اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 38 |
| تعداد شماره‌ها | 1,240 |
| تعداد مقالات | 8,994 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,845,644 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,707,155 |
فراترکیب مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و ارزیابی جایگاه آن در اسناد بالادستی و کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی | ||
| پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی | ||
| مقاله 8، دوره 31، شماره 60، مهر 1402، صفحه 203-236 اصل مقاله (1.99 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| رضا وفائی* 1؛ حسن ملکی2؛ علیرضا صادقی3؛ مهدی سبحانی نژاد4 | ||
| 1دانشجوی دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، تهران، ایران | ||
| 2استاد، دانشگاه علامه طبا طبایی (ره)، تهران، ایران | ||
| 3استادیار، دانشگاه علامه طباطبایی (ره)،، تهران، ایران | ||
| 4دانشیار، دانشگاه شاهد، تهران، ایران | ||
| تاریخ دریافت: 04 بهمن 1400، تاریخ بازنگری: 02 فروردین 1401، تاریخ پذیرش: 30 اردیبهشت 1402 | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی از معتبر داخلی و خارجی و ارزیابی جایگاه آن در اسناد بالادستی و کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی صورت گرفته است. نمونه‌های مورد مطالعه شامل سه دسته منابع خارجی و داخلی مرتبط با سرمایه اجتماعی، اسناد بالادستی(سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، سند برنامه درسی ملی و اهداف مصوب دوره ابتدایی تحصیلی) و متن کتب درسی مطالعات اجتماعی پایه‌های سوم تا ششم ابتدایی بود. روش پژوهش مورد استفاده فراترکیب بوده که در خلال آن برای ارزیابی اسناد بالادستی و کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از تحلیل محتوای کمی استفاده شده است. یافته‌های ناشی از فراترکیب بیانگر آن بود که سرمایه اجتماعی را می‌توان در قالب 10 کلان مؤلفه ارزیابی و گزینش منابع اطلاعاتی، ارتباط اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، عدالت اجتماعی، پذیرش تنوع فرهنگی، زبانی و مذهبی، حمایت اجتماعی، هنجارهای اجتماعی و 49 زیر مؤلفه دسته‌بندی کرد. تحلیل محتوای اسناد بالادستی نیز نشان داد چارچوب مفهومی مذکور در سند تحول و برنامه درسی ملی تا حد مطلوبی مورد توجه قرار گرفته لکن اهداف مصوب دوره ابتدایی نتوانسته در راستای آن‌ها حرکت کند و دچار غفلت‌هایی شده که در کتب درسی مطالعات اجتماعی تجلی یافته است. اصلی‌ترین غفلت‌ها در مؤلفه‌های ارزیابی و گزینش منابع اطلاعاتی(استفاده از رسانه‌ها، اطلاع از محیط پیرامون، سعی در کشف واقعی بودن اطلاعات) و انسجام اجتماعی(همبستگی با دیگران بر سر منافع کشور و تعهد به اجتماع) بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سرمایه اجتماعی؛ سنتزپژوهی؛ اسناد بالادستی؛ کتب درسی مطالعات اجتماعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Synthesis of Components of Social Capital and Evaluation of its Place in Upstream Documents and Social Studies Books of Elementary School | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Reza vafaei1؛ Hassan Malaki2؛ Alireza Sadeghi3؛ Mahdi Sobhaninejad4 | ||
| 1Allameh University | ||
| 2Allameh university | ||
| 3Allame tabatabei university | ||
| 4Allameh tabatabaei university | ||
| چکیده [English] | ||
| The aim of this study was to identify the components of social capital from domestic and foreign validity and evaluate its position in upstream documents and social studies books of elementary school. The studied samples included three categories of external and internal resources related to social capital, upstream documents (document of fundamental transformation of education, document of national curriculum and approved goals of elementary school) and textbooks of social studies textbooks for third to sixth grades. The research method used was meta-combined, during which quantitative content analysis was used to evaluate upstream documents and social studies books in elementary school. Findings from meta-composition indicated that social capital can be evaluated in the form of 10 major components: evaluation and selection of information resources, social communication, social trust, social participation, social cohesion, social responsibility, social justice, acceptance of cultural, linguistic and religious diversity. Social support, social norms and 49 sub-components. Analysis of the content of upstream documents also showed that the conceptual framework mentioned in the Transformation Document and the National Curriculum has been considered to the desired extent, but the approved goals of the elementary school have not been able to move towards them and have been neglected in social studies textbooks. The main negligence has been in the components of evaluating and selecting information sources (using the media, knowing the environment, trying to discover the truth of information) and social cohesion (solidarity with others over the interests of the country and commitment to society). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Social Capital, Synthesis, Upstream Documents, Social Studies Textbooks | ||
| مراجع | ||
|
ابوالحسن تنهایی، حسین (1397). آسیب‌شناسی روند مطالبه‌گری در ایران. تهران: انگاره.
