آمار
| تعداد نشریات | 36 |
| تعداد شماره‌ها | 1,192 |
| تعداد مقالات | 8,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 6,988,716 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,032,570 |
بازخوانی اصول و مفاهیم زیبایی و انگاره‌ی زیباسازیِ شهر از منظر حکمت اسلامی | ||
| مطالعات میان‌رشته‌ای تمدنی انقلاب اسلامی | ||
| مقاله 2، دوره 1، شماره 2، مرداد 1401، صفحه 31-60 اصل مقاله (1.04 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| رامین خورسند* 1؛ سهند لطفی2؛ مصطفی بهزادفر3 | ||
| 1نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران | ||
| 3استاد، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 03 خرداد 1401، تاریخ بازنگری: 23 خرداد 1401، تاریخ پذیرش: 23 خرداد 1401 | ||
| چکیده | ||
| زیبایی به‌مثابه کیفیتی ازلی و برآمده از حقیقتی همیشگی، جزئی از خمیرمایه و سرشت پاک آدمیان بوده و هست. زیباسازی اما به فرآیندی اطلاق می‌شود که تلاشی است برای همانند کردن محیط پیرامون به آن کیفیت دست‌نیافتنی و گمشده‌ای که انسان هبوط یافته، همواره در جستجوی آن است. به این معنا، برداشتی که در اسلام از زیبایی‌ها و مصادیق زیبایی در جهان مادی وجود دارد، همواره اشارتی است به آن بعد پنهان و آن حقیقت از ازل موجود. زیباسازی شهری در برداشت‌های معاصری که از آن صورت گرفته است، بهره‌مندی از پارهای کیفیت‌های ظاهری را متضمن تحقق امر زیبایی پنداشته است. حرکت از معماری و شهرسازی مبتنی بر سبک‌های برآمده از حکمت و معانی والا، به‌تدریج تبدیل به‌نوعی فرمگرایی و تقلید و بازتولید فرمها، و ترکیب و التقاط روش‌های گوناگون شکل دادن به محیط انسان‌ساخت شده است. از همین رو، گرته‌برداری از روش‌های به‌کاررفته در فرآیندهای زیباسازی، می‌تواند به خلق زیبایی منجر نگردد و طرحواره‌ای ناموزون و ناپایدار را شکل دهد که دوام و ماندگاری برایش متصور نیست و دیر نمی‌پاید. در این مقاله کوشش شده تا ضمن تبیین مفهومی زیبایی و زیبایی حقیقی، فرآیند درک و خلق زیبایی، از منظر آنچه در شهرهای سنتی اسلامی، از جزء به کل، از پایین به بالا و از خرد به کلان بر مبنای سرشت کمال‌جوی انسان و کاربست صفات و ویژگی‌های زیبای مطلق، شکل می‌گرفته و حاصل آن موجودیت زیبای شهری یکپارچه بوده است، مورد توجهی دوباره قرار گیرد و بایدهای زیباسازی شهری و عوامل ادراک زیبایی از نگاه اسلام در قالبی موجز مدون و ارائه گردد و از این رهگذار بازتعریفی از جریان زیباسازی شهری در شهرهای اسلامی حاصل آید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| زیبایی [حقیقی]؛ زیباسازی شهر؛ شهر اسلامی؛ اصول زیباسازی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comprehensive Review on the Concepts of Beauty and the Paradigm of City Beautification from the Perspective of the Islamic Wisdom | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ramin Khorsand1؛ sahand lotfi2؛ mostafa behzadfar3 | ||
| 1Islami-Iranian city thinktank | ||
| 2Department of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, Shiraz University | ||
| 3School of Architecture and Urbanism, Iran University of Science and Technology | ||
| چکیده [English] | ||
| Beauty is considered as an eternal quality which comes from a perpetual truth, and has been a part of man's pure nature. Beautification, however, is a process of trying to enhance and equate the surrounding environment into the lost, unreachable quality that the descended man has always been seeking for. From this perspective, the concept of beauty in Islam and its examples in the material world has always been a clue to that hidden aspect and eternal truth. The city beautification process in its contemporary state has considered the providing of some superficial elements with apparent and ephemeral aesthetical qualities as the tools to maintain the beauty in an urban environment. Departing from an architecture and urbanism, based on wisdom and spiritual meanings gradually deviated into a kind of formalism, imitation and reproduction of forms in the process of reshaping the built environment. As such the application of imitated beautification processes, has not only resulted in the missing of genuine beauty, but will make an inharmonious schema not probably lasting long. In this research, after describing the concept of genuine beauty, the procedure of creation of beauty in the core of Islamic wisdom was interpreted to demonstrate the bottom-up process of shaping the ‘wholeness’ or the generation of genuine beauty based upon the idealistic nature of human beings, reflected in the existence of the ‘integral’ city. Finally, the principles of ‘city beautification’ process and the crucial factors in the perception of [genuine] beauty from the Islamic point of view are presented. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| "[Genuine] Beauty", "City Beautification", "Islamic City", "Beautification Principles" | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم (ترجمه ناصر مکارم شیرازی). تهران و قم: دارالقرآن کریم دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
نهج‌البلاغه (ترجمه علی شیروانی). تهران: دفتر نشر معارف.
