۀ سه شهید انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی و مدافع حرم، با روش نمونهگیریِ کیفی«با حداکثر تنوع»، در بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد توزیع گردید و پس از انجام مصاحبههای نیمه ساختاریافته، در خصوص کتاب مطالعه شده، تجزیهوتحلیل دادهها به روش کدگذاری استراوس و کوربین، طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی، انجام شد. در طی این پژوهش که با روش پدیدارشناسی صورت پذیرفت، 486 مفهوم کشف گردید که بر اساس معنا، ماهیت، ارتباط و تناسب مفهومی، در قالب 32 مقوله جای گرفت. نتایج نهایی نیز، تحت عنوان هشت مضمون بینشی نگرشی، اعتقادی اخلاقی، فرهنگی اجتماعی و فنی ساختاری، در دو محور ربایشی و رانشی، طبقهبندی شد. این عوامل ربایشی و رانشی، عمدتاً ناظر به محتوای زیستنامهها و کیفیت عملکرد و پردازش نویسندگان، راویان و سایر دستاندرکاران بوده است. همچنین تحلیلی از رویشهای (آموزههای تربیتی) این زیستنامهها نیز، در سه بُعد شناختی، عاطفی و عملی، ارائه گردید. نتایج پژوهش صورت گرفته، حاکی از آن است که مطالعه زیستنامههای یادشده، درمجموع، در اکثر مخاطبان، نوعی ربایش نسبت به این زیستنامهها و نیز آرمانهای شهدا ایجاد نموده و در برخی از آنان نیز، موجب تصمیمگیری قاطع و انجام کنشهای متناسب با آرمانهای تربیتی یادشده، گردیده است؛ اما در لایههای ذهنیِ درصد کمتری از مخاطبان، نوعی رانش نسبت به مطالعه زیستنامهها، ایجاد شده است و این امر بهویژه در مورد زیستنامههایی که، ازلحاظ فنون ساختاری و نگارشی داستاننویسی و خاطرهنویسی قوی نبودند؛ حساسیت لازم را در کیفیت و کمیت محتواها نداشتند و یا سعی غیرمنطقی در قهرمان سازی داشتند، مشهود است. | ||
کلیدواژهها | ||
زیستنامه؛ شهید؛ ربایشها؛ رانشها؛ رویشها؛ آموزههای تربیتی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Biography of the Martyrs and the Mental Layers of the Readers: Attractions, Repulsions, Germinations | ||
نویسندگان [English] | ||
mahmood saeedy rezvani1؛ fatemeh gholami2 | ||
1PH.D In Lesson Planning, Associate Professor, Ferdosi Universty, The Head Board of Research in The Islamic Educational and Training Affairs in the Research Center of The Islamic Studies in Human Sciences, Mashhad, Iran. | ||
2MA in Instructional Management, Ferdosi Universty, Mashhad, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The aim of the present study was to explore the mental layers of the readers of the biographies of the martyrs, and this the case is obvious necessary, considering the importance of patternability from the martyrs, keeping alive their names and memories and the special role of those great men in advancing educational goals. In this applied research, by distributing the biographies of the three martyrs of the Islamic Revolution, the imposed war and the defender of the shrine, were distributed among undergraduate students of Ferdowsi University of Mashhad by qualitative sampling method "with maximum diversity" and after conducting semi-structured interviews, about was read the book, data analysis was performed by Strauss and Corbin coding method in three stages of open coding, axial coding and selective coding. During this research , which was carried out by phenomenological method , 486 concepts were discovered, which were placed in 32 categories based on meaning, nature, communication and conceptual appropriateness. The final results were classified under the eight themes Themes of insight-attitudes, ethics-Religious, Socio-cultural and structural-technical, insight into two axes of attractional and repulsional. These attractional, repulsional factors have been mainly related to the content of biographies and the quality of performance and processing of writers, narrators and other stakeholders. An analysis of the growth of these biographies was also presented in three dimensions: cognitive, emotional and practical. The results of the research indicate that the study of the mentioned biographies, in general, in most readers, has created a kind of attraction towards these biographies and also the aspirations of the martyrs, and in some of them, it has led to decisive Intentions and actions in accordance with the mentioned educational ideals. But fewer people, in the minds of the readers, there is a kind of repulsion towards the study of biographies. But in the mental layers, a smaller percentage of the audience is a kind of drift than reading biographies. And this is especially true of biographies that were not strong in terms of the structural and writing techniques of storytelling and memoir writing; It is obvious that they did not have the necessary sensitivity in the quality and quantity of the content or they made an irrational attempt to make a hero. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Biography, Martyr, Repulsions, Attractions, Germinations | ||
مراجع | ||
اعتمادزاده، هدایتاﷲ و امیریان، ابراهیم. (1396). بررسی دیدگاه تربیتی شهدای جنگ تحمیلی استان کرمانشاه به استناد وصیتنامه آنها. دو فصلنامۀ پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی دانشکده علوم انسانی اسلامی و قدرت نرم دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین علیهالسلام، سال ششم، شماره چهاردهم، صص 197-235.