احسانی، محمدابراهیم (1400). نظریه قرآنی سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با پیشرفت اقتصادی. رساله دکتری رشته قرآن با گرایش اقتصاد، مجتمع علوم انسانی جامعه المصطفی العالمیه.
اقدام پور، رضا؛ کشتی آرای، نرگس؛ اسماعیلی، رضا (1398). تجارب زیسته دانشجویان از مسئولیت‌پذیری اجتماعی در دانشگاه، مطالعات برنامه درسی آموزش عالی. 10(2): 264-237.
الوانی، مهدی؛ ناطق، تهمینه؛ فراحی، محمدمهدی (1386). نقش سرمایه اجتماعی در توسعه مدیریت دانش سازمانی، علوم مدیریت ایران. 2(5): 70-35.
اکبریان رونیزی، سعیدرضا؛ رضاعلی، منصور؛ چهارراهی، ذبیح الله (1396). تحلیل وضعیت سرمایه اجتماعی شهری (مطالعه موردی: شهر استهبان، استان فارس). مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی. 12(2): 389-375.
اهداف دوره‌های تحصیلی نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی چمهوری اسلامی ایران (1397). تهران: شورای عالی آموزش‌وپرورش.
باستانی، علیرضا؛ رزمی، سید محمدجواد (1393). رتبه‌بندی غیرمستقیم استان‌های ایران برحسب سرمایه اجتماعی، رفاه اجتماعی، 14(55): 77-45.
بدیعیان، راضیه؛ نجفی، محمد؛ عاشوری رودپشتی، رخسار (1391). توسعه سرمایه اجتماعی بر اساس آموزه‌های قرآنی. بصیرت و تربیت اسلامی. 9(4): 22-1.
برقی، عیسی؛ حرفتی سبحانی، محمد (1398). تحلیل محتوای کتاب‌های دوره متوسطه اول برحسب میزان توجه به مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی در سال تحصیلی 98-97، جامعه پژوهی فرهنگی. 10(1):5-23.
پاک‌سرشت، سلیمان (۱۳۹۳). ملاحظات و راهبردهای ارتقای سرمایه اجتماعی. راهبرد فرهنگ، 7(1): 104-71.
پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات (۱۳۹4). گزارش اجرای طرح ملی سنجش سرمایه اجتماعی کشور. نمایه پژوهش، 1(2): ۱۰-۷.
پودینه، مرضیه؛ حسین قلی زاده، رضوان؛ مهرام، بهروز (1397). مسئولیت‌پذیری اجتماعی مدرسه؛ مطالعه موردی: دو مدرسه متوسطه دخترانه شهر مشهد. رویکردهای نوین آموزشی. 13(2): 120-95.
تاجبخش، کیان؛ ثقفی، مراد؛ کوهستانی نژاد، مسعود (1382). سرمایه اجتماعی و سیاست‌های اجتماعی(بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی در ایران امروز). رفاه اجتماعی، 3(10): 200-155.
ترک زاده، جعفر؛ محترم، معصومه؛ گائینی، ابوالفضل (1396). کاو مفهوم سرمایه اجتماعی در قرآن کریم. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
جوادیان، رضا؛ زیدآبادی نژاد، فاطمه (1395). رابطه سرمایه اجتماعی خانواده و رفتارهای اجتماعی مطلوب (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه یزد). مددکاری اجتماعی. 3(3): 75-44.