بمات، نجم الدین (1369). شهر اسلامی (ترجمه محمدحسین حلیمی و منیژه اسلامبولی) تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
جوادی آملی، عبدالله (1389). ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت. قم: مرکز نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1391). مفاتیح الحیاه. قم: مرکز نشر اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1392). ادب فنای مقربان. قم: مرکز نشر اسراء.
جعفری، محمدتقی (1375). زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام. تهران: نشر کرامت.
خامنه‌ای، سید محمد (1372). هنر دینی. پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد حکمت اسلامی صدرا، بانک مقالات فلسفه هنر، 18/08/1393، قابل بازیابی از: http://www.mullasadra.org.
خمینی، روح‌الله (1374). شرح دعای سحر (ترجمه سید احمد فهری). تهران: انتشارات اطلاعات.
دورانت، ویل (1365). تاریخ تمدن: یونان باستان. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
دورانت، ویل (1366). تاریخ تمدن: قیصر و مسیح. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
دهخدا، علی‌اکبر (1341). لغت‌نامه. تهران: دانشگاه تهران.
رفیق‌دوست، رضا و شهابیان، پویا (1387). درآمدی بر شناخت وجوه زیبایی در قرآن با تأکید بر تجلی جمال توحیدی در صفات شهر اسلامی. نشریه پژوهش دینی، شماره 16، 160-139.
سهروردی، شهاب‌الدین (1366). حکمت الاشراق (ترجمه جعفر سجادی). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
سهروردی، یحیی بن حبش (1380). مجموعه مصنفات شیخ اشراق (به تصحیح و مقدمه هانری کربن و دیگران). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
صارمی، حمیدرضا و صارمی، مسعود (1390). تحلیل جایگاه شهر و زیبایی در هنر اسلامی. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی- اسلامی، شماره 4، 111-101.
عبدالستار، عثمان محمد (1376). مدینه اسلامی (ترجمه علی چراغی). تهران: انتشارات امیرکبیر.
عماره، محمد (1381). اسلام و هنرهای زیبا (ترجمه مجید احمدی). تهران: نشر احسان.
قاسمی، محمدعلی (1384). اسلام و زیبایی. دوماهنامه رواق اندیشه، شماره 41، 126-107.
قمی، شیخ عباس (1385). مفاتیح‌الجنان (ترجمه الهی قمشه‌ای). قم: انتشارات فاطمه الزهرا (س).
کاپلستون، فردریک (1368). تاریخ فلسفه (ترجمه مجتبوی). تهران: انتشارات سروش.
کلینی، محمد بن یعقوب (1365). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
لطفی، سهند و خورسند، رامین (۱۳۹۲). بازخوانی اصول اجتماعی ساخت شهر در اسلام و تأویل کالبدی- فضایی آن در شهر و شهرسازی معاصر. مجموعه مقالات منتخب دومین همایش ملی معماری و شهرسازی اسلامی (از نظریه تا کاربرد در دنیای معاصر)، دفتر دوم شهرسازی اسلامی، انتشارات دانشگاه هنر اسلامی تبریز.
مامفورد، لوئیس (1387). شهر در بستر تاریخ (ترجمه احمد عظیمی بلوریان). تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
مطیع، مهدی (1385). مبانی زیبایی‌شناسی در قرآن، قرآن به‌مثابه نظریه‌پردازی زیبایی. فصلنامه هنر، شماره 70، 221-210.
معین، محمد (1360). فرهنگ فارسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
مکارم شیرازی، ناصر (1378). پیام امام امیرالمؤمنین (ع). تهران: دارالکتب الإسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر (1387). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الإسلامیه.
موسوی مقدم، سید رحمت‌الله و علی زمانی، امیرعباس (1390). ساحت‌های وجودی انسان از دیدگاه علامه طباطبایی. فصلنامه علمی- پژوهشی اندیشه نوین دینی، سال 7، شماره 27، 76-53.
مهدی‌زاده، جواد (1385). زیبایی‌شناسی در طراحی شهری. نشریه جستارهای شهرسازی، شماره 17 و 18، 27-8.
نقره‌کار، عبدالحمید (1387). درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و شهرسازی. تهران: انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی، دفتر معماری و طراحی شهری.
نقره‌کار، عبدالحمید (1393). تعامل ادراکی انسان با ایده‌های فضایی- هندسی، در معماری. تهران: انتشارات امیرکبیر.
نقی‌زاده، محمد (1386). ادراک زیبایی و هویت شهر (در پرتو تفکر اسلامی). اصفهان: سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان.
Hall, Peter. (2002). Cities of Tomorrow: An Intellectual History of Urban Planning and Design in the Twentieth Century. London: Wiley-Blackwell. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 600 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 521 |
||