افشار، ابراهیم. (1385). سرگذشت نامههای ایرانی و اسلامی. دائرهالمعارف کتابداری و اطلاعرسانی، ج 2. تهران: کتابخانه ملی ایران. صص ۱۰۵۹-۱۰۶۴.
افشار، ابراهیم. (1385). سرگذشت نامهنگاری. دائرهالمعارف کتابداری و اطلاعرسانی، ج 2. تهران: کتابخانه ملی ایران، صص ۱۰۵۵-۱۰۵۹.
امیرکانیان، مریم، مهرام، بهروز و سعیدی رضوانی، محمود. (1396). تأثیر مطالعه کتابهای معنوی و حماسی بر ارزشهای اسلامی_ایرانی و رفتار اخلاقی دانشآموزان دختر با زمینه انحرافات اخلاقی. راهبرد فرهنگ، شماره سیونهم.
امیری خراسانی، احمد و صدری زاده، نگین. (1397). بررسی تحوّل مخاطب در ادبیّات پایداری کودکونوجوان (بر اساس نظرّیۀ خوانندۀ نهفته از ایدن چمبرز). نشریه ادبیات پایداری، دوره دهم، شماره هجدهم، صص 25-52.
ایروانی، محمدرضا. (1386). نگاهی به خاطرهنویسی و مقایسه آن با زندگینامه و سفرنامه. فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطورهشناختی، سال سوم، شماره هشتم، صص 44-60.
برقی، عیسی. (1389). کاربرد دیدگاه پدیدارشناسی ون منن در مطالعات برنامه درسی. فصلنامه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، سال سوم، شماره چهارم، صص 137-141.
بهروز، سیده زیبا، طغیانی، اسحاق و هاشمی، سید مرتضی. (1396). تحلیل پدیدارشناسانۀ ادبیّات مقاومت با تکیه بر رمان پل معلّق. نشریه ادبیات پایداری، دوره نهم، شماره هفدهم، صص 23-42.
جلالی، رستم. (1391). نمونهگیری در پژوهشهای کیفی. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، سال اول، شماره چهارم، صص 310-320.
حسام پور، سعید. (1389). بررسی خواننده نهفته در داستانهای احمد اکبرپور (بر پایه نظریه ایدن چمبرز). مطالعات ادبیات کودک، دوره اول، شماره اول.
حسام پور، سعید، پیرصوفی املشی، زهرا و اسدی، سمانه. (1392). بررسی دو داستان کودک از احمدرضا احمدی بر پایة نظریة خوانندة درون متن. ادب پژوهی گیلان، شماره بیستوسوم، صص 97-121.
رشیدی آل هاشم، سید محمدرضا، ابراهیمی، خدایار و نورا، موسی. (1396). نقش یادمانهای شهدا در ارتقای معنویت در جامعه. دو فصلنامه پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی دانشکده علوم انسانی اسلامی و قدرت نرم دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع)، سال هفتم، شماره پانزدهم، صص 117-152.
رنجبر، هادی؛ حقدوست، علیاکبر، صلصالی، مهوش، خوشدل، علیرضا، سلیمانی، محمدعلی و بهرامی، نسیم. (1391). نمونهگیری در پژوهشهای کیفی: راهنمایی برای شروع. مجله دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، سال دهم، شماره سوم، صص 238-250.
زارع، الهام، ایران زاده، نعمتالله و پیروز، غلامرضا. (1397). عناصر داستانی خاطره نوشتههای دفاع مقدس با تأکید بر اثر دختر شینا. فصلنامه متن پژوهی ادبی، سال بیستودوم، شماره هفتادوششم، صص 191-214.