حبیبی، نوید؛ وظیفه دوست، حسین؛ جعفری، پریوش (1395). مؤلفه‌های ارتقای مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. 22(2): 145-125.
حسینی زاده، سید محمدعلی؛ نیکو نسبتی، محمدعلی (1391). تبیینی از علل تغییران سرمایه اجتماعی در ایران، برنامه‌ریزی بودجه، 17(1): 131-109.
دستفال، مژگان (1395). سرمایه اجتماعی. تهران: ارباب قلم.
دهقانی، مرضیه؛ سلیمانی دره باغی، فاطمه؛ فرجی، محدثه (1396). مطالعه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی اسلامی در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. علوم تربیتی از دیدگاه اسلام. 5(2): 36-5.
دینی ترکمانی، علی (1385). تبیین افول سرمایه اجتماعی، رفاه اجتماعی، 6(23): 171-147.
رامبد، معصومه؛ رفیعی، فروغ؛ ساربان حسن‌آبادی، محمدتقی (1389). حمایت اجتماعی. تهران: خسروی.
رستگار خالد، امیر؛ آران دشتی آرانی، سمیه؛ صادقی آرانی، زهرا (1392). بررسی سرمایه اجتماعی همسایگی و پیامدهای اصلی مرتبط با آن(مطالعه موردی شهر آران و بیدگل منطقه آران). مطالعات توسعه اجتماعی فرهنگی. 1(4): 215-177.
روحانی، سعید؛ فتحی، یوسف (1392). سرمایه اجتماعی در اندیشه امام خمینی(ره). قم: معارف.
رویایی، رمضانعلی؛ کاوسی، اسماعیل (1387). طراحی و تدوین الگوی اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی. آینده‌پژوهی مدیریت. 19(1): 29-15.
زیاری، کرامت الله؛ طاوسیان، علی؛ سلمانی، محمد علی؛ رضایی، حجت (1393). برآورد و سطح‌بندی توسعه محله‌ای با تأکید بر مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی(مطالعه موردی: محلات شهر ابرکوه). پژوهش و برنامه‌ریزی شهری. 5(3): 76-59.
سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشى (1383). ویژگی‌های کتاب‌های آموزشی مطالعات اجتماعی دوره‌ی آموزش ابتدایی. تهران: مدرسه.
سهراب نژاد، علی‌محمد (1396). بازتاب سرمایه اجتماعی در گلستان و بوستان سعدی. رساله دکتری رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ایلام.
سید نورانی، سید محمدرضا؛ سجادی، معصومه سادات؛ فروزان، فائزه؛ جهانگرد، فاطمه (1394). بررسی نقش آموزش در ایجاد سرمایه اجتماعی در ایران (1390-1360)، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 5(3): 44-31.
شارع پور، محمود؛ رحمانی فیروز جاه، علی؛ رضایی پاشا، صدیقه (1391). بررسی وضعیت سرمایه‌ی اجتماعی در بین جوانان با تأکید بر جنسیت (مطالعه موردی: دانشجویان دختر و پسر دانشگاه مازندران). مطالعات علوم اجتماعی ایران. 9(2): 153-135.
شارع پور، محمود (1383). ابعاد و کارکردهای سرمایه اجتماعی و پیامدهای ناشی از فرسایش آن. تهران: دانشگاه پیام نور.
شجاعی باغینی، محمدمهدی (1387). مبانی مفهومی سرمایه اجتماعی. تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
شفیعی ثابت، ناصر؛ خاکسار، سوگند (1398). تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت روستاییان در برنامه‌های توسعه روستایی با نقش میانجی اثرات ادراک‌شده از برنامه‌ها و طرح‌ها. 10(2): 275-258.
شکربیگی، نرگس (1396). بازتاب سرمایه اجتماعی در قرآن و حدیث. رساله دکتری رشته الهیات و معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه ایلام.
صادقی شاهدانی، مهدی؛ مقصودی، حمیدرضا(1389). سنجش سرمایه اجتماعی استان‌های کشور با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی، دانش سیاسی، 6(2): 176-139.
عباسی، محرم؛ ابراهیمی، الهام؛ شیخی قهی، ملیحه؛ اکبری، علیرضا (1398). تحلیل سطوح مفهوم سرمایه اجتماعی با رویکرد فراترکیب. جامعه پژوهی فرهنگی. 10(2): 78-55.
