تعداد نشریات | 39 |
تعداد شمارهها | 1,171 |
تعداد مقالات | 8,435 |
تعداد مشاهده مقاله | 6,338,196 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,584,289 |
بررسی و تحلیل مؤلفههای تربیت شهروند مطلوب از منظر صحیفه سجادیه | ||
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
دوره 30، شماره 56، آذر 1401، صفحه 349-385 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
علی طاهری برمائی1؛ اسدالله زنگویی* 2؛ حسین شکوهی فرد3 | ||
1کـارشنـاس ارشد، گروه علـوم تربیتی، دانشکده علـوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
2نویسنده مسئول: استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه بیرجند ، بیرجند، ایران | ||
3استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران | ||
تاریخ دریافت: 18 اسفند 1399، تاریخ بازنگری: 08 اردیبهشت 1400، تاریخ پذیرش: 13 اردیبهشت 1400 | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفههای تربیت شهروندی از منظر صحیفه سجادیه طراحی و اجرا شده است و به شیوه تحلیل محتوای ﻛﻴﻔﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ توصیفی- ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ و با قلمرو مطالعات پژوهشی شامل تمامی ادعیه کتاب گرانقدر صحیفه سجادیه، مؤلفههای شناساییشده را تحلیل مینماید. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که از مجموع 107 کد شناساییشده پیرامون مؤلفههای تربیت شهروندی، تعداد 29 کد به بعد شناختی شامل قدرت، شکرگزاری (قدردانی)، عدالت و...؛ 11 کد به بعد اجتماعی شامل احساس مسئولیت، اصلاح امور، ارتباط و...؛ 49 کد به بعد اخلاقی (ارزشها: 28 کد شامل وظایف فرزند نسبت به والدین، فروتنی (تواضع) و...؛ ضدارزشها: 21 کد شامل غفلت، قبیلهگرایی و...) و 18 کد به بعد عاطفی- هیجانی (ارزشها: 9 کد شامل تفضل (بخشش کردن)، حسن نیت و...؛ ضدارزشها: 9 کد شامل طغیان، هوی پرستی و...) اختصاص یافته است. در پایان، این نتیجه حاصل گردید که امام سجاد (ع) تلاش میکنند در این متن اسلامی ارزشمند، انسانی را تربیت کنند که ورود به مسیر حق و حقیقت، و نیز تمسک به عبادت و اطاعت الهی را سرلوحه خود قرار دهد و با پرهیز از ظلم و دشمنی به دیگران، از مهمترین مانع رسیدن به تربیت اخلاقی دور شود و نیز از ضدارزشهای اخلاقی و عاطفی بهعنوان عمومیترین و ابتداییترین موانع تکامل شهروندان در جامعه بپرهیزد و با نیکی به دیگران و نرمخویی و مهربانی، مقدمات اصلاح تربیت اخلاقی شهروند حاضر در جامعه را فراهم آورد. | ||
کلیدواژهها | ||
تربیت؛ شهروند مطلوب؛ تربیت شهروندی؛ امام سجاد(ع)؛ صحیفه سجادیه | ||
مراجع | ||
قرآن کریم
امام علی (ع). (1384). نهجالبلاغه (گردآوری شریف رضوی؛ ترجمه سید جعفر شهیدی). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
امام سجاد (ع). (1388). صحیفه سجادیه (ترجمه محمدتقی خلجی). تهران: کوثر.
اخگر، مسعود و خلیلی، معصومه. (1395). مؤلفههای تربیت شهروندی از منظر قرآن و سنت. پژوهشهای اجتماعی اسلامی، 22(2): 181-151.
اعوانی، شهین. (1394). سعادتمندی انسان از منظر افلاطون (بررسی دو رسالة آلکیبیادس و فیلبُس). جاویدان خرد، 12(28)، 26-5.
اکرمی، سید کاظم(1388). قلمرو برنامه درسی در ایران: ارزیابی وضع موجود و ترسیم چشمانداز مطلوب. به کوشش انجمن برنامهریزی درسی ایران. تهران: سمت.
ایستگلدی، مصطفی؛ شکوهی، محمد اجزاء؛ رهنما، محمدرحیم و میرکتولی، جعفر. (1394). کنش ارتباطی زمینهساز تحقق مشارکت شهروندان در فرایند توسعۀ شهری (مطالعۀ موردی: شهر گرگان). پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، 3(3)، 283-263.
بابائی، مظهر؛ شریفی، سمیه و خداپرست، کوثر. (1399). تربیت شهروندی در بستر آموزش دانش تاریخ و چالشهای آن. پژوهش در آموزش تاریخ، 1(2)، 34-1.
باقری، خسرو. (1399). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی-جلد اول: کاوشی برای تدوین چارچوب نظری تربیت اسلامی. تهران: منادی تربیت.
بنیانیان، حسن. (1386). فرهنگ توسعه: خطمشی گذاری برای تقویت فرهنگ توسعه در ایران. تهران: امیرکبیر.
پورطهماسبی، سیاوش و تاجور، آذر. (1390). حقوق و تربیت شهروندی در نهجالبلاغه. پژوهشنامه علوی، 2(2)، 23-1.
توسلی، غلامعباس. (1398). جامعهشناسی و آموزشوپرورش (دیروز، امروز، فردا). تهران: علم.