سارلی، ناصر قلی، باقری، بهادر، ایشانی، طاهره و علیین، سهیلا. (1397). کارکرد القایی واژگان در کتاب "آن بیستوسه نفر". نشریه ادبیات پایداری، دوره دهم، شماره نوزدهم، صص 131-156.
سعیدی رضوانی، محمود و باغگلی، حسین. (1389). نقدی بر روشهای تربیت دینی (با تأکید بر برنامه درسی پنهان). مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی.
سعیدی رضوانی، محمود، باغگلی، حسین و سنایی پور، علیرضا. (1387). نگرش دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد به مفهوم شهادت، دفاع مقدس، شهادتطلبی و الگوپذیری از شهیدان. همایش ملی ایثار و شهادت، فرصتها و چالشها در حوزههای فرهنگ، اقتصاد و سیاست.
سعیدی رضوانی، محمود؛ باغگلی، حسین و سنایی پور، علیرضا. (1389). تأثیر نگرش به شهادت در تأثیرپذیری دانشجویان از منابع سرگذشت نامه شهیدان. اولین نشست علمی و پژوهشی ایثار و شهادت خراسان رضوی.
سعیدی رضوانی، محمود، حسن نیا، سمیه و حسین پناه، زهرا. (1387). ارزیابی کتابهای سرگذشت نامههای شهیدان و بازنمایی صفات شهیدان در آنها. همایش ملی ایثار و شهادت، فرصتها و چالشها در حوزههای فرهنگ، اقتصاد و سیاست.
سعیدی رضوانی، محمود و سنایی پور، علیرضا. (1389). بررسی مقایسهای نظرات دانشجویان دختر و پسر نسبت به منابع سرگذشت نامهای شهیدان (نیمه پنهان ماه، قصۀ فرماندهان و افلاکیان زمین). همایش ملی ایثار و شهادت و توسعه کشور، دانشگاه رازی.
سعیدی رضوانی، محمود و شاهرخی، مریم. (1386). چگونگی ترویج فرهنگ شهادت و ارزشهای شهیدان. همایش آسیبشناسی ترویج فرهنگ شهادت و ارزشهای شهیدان، دانشگاه مازندران.
ظریفی نیا، محسن. (1397). هویّت جهادی در دو رمان دفاع مقدس. نشریه ادبیات پایداری، دوره دهم، شماره نوزدهم، صص 177-202.
مجلسی، محمدباقر. 1429 هق. بحارالانوار. بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
محمدیان، عباس و صادقی، ریحانه. (1397). سیمای اخلاقی و رفتاری شهید حسن باقری در آیینه "هفتبند التهاب" مشفق کاشانی. نشریه ادبیات پایداری، دوره دهم، شماره نوزدهم، صص 305-330.
مقیمی فیروزآباد، معصومه. (1397). مؤلفههای سبک زندگی شهدای مدافع حرم. فصلنامه جامعهشناسی، سبک زندگی، سال سوم، شماره نهم، صص 157-187.
میرزایی پُرکلی، جعفر و غلامی، فرزانه. (1397). از نظریه تا عمل: بررسی "خوانندة درونمتن" در یکمشت گندم اثر ایدن چمبرز. پژوهش ادبیات معاصر جهان، دوره بیستوسوم، شماره اول، صص 217-236.
نورائی، مرتضی و ابوالحسنی ترقی، مهدی. (1389). مقایسۀ تحلیلی خاطره نگاری با تاریخ شفاهی. فصلنامۀ گنجینۀ اسناد، سال بیستم، دفتر چهارم، صص 96-122.
واشقانیفراهانی، ابراهیم و ابراهیمی هژیر، معصومه. (1397). واکاوی تاریخ شفاهی دفاع مقدس در مجموعه خاطرات "دختر شینا". نشریه ادبیات پایداری، دوره دهم، شماره هجدهم، صص 347-372.
هوشیار، هما و صادقی شهپر، رضا. (1399). تکنیکهای روایی مدرن در مجموعه داستانهای دهه هفتاد (با تکیه بر آثار بیژن نجدی و ابو تراب خسروی). ماهنامه تخصصی سبکشناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال سیزدهم، شماره دوم، صص 139-156.
یوسفی، علی و تابعی، ملیحه. (1391). پدیدارشناسی تجربی راهی برای فهم تجربههای دینی. جامعهشناسی تاریخی (دانشنامه علوم اجتماعی)، دوره چهارم، شماره اول. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 280 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 226 |