عبداللهی، محمد؛ موسوی، میرطاهر (1386). سرمایه اجتماعی در ایران؛ وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکان شناسی گذار. رفاه اجتماعی. 6(1): 233-195.
علمی، قربان (1395). عدالت اجتماعی در نهج‌البلاغه. پژوهش‌های قرآن و حدیث. 49(1): 90-57.
علیخان گرگانی، روح الله؛ مرادی، حسین (1392). سرمایه اجتماعی(مفاهیم و کاربرد ها). تهران: آذرخش.
عیوضلو، حسین (1381). نظریه‌ای در تبیین مبانی نظری توزیع ثروت و درآمد در نظام اقتصادی اسلامی. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 6(4): 113-85.
غفاری، غلامرضا (1390). سرمایه اجتماعی و امنیت انتظامی. تهران: جامعه شناسان.
فصیحی، امان‌الله (1396). دین و سرمایه اجتماعی، معرفت. (123): 100-79.
فقیهی، ابوالحسن؛ فیضی، طاهره (1385). طراحی و تبیین مدل سرمایه اجتماعی در دانشگاه آزاد از راه دور: پژوهشی در دانشگاه پیام نور، علوم مدیریت ایران. 1(1): 48-3.
کاظم پور، اسماعیل؛ حق پرست، فریده؛ عباسی، بدری؛ یارمحمد توسکی، مریم (1398). طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سرمایه اجتماعی برای آموزش عالی ایران، تحقیقات مدیریت آموزشی. 10(2): 87-57.
کاکویی دینکی، عیسی (1400). سرمایه اجتماعی. تهران: به اندیش.
لشکری، علیرضا (1394). امر عمومی و اختیارات دولت از دیدگاه اقتصاد نئوکالسیک و اسلام؛ بررسی مقایسه‌ای روش تبیین. روش‌شناسی علوم انسانی. 24(1): 100-81.
محسنی تبریزی، علیرضا و مریم آقامحسنی (۱۳۸۹). بررسی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه شهری؛ مورد پژوهی: شهر محلات. مدیریت شهری. 8(2): 162-147.
محمدی، محمد علی (1384). سرمایه اجتماعی و سنجش آن. تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
محمدی زاده، محمدابراهیم؛ پریسایی، مهرداد (1393). سرمایه اجتماعی (اعتماد عمومی) و مشارکت همگانی. مجموعه مقالات کنفرانس بین‌المللی مدیریت و مهندسی صنایع. تهران: مؤسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا.
محمدی فرد، احمد؛ قجری، سمیه؛ اسفندیاری، رضا (1398). عوامل مؤثر بر سرمایه اجتماعی بر اساس مفاهیم قرآن کریم (موردمطالعه: خبرگان دانشگاه قرآن و حدیث قم)، اسلام و مطالعات اجتماعی. 7(3): 78-48.
مرشدی، ابوالفضل؛ شیری، حامد (1387). مقایسه سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه تهران و اعضای کانون های فرهنگی و هنری دانشگاه های شهر تهران، جامعه شناسی ایران. 9(4-3): 225-194.
میرزاخانی، عبدالرحمن؛ درویشی، صیاد (1393). بررسی رابطه انسجام اجتماعی با پیشگیری اجتماعی از جرم. مطالعات امنیت اجتماعی. 10(2): 70-59.
همتی نژاد، هادی؛ رنجبر، مقصود؛ عسگری، مهدی؛ حسینی، وحید (1397). بررسی نقش سازمان‌های غیردولتی در افزایش سرمایه اجتماعی و تأثیر آن بر توسعه در ایران مطالعه موردی استان قم. سپهر سیاست. 5(2): 188-163.
یارعلی، جواد؛ شواخی، علیرضا؛ عریضی، فروغ السادات (1387). بررسی مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی در کتاب‌های درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی تحصیلی (تحلیل محتوا). تعلیم و تربیت. 24(1): 221-191.