حیدری، محمدحسین؛ نصرتی هشی، کمال و نریمانی، محمد. (1392) اصول تربیت مبتنی بر مبانی ارزشی تربیت شهروندی از منظر اسلام. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 8(76)، 49-24.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412 ق). مفردات الفاظ القرآن (مصحح صفوان عدنان داوودی). بیروت: دار الشامیة.
رامین، فرح و اکبرزاده نجار، فاطمه. (1397). خداجویی فطرت آدمی؛ بررسی و مقایسه آراء اندیشمندان معاصر اسلامی. مجله معرفت، 27(5)، 27-38.
ساروخانی، باقر. (1393). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، بینشها و فنون. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
عارفی، خلیل و سبحانی نیا، محمدتقی. (۱۳۹۹). شاخصههای عبودیت در صحیفه سجادیه. ماهنامه معرفت، ۲۹(۷)، 52-41.
عزیزی، سید محسن؛ مختاری، منصوره و لیاقتدار، محمدجواد. (1393). ابعاد تربیت شهروندی در کتابهای دوره پیشدبستانی از دیدگاه مربیان این دوره. فصلنامه مطالعات ملی، 15(3)، 54-31.
فرمهینی فراهانی، محسن (1395). الگوی تربیت شهروندی فضیلتگرای ارتباطی: الگویی برای تربیت سیاسی و اجتماعی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 24(31)، 90-67.
قلتاش، عباس (1388). نقد و بررسی رویکردهای تربیت شهروندی در برنامه درسی دوره ابتدایی ایران بهمنظور ارائه طرح برنامه درسی تربیت شهروندی. پایاننامه دوره دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران.
کارتلج، جی و جی اف، میلبرن. (1385). آموزش مهارتهای اجتماعی به کودکان (ترجمه محمدحسین نظرینژاد). تهران: انتشارات آستان قدس به نشر.
محدثی، جواد. (1393). درسهایی از نهجالبلاغه. مشهد: انتشارات پژوهشهای آستان قدس رضوی.
ملازهی، امین؛ یارمحمدیان، محمدحسین و شاه طالبی، بدری. (1397). مشارکت بهعنوان یکی از مؤلفههای تربیت شهروندی مؤثر در برنامه درسی پنهان. علوم اجتماعی، 12(42)، 1-18.
ملاسلمانی، فرشته؛ قائمی، علی و بهشتی، سعید. (1390). بررسی مبانی تربیت اجتماعی از دیدگاه امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 6(17)، 120-145.
مهرمحمدی، محمود. (1399). برنامۀ درسی: نظرگاهها، رویکردها و چشماندازها. تهران: شرکت به نشر (آستان قدس رضوی).
میرزامحمدی، محمدحسن؛ علیین، حمید و حسنی، غفور. (1387). مقایسه اهداف تعلیم و تربیت از دیدگاه ایدئالیسم و پراگماتیسم. دانشور رفتار، 15(30)، 45-52.
نادری، امیر؛ آرایی، حمیدرضا و شیرزاد نشلی، حمیدرضا. (1392). شیوههای تعلیموتربیت از منظر امام سجاد (ع) با تکیه بر صحیفه سجادیه. بصیرت و تربیت اسلامی، 10(26)، 133-161.
نراقی، مولی احمد. (1377). معراج السعادۀ. قم: هجرت.
وبر، ماکس. (1398). مفاهیم اساسی جامعهشناسی (ترجمه احمد صدرایی). تهران: نشر مرکز.
Anderson, E., Hoeberigs, R., Mackinnon, L., & Thwaites, T. (2006). Culturally inclusive arts education in Aotearoa/New Zealand. In Research article presented at the UNESCO World Conference on Arts Education: Building Creative Capacities for the 21st Century (pp. 6-9). Brückner, M. (2012). Economic growth, size of the agricultural sector, and urbanization in Africa. Journal of Urban Economics, 71(1), 26-36. Faulks, K. (2001). Citizenship. London: Routledge. Leite, S. (2021). Using the SDGs for global citizenship education: definitions, challenges, and opportunities. Globalisation, Societies and Education, 1-13. Liu, M. (2004). The development of civic values: case study of Taiwan. International Journal of educational research, 35(1), 45-60. Roche, M. (2005). Social citizenship: Grounds of social change. Handbook of citizenship studies, 69-86. Rubenstein, R. E. (2017). Civil rights and the charter school choice: how stricter Su, F., Bullivant, A., & Holt, V. (2013). Global Citizenship Education. Education Studies: An Issue Based Approach, 231- 244. Summers, J. Y. (2002). A Proposed Model for Anchorage Adult Civic Education. Doctoral dissertation, University of Alaska Anchorage. Torney- Purta, J. (1991). Civic Education, In: International Encyclopedia of Curriculum. pergamon press. Torney-Purta, J., Schwille, J., & Amadeo, J. A. (1999). Civic education across countries: Twenty-four national case studies from the IEA civic education project. IEA Secretariat, Herengracht 487, 1017 BT, Amsterdam, The Netherlands. Twarog, K. (2017). Citizenship Education: Cultivating a Critical Capacity to Implement Universal Values Nationally. Sociální pedagogika| Social Education, 5(1), 29-47. Unesco Publishing. (2000). World Culture Report. Unesco Pub. Un-Habitat. (2004). The challenge of slums: global report on human settlements 2003. Management of Environmental Quality: An International Journal, 15(3), 337-338. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 142 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 71 |