Abdul Wahab, A S (2021). Social Capital Definitions. Project: Social Capital in Social Media. https://www.researchgate.net/publication/349589913
Alessandro, C, Furia, D, Agovino, M (2018). The Cognitive Determinants of Social Capital. Does Culture Matter?. International Symposium on Distributed Computing and Artificial Intelligence.
Apfeld, B, Coman, E E, Gerring, J, Jessee, S (2021). Education and Social Capital. https://www.researchgate.net/publication/349957292
Bourdieu, P (1986). Forms of capital, in handbook of theory and research for sociology of education, greenwood press.
Brondolo, E, Libretti, M, Rivera, L, Walsemann, K M (2012). Racism and Social Capital: The Implications for Social and Physical Well-Being. Journal of Social Issues. 68(2): 358-384.
Buggle, J C (2016). Law and social capital: Evidence from the Code Napoleon in Germany. Journal of European Economic Review. 87: 148-175.
Coleman , S (1998). Social Capital in the Creation of Human Capital, American Journal of Sociology, Vol. 94. Supplement: Organizations and Institutions Sociological and Economic Approaches to the Analysis of Social Structure, PP 95-120.
Cullity, L P, Jackson, J D, Shaw, L R (2021). Community Skills Training. In book: Work Worth Doing.
Fukuyama, F (2001) Social capital, civil Society and Development ,Third World Quarterly, 22(1): 7-20.
Fukuyama, F (1995). Trust: The Social Virtues and the Creation of Prosperity. New
York, Free Press.
Fung, T H M, Jayakumar, D, Amoaku, W M (2021). Communication Skill Scenarios. In book: Viva and OSCE Exams in Ophthalmology.
Head, A J, Metaxas, P T, Cohen, D (2018). How Students Engage With News. https://projectinfolit.org/pubs/news-study/pil_news-study_2018-10-16.pdf
Julian, C B, Malana, M (2019). Communications Skills. Project: First Language Interference in Learning the English Language.
Lupien, P. & Rourke, L. E (2021). (Mis)information, information literacy, and democracy: Paths for pedagogy to foster informed citizenship. Journal of Information Literacy. 15(3): 56-81.
Ma'ruf, A, Restiawati, W (2016). Analysis of Social capital in islamic microfinance. Jurnal Penelitian Sosial Keagamaan. 10(1): 25-46.
Ornestein, A.C. & Huunkins, F. P (2008). Curriculum: Foundations, Principles & Issues. Usa: Allyn & Bacon.
Poulsen, T, Christensen, U, Lund, R, Avlund, K (2011). Measuring aspects of social capital in a gerontological perspective. European Journal of Ageing. 8(4): 221-232.
Putnam, R (2005). Social capital mesurment and consequenses, kenedy school of government , Harvard University.
Regh, M (2012). Primary School Teaching Practices and Social Capital. https://www.semanticscholar.org/
Rossier, T, Benz, P (2021). Forms of social capital in economics. In book: Power and Influence of Economists.
Shaheen, O (2021). Cultural Differences in Understanding Social Capital – Wasta and Social Capital. In book: Facets of Managing in Cross-Cultural Diversity.
Shutaleva, A, Putilova, E, Ivanova, E, Melnikova, E, Knysh, E (2021). Development Of Social Capital In Educational Process. Journal of European Proceedings of Social and Behavioural Sciences. 864-872. https://www.researchgate.net/publication/356730136
Smart, A (2018). Social Capital. Project: Theoretical concept essays. University of Calgary.
Soogwan, D (2105). "Social capital, economic development, and the quality of government: How interaction between social capital and economic development affects the quality of government." Public Administration. 92(1): 15-25.
Torcal, M, Christmann, P (2021). Responsiveness, Performance and Corruption: Reasons for the Decline of Political Trust. Journal of Frontiers in Political Science. 3(1): 1-13.
Wray-Lake, L. Syvertsen, A. K. & Flanagan, C. A (2016). Developmental change in social responsibility during adolescence: An ecological perspective. Developmental psychology. 52(1): 130-1450.
Zahidul Hassan, S, M, Rahman, S, M, A, Sarker, M, H, Shila, A, B (2016). Effectuality of Community Social Capital Intereducing Dropout in Primary Education. European Journal of Research in Social Sciences. 4(7): 1-12. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 615 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 357 |
||